भांगरभूंय | प्रतिनिधी
एका झेन गुरुच्या शिश्यान एक दीस आपल्या गुरुक प्रस्न विचारलो, वीख म्हणल्यार कितें. ताचेर गुरुन जाप दिली कसलेय वस्तूचें आमी जेन्ना गरजे परस चड सेवन करतात वा खंयच्याय गजालीचो अतिरेक जाता तेन्ना ती आमचे खातीर अपायकारक आसता म्हणल्यारच ते आमचे खातीर वीख आसता.
ताणें सांगिल्ली जाप जर आमी सद्याचे स्थितींत जर पारखून पळयली जाल्यार आमच्या जिणेंत जायत्या गजालींचो अतिरेक जाता आनी ते खातीर त्यो आमचे खातीर अपायकारक जावंक लागल्यात. आयच्या डिजिटल युगांत, तातुंतली सगळ्यांत अपायकारक गजाल म्हणल्यार आमकां जाल्लें डिजिटल वेसन. डिजिटल तंत्रगिन्यानान मनशाच्या जिविताच्या दर एका मळार क्रांती घडोवन हाडल्या, प्रचंड सुविधा आनी संदी हाडल्यात खऱ्यो, पूण आमची फुडली पिळगी त्या वेसनाच्या भकीक पडल्या हेंवूंय तितलेंच खर सत. तरणे पिळगेक जडिल्लें डिजिटल वेसन, हें एक मोठें आव्हान सगळ्या संवसारा मुखार आसा.
आमचे जिणेंत स्मार्टफोन, संगणक, व्हिडियो गेम, इंटरनॅट ह्या डिजिटल साधनांचो चड आनी सक्तीचो वापर आमी करतात, जाका लागून कांय प्रमाणांत वैयक्तीक, शिक्षणीक आनी वेवसायीक जिणेचेर परिणाम जाता. पूण ताचो जेन्ना अतिरेक जाता आनी वापरपी दर दिसा सादारण स वरां वयर अदीक वेळ जर डिजीटल साधना वापरता जाल्यार ताका आमी “डिजिटल वेसनी” म्हणूं येता.
सोरो, सिगरेट वा घुवळीं वखदाचे पारंपारीक वेसनां भशेन डिजिटल वेसनांत खंयच्याच शारिरीक सेवन करपाच्या पदार्थाचो आस्पाव जायना. पूण डिजिटल उपकरणां वापरून तातूंतल्यान मेळपी मानसीक उत्तेजन आनी समाजीक संपर्कात आशिल्ल्याचो भ्रम हे खातीर अवलंबन निर्माण जाता.
डिजिटल वेसनाचे प्रकार
डिजिटल वेसनाचे तरेकवार प्रकार आसतात. तातूंतले कांय म्हत्वाचे प्रकार म्हणल्यार
i) स्मार्टफोनाचें वेसन- स्मार्टफोनाचें वेसन जडिल्ली व्यक्ती परत-परत नोटिफिकेशन वा मेसेज तपासप, ब्राउझिंग वा ऍप्लिकेशनाचो वापर करता. सकाळीं फुडें उठ्ठानाच खांटी वेल्यान पांय सकयल दवरचे पयलीं आमी मोबायल हातांत घेतात ते राती न्हिदचे पयलीं सगळ्यांत निमणे आमी मोबायल हातांतल्यान सकयल दवरतात. एक दीस लायट गेली म्हूण वा हेर कित्याय खातीर नेट चलना जाल्यार आमची अस्वस्थताय सामकी चडटा आनी कितें तरी चुकिल्ले चुकिल्लेवरी जाता.
