तंत्रज्ञान हीनवी दिका

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

वर्स जावचे पयलींच जेन्ना धाकटुल्या नातीक भुरग्यांच्या दोतोरागेर व्हेलें, तेन्ना दोतोरान मुजरत सांगिल्लें की, दोन वर्सां जाय मेरेन तरी ताका टिव्ही वा मोबायल फोनाची स्क्रीन दाखोवं नाकात. दोन वर्सां उपरांतूय ती पळोवपाचो वेळ थारावन दवरात. एका वरा परस चड वेळ स्क्रीन भुरग्याच्या दोळ्यां मुखार येवंक जायना.
ज्या अर्थान दोतोर वर्स जावचे पयलींच आमकां स्क्रीन पळोवपाचो वेळ कितलो आसचो हाची म्हायती दिता, त्या अर्थान वर्स जावचे पयलीच भुरगीं टिव्ही आनी मोबायल स्क्रीन पळोवंक लागिल्लीं आसतात. तांच्या पालकांक जागरूक करप हें भुरग्यांच्या दोतोराचें काम! तांच्या दोळ्यांक तशेंच मेंदवाचे वाडीक तें घातक आसता, हें सांगप दोतोराचें कर्तव्य!
तंत्रज्ञाना कडेन भुरग्यांची सांगड ही खूब बेगीन जाता. स्मार्टफोन, टँब्लेटचेर आदारीत खेळणीं, टिव्ही ह्या माध्यमांतल्यान भुरग्यांक तंत्रज्ञान म्हणल्यार एक खेळणें जाता. तांच्या फुडल्या जीणेंत तंत्रज्ञाना शिवाय पर्याय नासतलो हे जरी खरें मानलें तरी तांकां सानुल्या, कोवळ्या वयारूच स्क्रीना मुखार सोडप योग्य न्हय.
आमकां अशा वेळार आमचें भुरगेंपण याद जाल्या शिवाय रावना. त्या वेळार टिव्हीचें आगमन जावूं नाशिल्लें. भुरग्यांक मनरीजवण करपाक पुस्तक आसतालें. घरांतल्या पुस्तकांची पारायणां जातालीं. दिसभर हातांत काणयांचें पुस्तक पळोवन जाण्टी तापयताली. चारचवगांत वावरूंक कळचें ना ताका. वेवहार ज्ञान शून्य जातलें अशें म्हणटालीं. खूब वाचतल्याक “पुस्तकातलो किडो “अशें नांव पडटालें.
आता पुस्तक हातांत घेवपाक अथक यत्न करचे पडटात. पूण तंत्रज्ञाना कडेन संवकळ बेगीनूच जाता. उदाहरण दितलें जाल्यार आमी ल्हानपणांत सरभोंवतणच्यान कितलेंशेंच पळयत भोंवतालीं. असो गच्च पावस पडून वतकूच शेत नांगरचें पयलीं जोत्या पायांनीं भोवता तेन्ना “लजे व्हंकलेच्या“ रोपांक पाय लावन तिची पानां धांपता ती निरिक्षण करतालीं. अकस्मात भुंयेंतल्यान वयर सरपी कितलींशींच रानफुलां आनी भूंयचाफी पळयतालीं. रस्त्यावेल्या कोणांतल्या उदकाचेर तेल वा पेत्रोलाचो तवंग वयरूच उफेता, ताचे रंग आमकां आवडटाले. पावसानं नितळ जाल्ले हवेंत मन भरून स्वास घेतना चाफीं, अनंत, मोगरीं आनी पारजताचो मिक्सुराद गंध येता तो अणभवतालीं. आतां तें करपाक कोणांक उसंत आसा?
भुरगेंपणातूच तंत्रज्ञाना कडेन गाठ घालून आमी भुरग्यांक माक्ना भशेन करून उडयनात मूं? हो विचार जावंक जाय. आपल्या घरांत कोणूय आयल्यार भुरग्यांन तांचे कडेन बरेतरेन उलोवप तुमकां आवडटलें? काय, तुमचो मोबायल ओडून आपल्या दोळ्यां मुखार घेवन बशिल्लें तुमचें भुरगें तुमकां आवडटलें?
