भांगरभूंय | प्रतिनिधी
वि श्वरत्न, म्हामानव, भारतीय संविधानाचे शिल्पकार डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हांची आयज जयंती. तांचो जल्म 14 एप्रिल 1891 दिसा मध्य प्रदेशांतल्या महू गांवांत जालो. डॉ. आंबेडकरांच्या 134 वे जयंतीक आर्गां.
डॉ. आंबेडकर हांणी आपलें पुराय जिवीत दडपशाय, दलीत, कुशीक दवरिल्ल्या आनी वंचित वर्गांच्या आनी बायलांच्या कल्याणा खातीर वावर केलो. डॉ आंबेडकर हांणी ह्या वर्गा खातीर केल्लो वावर सगळ्यांक खबर आसाच. तांणी मानवशास्त्र, राजकी शास्त्र, समाजशास्त्र ह्या सारक्या जायत्या मळार मोलादीक योगदान दिलें. पूण देशाचे अर्थवेवस्थेंत आनी उदका धोरणांत तांणी योगदान दिलें, हें चडश्या लोकांक खबर ना. फकत महाराष्ट्रांतच न्हय तर पुराय भारतांत दुकळासारकी परिस्थिती निर्माण जाल्या. दर दोन वर्सांनी दुकळाची काळी सावळी बऱ्याच राज्यांत पातळटा. अंदूंय दुकळाची सांवळी उबी आसा. अशा वेळार बाबासाहेबाचें उदका धोरण आनी ताची अंमलबजावणी कितली गरजेची आसा हाची बारीकसाणेन जाणविकाय जाता. देशाचें उदका धोरण, दामोदर बेसिन प्रकल्प, हिराकुड धरण, सोन न्हंय प्रकल्प चालीक लावपाक डॉ. आंबेडकर हांणी मोलाचें काम केलां.
आमच्या देशांत पडपी पावस एका विशिश्ट काळांत पडटा. जून ते सप्टेंबर हो आमच्या देशांत पावसाचो हंगाम मानतात. ताका हंगामी पावस अशें म्हण्टात. ह्या चार म्हयन्यांत पडपी पावसाचेर आमचीं शेतां, पोरसां आदारून आसता. आमचो देश शेतकी देश. ह्या चार म्हयन्यांत फावो तो पावस पडना जाल्यार ताचो परिणाम आमचे शेतवडीचेर आनी ताका लागून देशाचे अर्थवेवस्थेचेर जाता.
दुसरी गजाल, आमच्या देशांत सगळे कडेन एकसारको पावस पडना. कांय वाठारांनी थोडो जाल्यार कांय वाठारांनी चड पावस पडटा. चड पावस पडटा, थंय चड पिकना, हेंय मतींत घेवपाक जाय. पावसाचे असमान पद्दतीक लागून देशांतल्या कांय वाठारांनी एकाच वेळार उदकाचो उणाव आनी हेर वाठारांनी चड पावस पडपाक लागून हुंवारा सारकी परिस्थिती निर्माण जावपाक लागल्या. ह्या अनिश्चीत पावसाचो देशाचे अर्थवेवस्थेचेर परिणाम जाता. सैमाचेर आमचें नियंत्रण ना, पूण उदकाचें योग्य नियोजन आनी वेवस्थापन करून हें संकश्ट पयस करूं येता हें बाबासाहेबाक कळ्ळें.
20 जुलय 1942 दिसा डॉ. आंबेडकर हांणी मजूर मंत्री म्हूण सुत्रां हातांत घेतलीं. व्हायसरॉयच्या कार्यकारी मंडळाचे वांगडी म्हूण तांचो आस्पाव जालो आनी तांका कामगार, शिंपणावळ आनी वीज हे विभाग सोंपले. दुसऱ्या म्हाझुजा उपरांत शिंपणावळ आनी वीज हांचे विशीं सविस्तर धोरण तयार करपाक तांणी फुडाकार घेतलो. 1935 च्या कायद्या प्रमाण कामगार खात्यान शिंपणावळ आनी वीज उदरगती खातीर तीन मुखेल गजाली चालीक लावपाचें थारायलें.
