जॉन बाप्टिस्टाची परब

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ह्या प्रसंगाक लागून गांवच्या लोकांक जांवयांक मेळपाक आनी बंधन जोडपाक मेळटा, जाका लागून कुटुंबीक आनी समाजीक संबंद घट जातात.

सान जुआंवची परब 24 जून दिसा संत जॉन बॅप्टिस्टाच्या वाडदिसाचो उगडास करतात. जॉन चमत्कारीक रितीन जाण्टे, भुरगीं नाशिल्ल्या जोडप्याक एलिझाबेथ आनी जकर्याह हांकां जल्मलो, अशें गॅब्रिएल देवदूतान सांगिल्लें (लूक 1:7). एलिझाबेथ जेजूचे आवयची नातेदार आनी जकर्याह ज्यू लोकांचो याजक आशिल्लो. ही परब घोशणा फेस्ताच्या तीन म्हयन्यां उपरांत पडटा, ज्या दिसा गेब्रियल देवदूतान मरिय जेजूक जल्म दितलों असो संदेश दिलो. जुआंव बाप्तिस रानांतल्या तपस्वी जिविता खातीर, उंटाच्या केंसांचे कपडे घालून आनी टोळ आनी रानटी म्होंवाचेर जियेवपा खातीर वळखतात. ताणें जेजूक जॉर्डन न्हंयेंत बाप्तिस्म दिलो.

जॉन बाप्टिस्टाचो जल्म ही किरिस्तांव धर्मांतली एक पोरणी परब आसून, तिच्या उत्सवाची इ. स. 506 वर्सांची इतिहासीक नोंद आसा. नव्या करारांत उल्लेख केल्ल्या पयल्या हुतात्मांमदीं सेंट जॉन बाप्टिस्ट हो एक. क्रिस्तांव इगर्जेन चवथ्या दिसा ही परब स्थापन केली

इ. स. शेंबरांत मरणापरस संताच्या जल्माचो उगडास करपी. जॉन बाप्टिस्टत जेजूच्या स म्हयने आदीं जल्मल्लो, देखून ताची फेस्त 24 जून दिसा, नाताळाच्या स म्हयने आदीं मनयतात (लूक 1:26-37, 56-57).

व्हिजिटेशन कार्यक्रमांत जेजूची आवय मारियान भेट दिली तेन्ना जॉन बॅप्टिस्ट आपल्या आवय एलिझाबेथाच्या पोटांत खोशेन उडी मारली. क्रिस्तांव धर्मशास्त्रांत जॉन बाप्टिस्टान पश्चात्तापाचो प्रचार करून, ज्यू लोकांक जॉर्डन न्हंयांत बाप्तिस्म दिवन आनी जेजूक पातक काडून घेवपी म्हूण जाहीर करून जेजूच्या येवपाची तयारी केली. सव्या शेंकड्या मेरेन जायत्यो इगर्जी जॉन बॅप्टिस्टाक समर्पित जाल्यो.

गोंयांत सांस्कृतीक उत्सव

गोंयच्या साव जुआंव महोत्सवाची उत्पत्ती सोळाव्या शेंकड्या सावन सुरू जाता आनी ती पुर्तुगेजांनी थळाव्या लोकांक सुवार्तेची प्रचार करून सुरू जाली. ह्या महोत्सवाची सगळ्यांत प्रतिकात्मक परंपरा म्हळ्यार लोक बांय, तळीं आनी न्हंयांनी उडी मारप, जें सेंट जॉन बॅप्टिस्टान आपल्या आवयच्या उडींतल्यान उडी मारपाचें प्रतीक गर्भ आनी जॉर्डन न्हंयत ताचो बाप्तिस्म. गोंय पाचवें आनी उदकाचे स्रोत भरिल्ल्या पावसाळ्यांत ही परब मेळटा.

