जो जैतिवंत, तो सिकंदर !

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

आपणा कडेन घातक शस्त्रांचो संग्रह आसा. आमच्या हायटेक फायटर जेटांक उपखंडांत, जगांत तोड ना अशी स्वताच्या मिलिटरी शक्तीची व्हडविकाय गायत खंयच्याय देशान सुस्तावपा सारकी परिस्थिती आयज उरली ना.

हे यूग झुजाचें म्हणूं येता. युक्रेन-रशिया, इझ्रायल- हमास झुजां आदींच सुरू आशिल्लीं. आता इझ्रायल– इराण झुजाची भर पडल्या. आफ्रिकेंत काँगो, नायजेरिया, सोमालिया, सुदान, बुरूंडी, माली, कॅमेरून, इथिओपिया, मोझांबिकेंत यादवी झुजां वर्सान वर्सां चलत आयल्यांत. महाशक्ती अमेरिकेच्या ट्रंपाची सेना येमेनांतल्या मुठभर हुति विद्रोहीं आड झुजतना दिसता. तीन वर्सा मायज झुजले तरी शक्तीशाली पुतीन युक्रेन पादाक्रांत करपाक शकलो ना. हाली युक्रेनान ऱशियेत 4000 किमी अंतराचेर लांब पल्ल्याची मिसायल मारून 40 मायत लश्करी विमानां निकामी केली. हुतिनीं अमेरिकेच्या USS Harry S नौदळ ताफ्यांतले F-18 फायटर जेट मिसायल मारून कोसळयलें तर पाचव्या पिढीचे अत्याधुनिक F-35 मिसायल हल्ल्यांतल्यान वाटावलें तेन्ना ताणें थंयच्यान पळ काडलो. फकत 21 हजार वर्ग किमी क्षेत्रफळ, 1 कोटी लोकसंख्या आनी 500 अब्ज डॉलर जीडीपी आशिल्लो ल्हानसो इझ्रायल पयर 200 जेटा सयत इराणाचेर हल्लो करून तांची अणु संशोधन संस्था नश्ट करता. जेश्ट शास्त्रज्ञ, लश्करी मुखेल्यांक मारून उडयता. झुजांत दुस्मानांक उणे लेखपाचो अती आत्मविश्वास आंगलट येता. झुजांत रणनीत म्हत्वाची. ती जैत मेळोवन दिता.
आपणा कडेन घातक शस्त्रांचो संग्रह आसा. आमच्या हायटेक फायटर जेटांक उपखंडांत, जगांत तोड ना अशी स्वताच्या मिलिटरी शक्तीची व्हडविकाय गायत खंयच्याय देशान सुस्तावपा सारकी परिस्थिती आयज उरली ना.
जेन्ना एक देश दुसऱ्या देशा कडल्यान जगांतली अत्याधुनिक, बळीश्ट अशी जायरातबाजी केल्ली शस्त्रास्त्रां, फायटर जेट्स विकतीं घेता तेन्ना तांची तांक ही वांगडा दिल्ल्या पुस्तिके प्रमाणें प्रयोगशाळांत, प्रात्यक्षिकांत प्रमाणित केल्लीं आसता. पूण तांची खरी तांक मात ती झुजांत वापरतात तेन्नाच सगळ्या जगाक दिसता. जेन्ना शस्त्रां, मिसायलां, फायटर जेट्स खरेदी करपी देश उपखंडातल्या मळबांत आपल्याक आव्हान दिवपी हेर कोणूच ना हे भावनेन सुस्त आसतात, तेन्ना शेजराचो ताचो दुस्मान मात त्या जेट्स, मिसायलांचो अभ्यास करून आपल्या कडेन आसात त्या उण्या तांकीच्या ताफ्यांची तांत्रिक क्षमता वाडोवन तांका कशे तरेन नेस्तनाबूद करपाक शकतले ताचो ‘जुगाड’ करपाक व्यस्त दिसता. म्हारगीं सामानां आसना, तेन्ना सिमित संसाधनाचो अनौपचारीक, अस्थायी उपेग करप हाका हिंदीत जुगाड म्हणटात.
