भांगरभूंय | प्रतिनिधी
देवनागरींत जोडाक्षरां आसात. पयलींच विचारतां. निमाणी वळ वाच्चे पयलीं सगल्यांत व्हडलें जोडाक्षर खंयचें तें बरोवन दवरात.
कोंकणी, मराठी आनी हिंदी ह्या आमकां ज्ञात आशिल्ल्या भाशांनी जोडाक्षरां आसात. कोंकणींत जोडाक्षरां कशीं घडटात तें पळोवया: क्ष (क+श) आनी ज्ञ (द+न+य) हीं दोनूय मुळांत जोडाक्षरां. ट, ठ , ड, द असल्या देंठ आशिल्ल्या वर्णांक जोडून हेच वा दुसरे वर्ण/अक्षरां येतात तेन्ना पांयमोड कुरू करची. तंत्रीक कारणाक लागून हांगा अक्षरां सकयलूच येतात. समजून घेवचें. ट् + ट = ट्ट (घट्ट), ठ् + ठ = ठ्ठ (उठ्ठां), द् + द = द्द (बुद्द), ड् + ड = चिड्डून, द् + ध = शुद्ध.
क् + क = अक्कल, फ + ट = लिफ्ट, ख् + ख = अख्खें, त् + व = म्हत्व, ब् + ब = आब्बा, ल् + ल = कल्ल, ल् + य = जाल्यार, ळ् + य = काळ्या, ह् + य = ह्या, द् + य = विद्या, ल + प = कल्पना. र् + य = वाऱ्यार, र् + ह = ऱ्हस्व, र् + र = फेर्र, र् + द = अर्द. र् + य = सूर्य. त् + र = पत्रावळ.
हीं उतरां कोंकणी न्हय पूण वापरांत आसात: ट + र = ट्रक आनी ड् + र् = ड्रम.
ष् + ट् + र = राष्ट्र. क् + र = क्रम, क् + ऋ = कृशी, द + र = पेद्रू,
स् + त = नुस्तें. प् + र = प्रत, म् + र = नम्र.
कांत्ता, नाच्चें, सांगिल्लें, हाडिल्ल्यान, तेन्ना, तांबड्या, भुरग्यान, स्वर, व्यंजन हीं जोडाक्षरांनी बरयिल्लीं कांय उतरां.
हांचे भायर, ङ, ञ, ण, न, म हीं अनुनासिकां जोडाक्षरां जावन येतात. जशीं, गंगा (गङ्गा), पंचायत (पञ्चायत), घंटा (घण्टा), संद (सन्द) आनी बिंब (बिम्ब). कंसांत दिल्यात ते फकत उच्चार. खरीं उतरां कंसा भायरूच आसात.
दोन गजाली सांगून सोंपयतां. एक. राजभास चालीक लावपाक हांवें कोंकणीचे 5 वर्ग पणजेंत घेतले. हेरूय कडेन प्रशिक्षक वर्ग घेताले. सूर्य हें उतर येतकच एकल्यान विचारलें, “ईच्या माथ्या वयलें र (?) आनी यच्या माथ्या वयलें र एकूच काय म्हणून! नवोच शिकपी आशिल्लो. ताका सांगलें, “ईच्या माथ्यार र ना!! ई, ऊ हे पूर्ण दीर्घ स्वर. स्वतंत्र अक्षरां. यच्या माथ्यार आयिल्लें र हें सू आनी य मदलें. उच्चारा प्रमाणें तें फुडल्या अक्षराच्या माथ्यार वचून बसता.
दुसरी. गुरुमुखी लिपयेंत जोडाक्षरां नात. पंजाबी भाशा गुरुमुखींत बरयतात. म्हणून तांचें “सकुटर लेके सकूल जाता हूॅं” अशें जाता.
चार अक्षरांचें जोडाक्षर: शास्त्र्याक.
अशेच मेळत रावुया…
दामोदर घाणेकार
8459998914
[email protected]
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
