तमसो मा जोतिर्गमय:

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

काल 31 डिसेंबर जालो. ह्या दिसाक गोंयांत वेगळो आयाम आसा. सुमार सप्तकभर गोंयांत येवपी सगळे तरेची येरादारी भरुन वत्ता. रस्त्यारस्त्यार, पसऱ्यांचेर, बाजारांत, बीचार, हॉटेलांनी सगळ्याक गर्दीच गर्दीच दिसता. दर्यावेळांचेर जावपी व्हडलीं फॅस्टीवलां विदेशीच न्हय तर देशी पर्यटकांक लेगीत आकर्शीत करतात. आतां गोंयांतलो तरनाटो लेगीत ह्या दीस- रात चलपी पार्ट्यांचो भाग जावपाक लागला. आपल्या ताळ्याची आनी दोळ्यांची तान भागोवपा खातीर कितलेशेच तरनाटे हे वटेन वतात. हांव खंय कमी ना. हांवूय खूब सुदारलां अशें दाखोवपाचो पोकळ देखाव ह्या तरनाट्यांच्या हातांत सोऱ्याच्यो
बाटल्यो आनी घुंवळीं वखदां दिवपाक लागला. अशे तरेन वर्साचो निमणो दीस मनोवपाक चडशे तरनाटे गोंयचे दर्यावेळेची वाट चलतात.
संविधानाच्या चवथ्या भागांत राज्य धोरणांची निर्देशक तत्वां आसात, तातूंत 47 वें तत्व म्हणटा “आपले जनतेच्या पोशणाचो, राबित्याचो स्तर उंचावप आनी भौशीक भलायकी सुदारप, हें राज्य आपल्या मुळाव्या कर्तव्यांतलें एक अशें मानतलें आनी खास करुन नशा हाडपी पेयां, भलायकेक अपायकारक घुवळी वखदां हांचो वापर वखदी गरजे भायर करपाक बंदी हाडपा खातीर प्रयत्नशील रावतलें.”
देशाच्या संविधानान जरीं हीं तत्वा मान्य केल्ली आसलीं तरी ताची अंमलबजावणी जाता काय ना हें तुमी आमी सगळेच पळयतात. शाळेचीं सोपणां सुद्दा चडटाना बार्राच्या दारांतल्यान वच्चें पडटा हें भुरगीं लेगीत सांगतलीं. तरीं परिस्थितीक खेपप ना. सगळे कडेन काळोख भरला म्हण काजुल्यांचें लिकलिकप बंद जायना. रवीन्द्रनाथ टागोर म्हणटात, तशें “सूर्य अस्तमतेक वताना तो परतून पृथ्वीक विचारता ‘म्हज्या उपरांत तुका उजवाड दिवपाचें काम कोण करतलो?’ सगळे तारे, चंद्र लजेन तकली सकयल घालतात तेन्ना एक मिणमिणटी पणटी मुखार येवन म्हणटा, ‘हे देवा, म्हज्यान जाता तितलो हांव यत्न करतलीं’.
हेच पणटीचें काम सत्तरी तालुक्यांत फाटलीं तीस वर्सां चालू आसा. सत्तरींतले ‘आमचो पंगड’ हे संस्थेन दर्यावेळे पासून पयस सह्याद्रीचे कुशीक ह्यो तीस पणट्यो पेटयल्यात. साबार कार्यावळी घडयल्यात. एक आगळो वेगळो “संकल्प दीस” उत्सव हांगा चंवरून आयला. धा समविचारी तरनाट्यांक घेवन सुरू केल्लो संकल्प दीस आयज कायम जोडिल्ल्या सुमार शंबर लोकां मेरेन पावला. तांच्या वांगडा तांच्या घरां पावला, सोयऱ्या-धायऱ्यां मेरेन पावला. तर कितें आसता ह्या संकल्प दिसाक?
संकल्प दिसाक ना ढण ढण वाजपी डिजे, ना दोळे दिपकावपी प्रखर उजवाडाचे झोत. ना नशा, ना दशा. ना झेलपटपी पांय, ना लटलटपी हात. ना दर्याचो गाज, ना लोकांचो नाच. ना एकामेकांच्या गळ्यांत पडप, ना वेळेर न्हिदप. हांगा हें सगलें ना, तरिकूय हांगासल्ली मजा इल्लीय कमी ना. आयिल्लो दर एक तरनाटो परत धांवन ह्या माटवांत येता. कितें हाडटा ताका ओडून, कोण आफयता ताका हांगा?