काळा नुसार तंत्रज्ञानांत दिसपट्टे घडपी बदलांक लागून हवाई झुजाचे स्वरूप बदलत आसता. ब्लू थंडर, टॉप गन सारकेल्या हॉलिवूड चित्रांत दाखयिल्यो प्रतिस्पर्धी जेट्सां मदल्यो डॉगफायटस -प्रतिस्पर्धी जेटसांचे मळबांत एकामेकांचो फाटलाग करप, हवाई कसरत करत एकमेकांआड मिसायलां सोडप- आतां इतिहासजमा जालां. हवाई कसरत फकत वायुसेना दीस मनयतना थंय जमिल्ल्या प्रेक्षकांनी अजापित जावन ताळ्यो पेटपा पुरती उरल्या. प्रत्यक्ष झुजांत प्रतिस्पर्ध्याच्या रडाराक चुकोवन, लिपून क्षेपणास्त्र मारून ताचे जेट उडोवपी हो वर्तमानांतलो पराक्रमी आनी जैतवंत. हो जमानो स्टील्थ (stealth) अर्थांत छपवाछपवीच्या झुजाचो. दुस्मानाचे जेट आपल्या रडाराचेर पयलीं हेरून दुस्मानाच्या मिसायलाचे गतीचे तुळेन मायत गतीचें मिसायल मारता तो सिकंदर. सततचो सराव, मॉक ड्रील, उच्च श्रेणीची तयारी कमजोरीक बळिश्टपणांत बदलपाक शकतात. त्याशिवाय सद्याच्या तंत्रज्ञानाच्या युगांत जाका म्हायती आदीं मेळ्ळी तो जिखलो. त्या खातीर दुस्मानांच्या हालचालींचेर सतत 24 तास नदर दवरपी उपग्रह आसप फायद्याचें थारता.
चीनच्या बायडू सिस्टीमींत 44 उपग्रह आसात जे दिसरात उपखंडांत लश्करी हालचालींचेर नदर दवरून आसतात. आयच्या इलेक्ट्रॉनिक युगांत उपग्रह, AWAC-airborne warning & control system, ग्रांवड कंट्रोल रूम हाणी एकठांय केल्लो डेटा लिंक करून आपल्या फायटर पायलटाक पुरयता तेन्ना प्रतिस्पर्धी हायटेक जेटाआडच्या द्वंद्वांत ताची सरशी जाता. प्रतिस्पर्धी पायलटांचे संभाशण रेकॉर्ड करपी सिग्नल इंटेलिजन्स होवूय आयज डेटा लिंकांत समाविश्ट आसता.
ही सगळी म्हायती उपलब्द जाता तेन्ना $ 3 कोटी मोलाच्या फायटर जेटाचो कुशळ पायलट $12.5 कोटी हायटेक स्टील्थ जेटांक उडोवंक शकता. अजाप जावपाची गरज ना. हाय टेक स्टील्थाची रडार रेंज 250 -300 किमी आसता. ताच्या तुळेन सामान्य जेटाची रडार रेंज फकत 100- 200 किमी मेरेन आसता. त्या खातीर हायटेक स्टील्थाच्या रडाराच्या नजरेक पडनये म्हूण सादे जेट जमनी सावन फकत 500 मीटर उंचायेचेर आपलें रडार बंद दवरून, दोंगर दरींत लिपून उडत आसता. आपलें रडार बंद दवरता तेन्ना ताका दुस्मानाच्या हायटेक जेटाचे ठिकाण 450 किमी रेंज आशिल्ली AWACS दिता. हायटेक जेट रडाराचेर दिसताच AWACS आपल्या जेटाक ताच्या आक्षांश- रेखांशाची म्हायती दिता आनी तें हायटेक जेटाक पत्तो लागचे आदीं मिसायल सोडून ताका काबार करता. हाय टेक जेट MACH 4 म्हणल्यार ध्वनीच्या 4 पटीन वेगान वचपी मिसायल वापरता जाल्यार ल्हान जेटा कडेन MACH 5 गतीन वचपी तशेंच स्वताचे रडार वापरून दिशा बदलत लक्ष्याचो पाठलाग करत भेद करपी चीन बनावटीचें PL-15 वा PL-15A सारकिले मिसायल आसत जाल्यार ताचे मुखार हाय टेक जेटाचो टीकाव लागप कुस्तार. “ल्हान गजालींची गातन करून व्हड गजाल घडोवपाक शकतात” अशे महान डच पेंटर विन्सेंट व्हान गॉफ हाणें म्हणलां ते खरें.
