भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भावंडांनो,
आयचें हें यूग मनशाचे धांवपळीचें आसा. आपल्या सदच्या जिवितांत उदरगत, सूख धादोसकाय आदी गजाली मेळोवचे खातीर दीस-रात आपली धांवपळ चालूच दवरता. केन्नाकेन्नाय तो फावो ते परीन, आनी त्या प्रमाणांत आपले कुडीक विसव दिवंक पावना. हे धांवपळींत मनीस ज्या वातावरणांतल्यान मुखार वता तातूंत कसल्या ना कसल्या संपर्कांत वा कारणान, निमतान नाच जाल्यार वंशीक दुंयेसा वरवी दुयेंत पडटा. वेळचे वेळेर वखद-विर्सद घेतलें जाल्यार तातूंतल्यान सावशीत जाता, बरो जाता ना तर आपली कूड जिवी दवरूंक सतत झरत झरत दुयेंसाक फुडो करीत एकेक दीस सारता. कांय जाण तांच्या दुबळेपणाक लागून ह्या संवसाराचो निरोपय घेतात. भावंडांनो, मनश्याक जितली साबार दुयेंसां पिडटात तातूंत क्षय रोग म्हणल्यार टिबी (ट्युबरकुलोसीस) चें दुयेंस चड भिरांकूळ अशें आसा.
भावंडांनो, कर्दान काळासावन टीबीचें हें दुयेंस मनशाचे (सगळ्यांचे न्हय) फाटीक लागलां. ह्याच दुयेसांक लागून देसभरांत लाखानीं लोकांक मरण येता. देखून त्या दुयेंसाच्या आड जागृताय मोहीम राबोवपा खातीर तशेंच ते विशींचें वखद-विर्सद, उपाय येवजण्यो लोकां मेरेन पावोवचेले निमतान दर वर्सा 24 मार्चाक देशभरांत क्षयरोग दीस पाळटात. भावंडांनो, टिबी वा क्षयरोग ही पिडा मायक्रो बॅक्टेरीयन ट्युबरकुलोसीस ह्या जंतू सावन जाता. ही भुरांकूळ पिडा सांसर्गीक आसा. एके दुयेंती कडल्यान दुसऱ्यांक जावंक पावता. रॉबर्ट कॉक ह्या संशोधकान 24 मार्च 1882 दिसा क्षयरोगाचो जंतू सोदून काडलो. त्याच उगडासाक हो दीस मनयतात. भावंडांनो, टीबी जाल्ल्या मनशाच्या थुंकीच्या फवाऱ्याच्या संपर्कांत आयिल्ल्या मनशाक टीबी बळावंक शकता. टीबी जाल्ल्या दुयंतीच्या खोकलेन वा थुंकीन भुंयेवयल्या धुळीवरवी लेगीत टीबीची लागण संपर्कांत येवपी, जाचे कुडींत प्रतिकार शक्त उणी आसा ताचे कुडींत ती बळावंक शकता.
तेच प्रमाण गोडेंमूत, सतत चिंतनाच्या पेंचार उरपी मनशाक जाचे कुडींत प्रतिकार शक्त उणी आसा, ताच्या फुफ्फुसांत वचून तो पिडूंक शकता. रगता वरवी सेगीत तो कुडींत रिगूंक शकता. ते वरवी मनशाक मेंदूचो, लिम्फागांठीचो, हाडांचो, मुत्राशयाचो वा जननेंद्रियाचो क्षयरोग जावंक शकता. कुडीच्या खंयच्याय अवयवाक तो जावंक शकता. कसल्याय वखदाचो परिणाम जाय नाशिल्ली खोकली दोन-तीन सप्तकां तगून उरप, हड्ड्यांत दुखप, खोकलेंतल्यान रगत पडप तशेंच श्वास घेवपाक आडखळ येवप, वजन उणे जावप, भूक मरप, जिवाक चिडचिडेपणा येवप, अशे तरेचीं लक्षणां दिसलीं जाल्यार मुजरत त्या मनशाक दोतोरासरी व्हरून ताची तपासणी करप, हड्ड्याचो एक्स-रे काडून तशेंच प्रयोगशाळेंत ताचे थुंकीची तपासणी करून त्या दुयेंसाची पारखणी करपाक तुमी सांगचें.
भावंडांनो, एके वेळार हे पिडेचेर वखदां साप्प उण्या प्रमाणांत आशिल्लीं. ताका लागून दुयेंतीक मरण येतालें. पुणून आतां वैजकी शास्त्र इतलें मुखार पावलां की क्षयरोगाचो दुयेंती खात्रीन बरो जावंक पावता. मात ताणें वखदांचो उपचार मदी बंद करूंक उपकारना. भावंडांनो, टीबीचीं लक्षणां दिशिल्ली व्यक्ती जर तुमचे नदरेंत आयली जाल्यार ताका खोंकतना तोंडार लेस धरपाक सांगात. मेळत थंय थुंकू नाका म्हण ताका सांगात. घरांतल्या ल्हान भुरग्यांक बि.सी.जीं ची लस घेवंक सांगात आनी म्हत्वाचें म्हणल्यार हे पिडे आड सगळ्या सरकारी दवाखान्यांत, म्हानगरपालिकेच्या दवाखान्यांनी मोफत वखदां मेळटात हे विशींय तुमी तांकां म्हायती दियात. हांवें सांगिल्ली म्हायती जर तुमी शेजाऱ्यांक दिली जाल्यार तुमचे वरवी तुमची भोंवतण क्षय रोग मुक्त उरूंक पावतली. तुमच्या शेजाऱ्यांची भलायकी बरी उरूंक पावतली. तुमी तुमच्या शेजाऱ्यांक वा भोंवतणी ही म्हायती दितली न्हय भावंडांनो? शाब्बास! आनी निमणे,
तुमी तुमच्यो चालू आशिल्ल्यो परिक्षा बरे तरेन दियात आं, तुमकां बरें यश आवंडेतां.
उल्हासभाई
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