23 जून दिसा तरणाटे जुदेव जुदेव अशें म्हणत पिड्डो वापरून वायटाक मारपाची परंपरा पाळटात! जुदेव ही कृती किरिस्तांव धर्माक विरोध करपी ज्यू लोकांआड प्रतिकार करपाचें प्रतीक मानतात. सणाच्या दिसा सकाळीं मिसा उपरांत तरणाटे कोपेल, ताज्या फुलां पसून आनी वेलींपसून तयार केल्ले सजावटीचे फुलांचे मुकूट घालतात. घरांत घरांत वतात, खोशीन सी. आल्वारेसाचें कोंकणी गीत गायतात: सान जोआओ सान जोआओ घुंवता मुरे, वाट आमकां डिसोना…

घरगुती लोकांनी अनस, पणस, केळीं आनी परंपारीक गोड पदार्थ आनी काजू फेणी सारकिलीं फळां दितात. जायत्या गांवांनी नवो काजारी मनीस मस्ती करपी लोकांक सोरो भेटयता आनी ते इनामां म्हणून बांयत उडयल्लीं बाटलीं परत घेतात. सोरपोतेल, सान्ना, बेबिंका, बीफ रोस्ट आदी गोंयच्या खाणां-जेवणांचो सुगंध घरां भरता, कुटुंबां समाज, परंपरा, आनी एकठांय येवपाच्या खोशीच्या उत्सवांत जेवण-खाण वांटून घेतात.

सान जुआंवचे फेस्ट जांवयाचें फेस्ट म्हण्टात आनी नवे काजारी, नवजात भुरग्यांच्या आवय-बापाय खातीर हो उपकार मानतात. हालींच लग्न जाल्ल्यो चलयो घोवा वांगडा आपल्या घरा परततात. कुटुंबां सजयल्ले कोपेल घालून तांकां येवकार दितात. सुखी आनी समृद्ध लग्न जिणे खातीर ते प्रार्थना करतात. तशेंच ह्या प्रसंगाक लागून गांवच्या लोकांक जांवयांक मेळपाक आनी बंधन जोडपाक मेळटा, जाका लागून कुटुंबीक आनी समाजीक संबंद घट जातात.

पारंपरीक बोटींचो फ्लोट

दशकां सावन बार्देझ तालुक्यांतल्या शिवोली गांवांत जॉन बॅप्टिस्टाच्या फेस्ताक फ्लोट आनी सजयल्ल्या बोटींची जिवी परंपरा तिगून उरल्या. लागसारच साळगांवांत वांगोड द सालिगांव नांवाची एक जिवंत गीत आनी नाचाची कार्यावळ करून हो उत्सव मनयतात. 

शिवोले, अंजुना, कांदोळे ह्यो न्हंयो  सांगोड तरंगा खातीर फामाद आसात. 4-5 व्हडीं बाजू बाजून (side-by-side) बांदून तयार जाल्ली दरेक सांगोड तरंगपी माचयेची काम करता, चड करून इगर्जेची प्रतिकृती फाटभूंय म्हणून आसता. 24 जून दिसा सांजवेळार कलाकार ब्रास बँडां वांगडा गोंयचीं लोकगीतां गायतात, उदका भोंवतणीं प्रतिध्वनीत जावपी उत्सवी संगीतान हवेंत भरतात. दक्षीण गोंयांतय असोच उत्सवी उत्सव जाता.

दरेक सांगोड एका वाड्याचें प्रतिनिधित्व करता, चड करून पर्यावरण, प्रदुशण वा पारंपारीक वेवसाय हांचे भोंवतणी विशय आशिल्लो, थळाव्या सृजनशीलताय आनी काळजीचें प्रतिबिंबीत करता. ह्या बोटी परेडांनी गोंयची गिरेस्त न्हंय आनी सांस्कृतीक दायज मनयतना आध्यात्मिक भक्ती आनी उत्सवी आनंद हांचो जिवंत भरसण दाखयला.

डाॅ. आल्वारिन्हो जे. लुईस

9422457368