आयज शस्त्रास्तां, संरक्षण उपकरणां, फायटर जेट, मिसायल उत्पादनांत देश आत्मनिर्भर आसप हें म्हत्वाचें. खयंचोय देश आपूण वापरता तें अत्याधुनिक सर्वस्रेश्ट तंत्रज्ञान बाजारांत विकपाक दवरना. जे विकपाक दवरता ती सकयलच्या पांवड्याची आसतात. जेन्ना हायटेक जेट आमी इतर देशां कडल्यान विकतीं घेतात तेन्ना जेटाच्यो विंगड विंगड सिस्टीम कंट्रोल करपी सॉफ्टवेयर – source code -मेळप गरजेचें आसता. तो मेळ्ळे बगर जेट मेंटेनन्स, मॉडीफिकेशन, अपग्रेडेशन करप शक्य जायना. अत्याधुनिक रडार सिस्टीम, मिसायल हांचें एकिकरण, समावेश, संवाद सादप शक्य आसना. एका अर्थान विकते घेतिल्ले ते जेट त्या विक्रेतो देशाच्या हस्तक्षेपा शिवाय थारायिल्ल्या रणनिती प्रमाण गुप्ततायेन, स्वतंत्रपणान तुमी मुळांत हाताळूंकच शकनात.
परदेशांतल्यान विकती घेतिल्ल्या शस्त्रां, उपकरणां, जेट्स हांची देशांत डिलिवरी मेळचे आदी दुस्मान देश तांची म्हायती मेळोवन तांची तोड काडपाच्या तयारींत लागता. शेजरा दोन दुस्मान आसत जाल्यार ते असल्या वेळार एकत्रित जावन संयुक्त मोर्चो बांदतात. चीन आयज रक्षा उपकरण, शस्त्रां, फायटर जेट उत्पादनांत स्वयंपूर्ण जाल्लो आसा त्या खातीर गुप्तता पाळूंक शकता. तांच्या उत्पादनांबद्द्ल जगाक -चड करून अमेरिका, युरोपियन देशांक- कसलीच माहिती आसना. फकत अदमास तितलो आसता. चीनी मिसायलांनी युरोपियन बनावटींची जेटस फोडले उपरांत त्या मिसायलांचे भंगार-कुडके एकठांय करून रिव्हर्स इंजिनियरींगा मार्फत तांचे रडार सिग्नेचर, इलेक्ट्रॉनीक भाग, रचना समजावन घेवपाचो यत्न ते देश करतना दिसतात. ते सोदून काडसर वर्सां वतलीं आनी तो मेरेन चीनान नव्या प्रगत मिसायलांचे उत्पादन सुरू केल्लें आसतलें. चीन सद्या सव्या पिढीच्या J-36 स्टील्थ फायटर जेटांचे निर्माण करता हें जग जाणा, पूण तांचो तपशिल मेळप महाकुस्तार. फोटे पळोवन तांचे शस्त्रबळ आनी उड्डाण तांकीची मिलिटरी मासिकांत जगांतले रक्षातज्ञ कयास लायतना दिसतात. मुखार नाकाचो शंखाकृती भाग लांब आसा म्हणल्यार रडार आकारान व्हड आनी लांब पल्ल्याचे आसतलें. मिसायलां दवरपाचो भाग रूंद दिसता म्हणल्यार तांची संख्या सद्याच्या पाचव्या पिळगेच्या मॉडेलांत आसा ताचे परस चड आसतली. ऑटोमेशन आनी सशक्त कृत्रिम बुद्धीमत्तेचो (AI) उपेग केल्ले कारणान सद्या उपखंडात आनी जगांत वापरांत आशिल्ल्या पांचव्या पिळगेच्या जेटांच्या तुळेन कितल्याश्या पट ही चीनी J-36 जेट प्रगत आनी सामर्थ्यशील आसतली आनी अमेरिकेच्या वर्चस्वाक आव्हान दिवपा खातीर तांची रडार रेंज, मिसायल रेंज प्रशांत म्हासागरांत पावपा मेरेन आसतली हातूंत दुबाव ना. 2030 मेरेन चीन असल्या दोन जेटांक कार्यरत करपाक प्रयत्नशील आसा. त्या तोडीची सव्या पिळगेची अमेरिकन F-47 सद्या बोईंग कंपनी तयार करपाक लागल्या खरी, पूण सद्या अमेरिकेंतली राजकी बेबंदशाय पळयत जाल्यार 2030 मेरेन एक तरी तयार जातलें काय हाचो दुबाव आसा.
