तय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

तय ही चवथीचे आदले दीस करतात. चवथीक येवकारपाक घराब्यांतलो उमेदीचो हुंबरो खोशयेचें तोरण बांदून आनी
आपले पायतळा सुंदर रांगोळ्यो घालून तयार रावता. चवथीची आतुरताय ल्हाना सावन व्हडल्यां मेरेन सगल्यांकूच. चवथीक आठेक दीस आसात म्हणल्यार तयारी आनीक नेट घेवन जावपाक लागता. घराक रंग काडप, नितळ निवळसाण करप अशीं हीं तरेकवार कामां जाता म्हणसर केन्ना तय येता कळच ना. तयेक महादेव गवर पुजतात. चवथीक पुजेक लायिल्ली गणपतीची मूर्त ही मातयेची आसता. जे भुंयेर कश्ट करून पीक काडून धान्य तयार जालें, ते भुंयेक नमळायेन पुजपाची ही रीत. मागीर भुंयेक पुजतना तिच्या माध्यमांतल्यान जिवजिवावळीक जिवीत जगपाक आदार करपी सैमाचेंय वांगडा पुजन करप हेंवूय तितलेंच गरजेचें. ताकाच लागून सैम स्वरुपांत गवर महादेव पुजेक लायतात. सैमांतल्या तरेकवार पत्रींक एकठांय करून तातूंत हरणें, चिट्टो, शेंरवडां, हळद आदीं वनस्पत घालून तांचीं कासाळ्याच्या खोल्यान चुडी बांदप आनी तिकाच गवर म्हूण पूजप. हीच ती प्रकृतीचें प्रतिरूप आसपी महादेवाली अर्दांगिनी गौरी.
आदिशक्ती गौरीन खंय चिखल मातयेंतल्यान गणपतीक मूर्त रूप दिल्लें अशी आख्यायिका पुराणांत आसा. प्रकृती आनी धर्तरी हांचे मदलो मोग आनी मातृत्वाचो संबंद हातूंतल्यान दिसून येता. नैवेद्याक तिका अन्नाचो म्हणल्यार शिताचो नैवेद्य ना. दुवाळ्याची म्हूण तिका पातोळी चुरण नाशिल्ली तेचवरी आळू आनी हेर पालेभाज्यो हांचो नैवेद्य दाखयतात. महादेवाक मात अन्नाचो नैवेद्य आसा. तशेंच नाल्ल रुपांत महादेवाक पुजतात. हेंवूय प्रकृतीचेंच एक आंग. सृश्टीचें सृजनचक्र चालू दवरपाक स्त्रीशक्त आनी पुरुशशक्त हांचे एकरूप जावप म्हत्वाचें हाचीच गवाय हे प्रथेंतल्यान गावता.
तयेक गवर महादेव पुजेक लावपाची हीं प्रथा गोंयांत चडशे कडेन आसा. जंय ना थंय चवथीचेच दिसा गणपती पुजेक लायताना गवर महादेव पुजतात. गणपती हो गौरी आनी महादेवाचो पूत अशें आमी मानतात. जेन्ना आपलो पूत धर्तरेर घराघरांनी राबित्याक रावतलो तेन्ना ताचे वांगडा ताची आवय-बापूय लेगीत रावपाक वचप ही गजाल आवय-बापूय आनी भुरगो हांच्या नात्यांतलो आपुलकायेचो भाव दाखयता. तांचे संबंदांतलो मोग दाखयता. गणपती पायता तेन्ना उत्तर पुजा जातकूच गणपतीच्या मुर्तीचें विसर्जन करचे पयलीं गवर पावयतात. पत्री रुपांतली गवर झाडां पोंदा वा तुळशींत पावयतात. सैम शक्त परतून सैमांतूच विलीन जाता. भावनीक नदरेंतल्यानूय ही गजाल तितलीच लक्षवेधक थारता.
गणपती येवचे आदीं जशी महादेव गौरी पयली येता. तशीच आपलो पूत घरा वचचें आदीं तीं वतात. ताका ताच्या थळांत येवकारपाक आसुये. ल्हान आसतना जाण्टेली आजी सांगताली गणपतीक उदकांत व्हरपाक येवंक जाय म्हूण गौरी पयली वता म्हूण. गोंयांत कांय कडेन जशी गवर पत्री रुपांत पुजता तसोच गणपतीय पत्री रुपांत पुजपाची परंपरा आसा. ताका पत्री गणपती म्हणटात. प्रकृतीचो एक अंश म्हूण ताचो हो भोवमान. तयेक रातया माटोळी बांदतात. रानांतलीं फळां, कात्रो, घड, नाल्ला पेंड आदीं गजालींनी माटोळी भरता. सृश्ट सैमान जें आमकां दिलें तातूंतलो कांय अंश भाग ताका कृतज्ञतायेन ओपपाची हीं चालरीत. तयेक घराबो गवर महादेवाक पुजता आनी गणपतीच्या येवकाराक रावता. गणपती घरांत येतना दरेकल्याच्या जिवितांत बरें तें घेवन येवं आनी वायट तितले वतना घेवन वचूं. चवथीची पोसो भरून सदित्सां. तयेक जशें सैम रुपांत गवर महादेव पुजतात तशेंच सैमाक आमी राखुया, पर्यावरणा कडेन इश्टागत जोडपी तय आनी चवथ मनोवया.

गौरांग गोकुळदास नायक
8975081363