संकल्प दीस आसता कोणाच्याय आंगणान, पेळेर, वसऱ्यार सगले जमतात. सांजे पांच ते रातीच्या एक मेरेन वर्साचो निमणो दीस आनी नव्या वर्साचो पयलो दीस मनयतात. हांगा आसता गीत संगिताचे तरल सूर, वैचारीक घुसळण, नव्या मनशांची वळख आनी अस्सल ग्रामीण जेवणाची भूस. बारा जातात म्हणल्यार सगळ्यो लायटी बंद जातात. उरता फकत एक पणटी. एक बल्ब दुसऱ्या बल्बाक लायत जाल्यार पेटना पूण एके पणटेन दुसरी पणटी पेटोवं येता. अशे पणटेन पणटी पेटयत दर एकट्याच्या हातान उजवाड पावता. सगळो माटोव उजवाडान न्हाता. दर एकट्याचें मुखामळ त्या उजवाडान तेजाळटा आनी तो उजवाड नव्या वर्साचो संकल्प घेवपाक लायता. प्रत्येक मनीस आपल्याकूच एक सत्कर्म करपाचो सोपूत दिता. फुडलें वर्स आपूण अमूक गजाल करतलों म्हण आपले कडेन वचनबद्द जाता. ती गजाल, तो संकल्प मागीर सगळ्यांचे हजेरेंत सांगपाचो आसता. सगळेच संकल्प पुराय करप सोंपें आसता अशें ना. तो पुराय कर म्हण कोण सांगिना, वा पुराय करूंक ना जाल्यार कोण सुळारूय चडयना. ती आपले कडेन केल्ली कबलात, अंदूं पुराय जावंक ना जाल्यार फुडल्या वर्सा करप. पूण एक मोख दवरप. आपूण तें करतलोंच म्हण. सगळ्यांचे हजेरेंत सांगल्या कारणान आपल्याचेरूच नकळटा चेपण येता आनी संकल्प पुराय जाता हो सगळ्यांचो अणभव.
ह्या संकल्पांनी वेगवेगळे संकल्प आसतात. सादे सादे तशे मोटे मोटे. कोण व्यसन न करपाचो संकल्प करता तर कोण व्यसन सोडपाचो संकल्प करता. कोण घर बांदपाचो संकल्प करता तर कोण पुस्तक बरोवपाचो संकल्प करता. कोण बरो अभ्यास करपाचो संकल्प करता तर कोण हांसत रावपाचो संकल्प करता. कोण दुसऱ्याक पावपाचो संकल्प करता तर कोण स्वताची भलायकी सांबाळपाचो संकल्प करता. कोण कपड्याच्यो पोतयो वापरपाचो संकल्प करता तर कोण झाडां लावपाचो संकल्प करता. अशे भन्नाट संकल्प एकएकट्याचे तकलेंतल्यान भायर सरतात आनी सगळ्यांच्या मनाचें, हुस्क्यांचें जनेल उगडें जाता. खूब जाण पुस्तक वाचपा पासून, नवीन शिक्षण घेवपा पासून ते आपली आवड जी कुशीक पडिल्ली आसता ती जपपा मेरेन संकल्प करतात. साद्या साद्या संकल्पांतल्यान व्हड बदल जातात. दर एकटो समाजा खातीर व्हडलें कितें करूंक पावूं ना पावूं, पूण स्वता भोंवती तरी एक सृजनशीलतेचें जाळें तो विणटा. आपले भितर सकारात्मक विचार घेवन वावुरता. आनी जेन्ना संद मेळटा तेन्ना तिचें भांगर करता. ह्या विचारांची बसका ताका आसता. आपले सयत हेरांचे जिणेक पर्जळीत करपाचो विचार. कृतिशील रावपाचो विचार. सतकार्यमग्न रावपाचो विचार.
साहित्य मंथन ही नांवारुपाक आयिल्ली संस्था अशाच संकल्प दिसाच्या सामुहीक संकल्पांतल्यान जल्माक आयल्या. आयज हेच संस्थेच्या ग्रामीण साहित्य संमेलनाचो उल्लेख व्हडले लेखक करतात. दोन म्हयन्यांनी जावपी संस्थेच्या कार्यावळींक सगळीं रावतात.
बदल जायत आसतात. बदल होच शाश्वत आसता. अश्या कार्यावळींतल्यान बदलाक एक सकारात्मक उजू दिशा मेळटा. वेग मेळटा. सगळो काळोख आसा म्हण खेपपा बदला उजवाडाची एक पणटी दर एकट्याचे जिणेंत पेटोवया आनी हेंच वर्स न्हय तर फुडलीं सगळीं वर्सां
समस्त जीव जिवावळीक सुखाचीं वचूं. क्रयशक्त वाडोवपी वचूं. आपल्या परे पळोवपाची दृश्टी समेश्टीक मेळूं ही होरावणी करुया.

नमन सावंत
9765031800