फ्रेंच DCNS कंपनीन आमचे खातीर 6 स्कॉर्पिन पाणबुड्यो बांदपाचो करार जाल्लो. वर्स 2016 त्या पाणबुड्यांचो तांत्रिक आनी ऑपरेटीव्ह संवेदनशील डेटा सविस्तरपणान आराखड्यां सयत ऑस्ट्रेलियन दिसाळ्यान छापलो. पाणबुडीची लिपपाची मर्यादा, गुप्त म्हायती मेळोवपा खातीर वापरपी सोनारची फ्रिक्वेन्सी, विविध गतींत जावपी आवाज, टॉर्पेडो सिस्टीम, मेग्नेटीक उत्सर्जन आनी खोलायेंत वचपाची तांक असो सगळो संवेदनशील तपशील त्या दिसाळ्यान रस्त्यार हाडून दवरलो.
देशांच्या दुस्मानांक ही म्हायती बशिल्ले कडेन सोंपेपणी मेळ्ळी. “म्हायती हॅक जाल्ले कारणान हें घडलां आसुये. आमी पाणबुडीच्या भितरल्या संरचनेंत बदल घडोवन हाडटले, फ्रिक्वेन्सी बदलतले” अशे सांगून आदले संरक्षण मंत्री पर्रीकर हांणी सावरून व्हेलें तरी देशाच्या संवेदनशिल संरक्षण मालमत्तेच्या गुप्ततेंत तडजोड जाली हें न्हयकारूंक शकना. त्या खातीर शस्त्रांस्त्रांच्या बाबतीत गुप्तता राखपाच्या दृश्टीन देश स्वयंपूर्ण आसप गरजेचें.
लिबीयाचो सर्वेसर्वा अमेरिका द्वेश्टो मुआम्मर गदाफीन अमेरिकेक शह दिवपा खातीर विकती घेतिल्ल्या जेटांच्या टांकयेत इंधन आसा की ना ताची खात्री करपा खातीर लिबीयन पायलट फस्काची काडी पेटयता असो काल्पनिक विनोदी प्रसंग डॉमनिक लेपिये आनी आनी लॅरी कॉलिन्स हांच्या ‘द फिफ्त हॉर्समन’ कादंबरींत वर्णन केल्लो आसा. कॉलेजींत क्रिकेट टीमींत खेळपी गिरेस्त घरांतल्या आमच्या इश्टा कडेन ब्रेंडेड बॅट आनी दक्षिण आफ्रिकेचो म्हान क्रिकेटर बॅरी रिचर्डसाचे क्रिकेटीचें तंत्र शिकोवपी जाडजूड पुस्तक आशिल्लें, पूण ताणें धा मायत रन केन्नाच काडले नात. मडवळाचें पेटणें कशें बॅट वापरून बाकिचे बाॅल धाडावन 30-40 रन झडयताले.
सारांश- म्हारगी हाय टेक जेटांचो ताफो आसा म्हूण झुज जिखतले अशें समीकरण आसना. जैता खातीर ती कुशळटायेन हाताळपी प्रशिक्षीत, समर्पित, दुरदृश्टी, प्रसंगावधानी पायलट वर्ग आसप हेंवूंय तितलेंच गरजेचें.

दीपक लाड
पर्वरी