झऱ्यांक वाट मेळोवन दिवपी पर्यावरणमोगी दोतोर
भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दोंगुल्ल्यो आनी हेर वाठारांनी हें काम मुखेलपणान जावंक जाय. तशें जालें जाल्यारूच तळ्यांक उदक उरतलें आनी बांयो लेगीत भरून उरतल्यो
हवामान बदलाचेर जैत मेळोवंक संवसारभर परिशदो जातात, जागृताय कार्यावळी जातात. राज्य सरकारां आनी देश हे परिशदेंतल्यान ज्यो सुचोवण्यो येतात ताचेर काम करपा खातीर धोरणां आंखतात. तीं धोरणां कांय कडेन फायलींनी पडून उरतात आनी धोरणां गुड्ड्याक पडिल्ल्यान हवामान बदलाचो परिणाम धर्तरेचेर जायत रावता. पर्यावरण राखपाची तळमळ आशिल्ल्यो संस्था आनी व्यक्ती मात सरकाराचेर पातयेवन रावनात. ते आपलें काम करीत रावतात. जाता तितलें पर्यावरण सांबाळपाचो यत्न करतात. गोंयांतय पोटतिडकीन वावुरपी अशे मानेस्त आनी संस्था आसात. सावय-वेरेंचे डॉ. दत्ताराम देसाय हे हातूंतलेच एक आसात, जे हवामान बदलाक फुडो करपा खातीर समविचारी लोकां वांगडा काम करतात. तांणी ‘जलयात्रा’ हे कार्यावळी खाला मोलादीक काम केलां. तांचे हे ‘जलयात्रे’ विशीं आमच्या प्रतिनिधीन जाणून घेवपाचो यत्न केलो :-
- ‘जलयात्रा’सुरू करची आनी गांवांतले उदकाचे झरे पुनर्जिवीत करचे अशें कित्याक दिसलें?
- बऱ्याच वर्सां फाटीं, घडये 1991 वर्सा आसतलें, हांव पाली-सावयवेऱ्यां दोंगराचेर गेल्लों तेन्ना थंयचें एक तळें सुकिल्ल्याचें दिश्टी पडलें. तें सामकेंच सुकिल्लें, म्हणल्यार लोक तातूंतल्यान चलून वताले, अशी परिस्थिती जाल्ली. ह्या तळ्याची म्हायती लोकां कडल्यान घेतकच थंय पयलीं खूब उदक आसतालें अशें कळ्ळें. तेन्ना मनांत विचार आयलो की आशिल्ले झरे सुकपाक कित्याक दिवचे, तांकां वाट मेळोवन कित्याक दिवची न्हय?… तेन्ना हांवें हेरांच्या सांगातान तें तळें उस्पुपाचो यत्न केलो. पयल्याच यत्नांक येस मेळ्ळें आनी थंय परत तळें तयार जालें.
- त्या उदकाचो वापर लोक करतात?
-हय करतात! आमी मागीर थंय पायपां घालून लोकांच्या घरा मेरेन तें उदक पावयलें. म्हत्वाचें म्हणल्यार गांवच्या लोकांक उपरांत झऱ्यांचें आनी तळ्याचें म्हत्व कळ्ळें. हें म्हजे खातीर खूब म्हत्वाचें आशिल्लें.
- हवामान बदलाक तोंड कशें दिवं येता, अशें तुमकां दिसता?
- सगळेच लोक मोटारी वापरतात, म्हणल्यार येरादारी खातीर त्यो वापरच्योच पडटात. ते खातीर कार्बन डायऑक्सायड वाडटा, प्रदुशण वाडटा आनी अशीं कितलींशींच कारणां हवामान बदलाक आदार दितात. हो ‘आदार’ हुमटावन उडोवपाची गरज आसा. हवामान बदलाचो परिणाम आमच्या पावसाचेर जाला. पावस हालीं केन्नाय पडटा. तशेंच ऋतूंचो कार्यकाळ बदलपाक लागला. हाचेर जैत मेळोवंक जाय आनी ते खातीर आमी पयलीं म्हणल्यार प्रदुशण थांबोवपाक जाय. झाडां लावप, उदक राखून दवरप आनी प्लास्टिकाचो वापर करप ना हाचेर आमचो भर आसपाक जाय. ही लागणूक समजून घेतलिना जाल्यार आमकांच ताचे परिणाम भोगचे पडटले.
- पावसाचें उदक जें व्हांवून वता तें आडावन दवरपा सारके प्रकल्प चालीक लावंक जाय अशें दिसता?
- दोंगुल्ल्यो आनी हेर वाठारांनी हें काम मुखेलपणान जावंक जाय. तशें जालें जाल्यारूच तळ्यांक उदक उरतलें आनी बांयो लेगीत भरून उरतल्यो.
- आमचे झरे सुकतात आनी पावसाचें उदक व्हांवून वता हाका जबाबदार सरकार काय आमी?
- गोंय मुक्ती उपरांत लोकांक दिसपाक लागलें की दरेक काम सरकारानूच करचें आनी हेच खातीर आदीं लोक एकठांय येवन उदकाची जतनाय करपाचो जो वावर करताले तें करपाचें सोडलें. हीं सगळीं पारंपारीक कामां सरकारानूच करचें अशें घडये लोकांक दिसपाक लागलें आनी ते खातीर हे सगळे प्रस्न उप्रासले.
- जलयात्रा कार्यावळ सुरू करपाक तुमकां कोणाचो आदार मेळ्ळो?
- हय. जेन्ना ही मोहीम मुखार व्हरपाचें थारायलें तेन्ना दोतोर, अभियंते आनी हेर इश्टांनी आदार केलो. आमी सगळीं आयतार धरून गांवांनी वतालीं आनी थंयच्या उदका स्त्रोताची म्हायती मेळोवन घेतालीं. ते उपरांत थंय आमी कश्ट करून पुरवल्ल्या झऱ्यांक परत वाट करून दितालीं. मात कोरोनाच्या काळांत हें काम बंद करचें पडलें.
- तुमची ही मोहीम तरणाट्यांनी मुखार व्हरची अशें तुमकां दिसता?
- मनासावन दिसता. ताचो लाव तांकांच जातलो. आमी ह्याच हेतान तें काम सुरू केल्लें. तें तरणाट्यांनी मुखार व्हरचें आनी आमचें सैम, पर्यावरण राखचें अशी आस्त.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