ii) सोशल मिडियाचें वेसन- हातूंत फेसबूक, इंस्टाग्राम, व्हॉट्सएप, एक्स सारकिल्या प्लॅटफॉर्मांचो चड वापर आसपावता. व्यक्तींक सतत पोस्ट करपाची, पोस्टाचेर कोणे कितले लायक केल्यात वा कोणें कितें कमेंट केला तें तपासपाची वा ऑनलायन संवादांत वांटो घेवपाची उमळशीक दिसून येता. द फियर ऑफ मिसींग आवट (FOMO) म्हणल्यार आपल्याक कितेंय चुकत, आपुण समाजीक माध्यमाचेर आशिल्ल्या वांगड्यातल्यान पंगडांतल्यान भायर उरत असो भंय सदांकाळ सतयत आसता आनी समाजीक मान्यताय मेळोवपाची इत्सा ह्या प्रकारच्या वेसनाक चालना दिता.
iii) गेमींगाचें वेसन- जायत्या तरणाट्यांक ऑनलायन गेमींगाचें सामकें पिशें लागलां. आपलो मोलादीक वेळ हे गेमर ह्यो ऑनलायन गेमी खेळपाक वगडायतात. फकत वेळच न्ही तर जायते फावटी आवय-बापायक सांगनासतना तांचें क्रेडीट कार्ड वापरून पयशे वगडायतात वा तांकां रिणांत लेगीत घालतात. ह्या वेसनाक लागून तांचें शिक्षणीक, वेवसायीक तशेंच अर्थीक लुकसाण जाता. गेमींगाच्या वेसना खातीर आपल्या जिणेंतल्यो हेर जापसालदारक्यो ते वेवस्थीत मुखार व्हरपाक शकनात आनी आपली शारिरीक तशेंच मानसीक भलायकीय बी ते पिड्ड्यार करून उडयतात.
iv) इंटरनॅट सर्फिंग वेसन – हातूंत अनियंत्रीत ब्रावझिंग, अर्थशुन्य व्हिडियो पळोवप, रील्स पळोवप, लेख वाचप वा कसलोच विशिश्ट उद्देश नासतना जायते डिजिटल प्लॅटफॉर्म वापरप हांचो आस्पाव जाता. खूब मेकळो वेळ आसता ताचें कितें करप हें समजनाशिल्लो मनीस त्या वेसनाक लागता. कार्यक्षम वापर आनी वेसन लागप हाचे मदलो फरक समजुवपाची गरज आसा.
डिजिटल वेसन जडपाचीं कांय कारणां-
i) सुलभताय आनी सोयीस्कर: हालीं डिजिटल साधनां चडशे जाणांच्या पाकीटाक परवडटात आनी ती बोलसांत वा पर्सींत घालून आपूण वतां थंय वांगडा घेवपा मेळटात. ताचेर 24/7 इंटरनेट आनी मनरिजवण उपलब्द आसता.
ii) डोपामाइन ट्रिगर : सोशल मिडिया मेळपी लाइक्स, व्हिडियो गेम जिखतकच मेळपी खोशी आनी संदेशाक मेळपी इन्स्टंट जाप हाका लागून मेंदवांत डोपामाइन स्त्राव जाता जो क्षणिक आनंद दिता आनी तेंच वर्तन परत परत करीन दिसता आनी ताचें वेसन जाता.
iii) एकसुरेंपण आनी ताण: चिंता, उदासीनताय वा समाजीक एकसुरेपणांतल्यान त्रास सोंसपी व्यक्ती मन विरंगुळ्या खातीर डिजिटल प्लॅटफॉर्मांचेर चडांत चड वेळ घालयतात जंय तांकां सुगुर आशिल्ल्याचो आभास जाता.
iv) इश्टांचो दबाव आनी फोमो: आपुण इश्टां पुसून पयस उरत वा एकलो पडत, तशेंच फोमोची भिरांत व्यक्तींक सतत आशिल्ल्यान ती व्यक्ती सदांच ऑनलायन आनी संपर्कांत रावंक सोदता.
v) जागृतायेचो उणाव: डिजिटल वापराची गंभीर समस्या जाय मेरेन जायत्या जाणांक ताचीं लक्षणां आनी परिणामां विशीं जाणीवच आसना.
डिजिटल वेसनाचे हानीकारक परिणाम-
मंजुषा सिनाय तळावलीकार
9822981508
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