1) एका परस चड राज्यांनी व्हांवपी न्हंयांचेर नियंत्रण आनी वेवस्थापन.
2) राज्यांतल्या न्हंयांचेर उदक आनी जलविद्युत उर्जा संसाधनां थारावप.
3) सरकारी आनी तंत्रीक उदरगती खातीर राश्ट्रीय धोरण कितें आसूंक जाय?
ह्या गजालींचो आस्पाव जालो. संविधान तयार करतना लेगीत बाबासाहेबान संविधानीक तरतुदी केल्यो. संविधानाचो मसुदो संविधान सभे मुखार मांडटना बाबासाहेबान उदकाचो प्रस्न केंद्र सरकाराच्या अधिकारक्षेत्रांत आसचो असो युक्तिवाद केलो. तांणी संविधानाच्या 56 व्या विशयांत उदकाचो आस्पाव केलो, अशे तरेन केंद्र सरकाराक उदका संबंदीत कायदे करपाचो अधिकार मेळ्ळो. ही तरतूद भारताच्या संविधानाच्या कलम 262 त आस्पावताली. हे तरतुदी खाला आंतरराज्य उदका वाद कायदो आनी न्हंयच्या देगण प्राधिकरण कायदो, 1956 संमत जालो.
नोव्हेंबर 1945 त कटकांत जाल्ल्या उदका परिशदेंत बाबासाहेबान मोलादीक विचार उक्तायिल्ले. उदक आनी हुंवार विध्वंसक अशें समजून घेवचें न्हय. देशांत फावो तें उदक मेळना, जें हानीकारक थारूंक शकता. उदकाच्या उणावाक लागून भारतीय लोकांक खूब त्रास सोंसचे पडटात. उदक ही एक राश्ट्रीय संपत्ती आशिल्ल्यान पावसाच्या हंगामांत असंतुलीत पावसाक लागून हुंवाराच्या चड उदकाची कागाळ करचे परस, धरण बांदून ह्या हुंवाराच्या उदकाचो मनशाचे उदरगती खातीर कसो उपेग करूं येता हाचो विचार आमी करपाक जाय. देखून हुंवाराक लागून लुकसाण जाल्ल्या न्हंयांचेर वेगवेगळ्या सुवातींनी धरण बांदून हें उदक दर्यांत वचपाक दिवचे परस उदरगती खातीर वापरप गरजेचें अशें बाबासाहेबान प्रस्तावीत केल्लें.
तांचे हे कल्पनेचो प्रभाव पडून केंद्रीय उदकामार्ग, शिंपणावळ आनी नौकानयन आयोगाचे अध्यक्ष ए. एन. खोसला हांणी बाबासाहेबां कडेन चर्चा करून हिराकूड धरण चालीक लायिल्लें.
कटकांतल्या उदका परिशदेंत बाबासाहेबान मांडलेले विचार चालीक लायिल्ले जाल्यार आयज जो दुकळ पडटा तो पडचो नासलो. आयज प्रस्तावीत जावपी न्हंय जोडपाच्या प्रकल्पाची संकल्पना मुळांत बाबासाहेबांची आशिल्ली, हें खूब उण्या लोकांक खबर आसा. हजारांनी वर्सां उदका पसून पयस दवरिल्ल्या समाजांतल्या बाबासाहेबान देशांतल्या लोकांक भरपूर उदक आनी वीज मेळची हे खातीर यत्न केले. बाबासाहेब सोडल्यार उदका वेवस्थापनाच्या मळार इतलो खोलायेन विचार आनी इतली दूरदर्शकताय कोणेंच दाखोवंक ना आनी ताकाच लागून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर हे खऱ्या अर्थान देशाचे बरें मागपी थारतात.
श्याम ठाणेदार
9922546295
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