तंत्रज्ञान म्हणल्यार, विज्ञानान मेळिल्ल्या गिन्यानाचो प्रत्यक्षांत केल्लो उपेग. जो आमकां आमची जीण सुखद आनी सोंपी करूंक संद दिता. तंत्रज्ञान, एखादे मशीन जांव ल्हान “तुतया” सारकें, एखादें आयुध आसूं येता. तशेंच तंत्रज्ञान म्हणल्यार अमूर्त स्वरूपाचें सॉफ्टव्हेयरूय आसूं येता. कंम्पुटर आनी आर्टीफिशियल इनटेलीजन्स (AI) ही तंत्रज्ञानाची उत्पादनां.
आमी जितलो आमच्या आयुश्यांत तंत्रज्ञानाचो वापर केलो आनी करीत आसात ताचे परस खूब चड वापर आमची फुडली पिळगी करतलीं. भविश्यवाणी आमकां हेच सांगता. सगळ्या मळांचेर तंत्रज्ञानाचो फैलाव जाला आनी नवें नवें तंत्रज्ञान येत आसा. विद्यार्थी तशेंच शिक्षकांक शिक्षणांत, एकामेकां कडेन संपर्क साधपाक तशेच कल्पक तरेन काम करपाक तंत्रज्ञान मजत करता. तांचे मुखार म्हायती आनी गिन्यानाचो दर्याच उगतो आसा. जिद्द आनी सातत्य दवरल्यार नवी भास शिकप शक्य जाता. संगीता सारकें जंय प्रत्यक्ष मुखार बसून शिकप अपेक्षित आशिल्लें तेय बी कांयच आडखळ नासतना गायन, नृत्य आनी वादन शिकप करूं येता. घरा बशिल्ले कडेन कितल्याश्याच भुरग्यां कडेन संपर्क सादूंक आनी इश्टगतीचे धागे जुळोवं येतात.
आपले आपूण शिकप भुरग्यांक शक्य जाता. तांची सृजनशीलता दाखोवपाक या माध्यमाचो बरोच उपयोग जाता. मागीर तो व्हर्च्युअल आर्ट स्टुडिओ, म्युझिकल अॅपवा “डी कोडींग” च्या रूपान जांव. आयचीं भुरगीं निसर्गताच तंत्रज्ञानाचीं इश्ट आसात. गणित, विज्ञान, भूगोल, इतिहास खंयच्याय विशयांतल्या गिन्यानाची भूक ती भागवपाक शकतात.
भुरग्यां मदीं आत्मविस्वास वाडटा. तांचे मदीं प्रस्नांक चारूय मार्गान पळोवपाची आनी तो सुटावो करपाक यत्न करपाची तांक निर्माण जाता. खंयच्याय विशया वयली म्हायती कांय खीणां भितर मेळोवन तो विशय खोलायेन समजून घेवूं येता. नव्यो कल्पना प्रत्यक्षांत हाडपाखातीर पावलां उबारर सोपें जाता. पूण…
… हो पूण खूब कितें सांगूक सोदता. जशे तंत्रज्ञानाचे फायदे आमी पळयतात तशेच ताचे तोटे आमी आडनदर करूंक शकनात. सतत तंत्रज्ञानाचो वापर केल्यान आमच्या शरीराचो व्यायाम उणो जाता. ताचे वायट परिणाम कुडीचेर दिसपाक लागतात. मोटसाण येवप, दोळ्यांचेर ताण येवप, मानेचे त्रास जावप. तशेंच भुरग्यां मदीं संयमशील वृत्ती उणी जावप. उदासीन वृत्ती बळावप, न्हीद ना येवप हे त्रास जांवूं येतात. सारकें कंप्यूटरा कडेन खेळत रावल्यार उगत्या मळार खेळपांतले फायदे तो योग्य वयार घेवूंक शकचो ना. ताचो बरोबरीच्या इश्टां कडलो संबंद तुटपाची शक्यताय आसता. म्हायती मेळोवपाच्या बदला ब्रावसींग करून वेळाचो अपव्यय करप चड जावूं येता. पालकांक खरें आव्हान हेच की, तंत्रज्ञान आनी वेवहारीक ज्ञान हांचो समन्वय कसो साधप! पालकांनी आपलें पालकत्व पणाक लावन जर भुरग्यांचेर अंकुश दवरत आनी हे तोटे उणे करपाक यत्न करत जाल्यार मात खरेपणान तंत्रज्ञान भुरग्यां खातीर वरदान थारतलें.

स्मिता तिंबले