डिमेंशिया : गोंदळ जायत्या कारणांक लागून

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

65 वर्सां वयर आशिल्ल्या लोकांक डिमेंशिया चड प्रमाणांत दिसता, पूण कांय प्रकरणांनी 30, 40 वा 50 वर्सां पिरायेच्या लोकांकय ही समस्या जावं येता. उपचार आनी सुरवेक निदान केल्यार…..

डिमेंशियांत गोंदळ जावप हो एक प्रकार घडूंक लागता. सुरवातीच्या टप्प्यांतल्या कोणाकूय चड करून मनांत गोंदळ जावं येता. तांकां मुखामळां याद करपाक, खंयचो दीस वा म्हयनो तें कळपाक वा आपूण खंय आसा तें सोदून काडपाक त्रास जावं येता. गोंदळ जायत्या कारणांक लागून जावंक शकता आनी तो वेगवेगळ्या परिस्थितींक लागू जाता. देखीक, गाडयेची चावी चुकीचे सुवातीर दवरूं येता आणि मागीर विसरप, दिसांत फुडें कितें येता तें विसरूं येता वा हालींच मेळिल्ल्या कोणाचोय उगडास करपाक त्रास जावं येता. उलयतना सातत्य पाळपाक अडचण येवप हें डिमेंशियाचें एक अभिजात सुरवातीचें लक्षण. डिमेंशिया आशिल्ले लोक चड करून आयकतात त्या उतरांचो अर्थ विसरतात वा संवाद वा टीव्ही कार्यावळी पळोवपाक तांकां कठीण जाता.
एक अपेस आयिल्ले दिशेची जाणविकाय
डिमेंशिया सुरू जातकच मनशाची दिका आनी अवकाशीय अभिमुखताय इबाडूंक लागता. तांकां सामान्य स्थळचिन्न वळखुपाक त्रास जावं येता आनी एकदां वळखीच्या सुवातींनी कशें वचप तें विसरतात. तशेंच निर्देशांची माळ आनी टप्प्या टप्प्यान सुचोवण्यो पाळप चड कठीण जावं येता.
पुनरावृत्ती करप
तो मनीस दिसपट्टीं कामां, जशीं खाड करप वा न्हावप, परत परत करपाक शकता वा तो वेसनाधीन वस्तू एकठांय करूंक शकता. संवादांत तेच प्रस्न परत परत सांगूं येता वा एकूच गजाल एका परस चड फावटीं सांगूं येता. डिमेंशियाच्या सुरवातीच्या टप्प्यांतल्या कोणाकूय हो अणभव भंय निर्माण करपाक शकता. अचकीत तांकां आपूण वळखतात त्या मनशांचो उगडास येना वा हेर लोक कितें सांगतात ताका ते पाळो दिवंक शकनात. दुकानांत कित्याक गेल्ले तें याद जायना आनी घरा वतना वाट विसरूं येता. हाका लागून तांकां नित्यनेमाचे त्रास जावं येतात आनी नवे अणभव पळोवपाक तांकां भंय दिसूं येता. बदला कडेन जुळोवन घेवपाक कठीण जावप हेंय सुरवातीच्या डिमेंशियाचें एक खाशेलें लक्षण.
वायट वा चुकीचे निर्णय घेवप
संज्ञानात्मक उणावाचो आनीक एक परिणाम म्हणल्यार बरे निर्णय घेवपाची तांक उणी जावप. देखीक धोक्याची परिस्थिती वळखुपाक कळना. सुरक्षीत जायसर वाट पळयनासतना व्यस्त रस्त्यार वचपाचो यत्न करूं येता. डिमेंशिया वांगडा वायट निर्णय घेवपाचें आनीक एक खाशेलपण म्हळ्यार अर्थीक नदरेन बरो निर्णय करूंक जमप ना. आदीं आपल्या पयशांची जतनाय घेवपी मनीस खबर आशिल्ल्या लोकांक वा चुकीच्या कारणांक पयशे दिवपाक सुरवात करूं येता.
दोतोरा कडेन केन्ना संपर्क करचो?
विसरप आनी याद उरपाची समस्या आपोआप डिमेंशिया म्हणूंक शकनात. याद उणी जावप हो पिरायेच्या वाडपाचो सैमीक भाग आसून हेर घटकांक लागूनय जावं येता, जशे की : कश्ट, एकाग्रतायेचो उणाव, मल्टीटास्किंग, कांय पोशणाची उणीव. पूण तुमकां वा तुमच्या वळखीच्या कोणाकूय डिमेंशियाचीं लक्षणां दिसल्यार तीं सुदारना वा वायट जायत आसात जाल्यार दोतोरा कडेन उलोवचेंच. घाळ रावचें न्ही, दोतोर वा भलायकी वेवसायीकांचो सल्लो घेवंचो. घरच्यांनी घाळ रावचें न्ही. 65 वर्सां वयर आशिल्ल्या लोकांक डिमेंशिया चड प्रमाणांत दिसता, पूण कांय प्रकरणांनी 30, 40 वा 50 वर्सां पिरायेच्या लोकांकय ही समस्या जावं येता. उपचार आनी सुरवेक निदान केल्यार तुमकां डिमेंशियाची वाड मंद करपाक मेळूं येता आनी मानसीक कार्य चड काळ तिगोवन
दवरूं येता.
(उत्तरार्ध)

प्रकाश वामन कामत
9422443093