भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भुरग्यांचीं बरपावळ रचप तितलें सोंपे काम नासता. कित्याक, एका बरोवप्याक भुरग्यांचें साहित्य रचतना पयले सुवातेर आपूण स्वता एक भुरगो जावंचो पडटा. भुरग्यांक समजता ते सोंपे भाशेंत वाक्य रचना घडोवंची पडटा. भुरग्यांक आवडटात तीच काणी तांचे सामकार मांडची पडटा. त्या भुरग्यांचे साहित्य रचपी लेखकान आदीं, भुरग्यांची रुच आनी आवड पळोवन साहित्य रचपाक पावलां मारची पडटात. दरेका भुरग्यांची आवड वेग-वेगळीं आसता. त्या तरेकवार चालचलणुकेचो खोलोयेन अभ्यास करुन भुरग्यांची बरपावळ रचची पडटा.
काणयो ह्यो सदांच सगळ्यांक आवडटात. जावं पिरायेन ल्हान वा जावं पिरायेर व्हड. काणयांची रुच आनी गोडसाण आगळी-वेगळींच. साहित्य लिखीत रुपांत येवचे पयलीं सावन काणयो एकामेकांक सांगपाची चाल आशिल्ली. तातूंतल्यान बोधय दुसऱ्यांक दिवप जातालें.
मायरन जेसन बार्रेटो हांच्या काणुल्यांत एक बोध आसा. आनी तो भुरग्यां वांगडाच जाणट्यांनीय घेवपा सारको आसा. पाद्री मायरन रागाचेर कशे तरेन जैत जोडूं येता हें आपले एके काणयेंत देख दितना सागंता- ‘राग सगल्यांक येता, पूण रागाच्या भारांत आमी जें कितें करतात. तें सदांच वायट. रागाचेर ताबो दवरूंक जाय.’ जाल्यार ‘कास’ हे काणयेंतली देख ‘सुवार्थी मनीस सदांच जिवितांत सांडटात. आमकां आदार दितल्यांच्या उपकारांत आमी रावंक जाय’ म्हणपाची देख मेळटा. तेच परीं म्हाका ताची ‘शेणिल्ली घडयाळ’ ही काणी चड मानवली. भुरग्यांचेर आदारिल्ली काणी जिणेचो सार सांगतना वेगळी देख दिता. ‘आमच्या जिवितांत जायतें समजूंक आनी जायतें घडोवन हाडूंक, वोगीपण गरजेचें. बोवाळांत आमी सांडतात. पूण वोगीपणांत आमी जैत मेळयतात म्हणपाचें संदेश दिता. ह्यो काणुल्यो वाचल्या उपरांत जाणवलें, शिकवण ही व्हडल्यांनी धाकट्यांक दिवूं जाय अशें निखालस नासता. केन्ना- केन्नाय धाकट्या कडल्यान शिकपा सारकें खूब कितेंय तरी आसता. हें आमकां ताची ‘राजा आनी माळी’ हे काणयेंच्या देखीतल्यान कळटा. ‘आमी आसा तातूंत खोशी रावंक जाय. होच जावन आसा खुशालकायेचो गूट. गिरेस्त आसून आनीक जोडपाची आस वाडटा. तेन्ना मनीस खरी खुशालकाय अणभवूंक पावना.’ जाल्यार ‘हुशार गुरू’ ही देखदिणी काणी शिक्षकाचो आपल्या विद्यार्थ्याचेर आशिल्लो मोग प्रकट करता. हे काणयेची देख दितना पाद्री मायरन सांगता : “ह्या संवसारांत बरें आनी वायट आसाच. ब-या आनी वायट हांचे मदीं अंतर करून, बरें तें वेंचून काडूंक जाय. वायट आसा थंय बरेंपण शिंपडूंक यत्न करूंक जाय.” अश्यो ह्यो बाल काणुल्यो वाचतना मनाक थाकाय मेळटा.
बाब मायरन बार्रेटोन बाल साहित्यांत पावल मारलां, ही बरी गजाल. ताणें आपलें शेर्मांव सांगतना जावुंये, वा ल्हान भुरग्यांक उपदेस करतना जावुंये, ताका भुरगीं आनी जाण्टें हांचें मन बेस बरें वळखूंक आनी वाचूंक कळ्ळां. देखून तो भुरग्यांक आनी जाणट्यां पसत आयज जाय तसलें साहित्य निर्मूंक शकता. ताची ‘हतयाची दोरी’ ही काणी वाचल्या उपरांत ताच्या लिखणेची तांक कळटा. तो देख दितना बरयता- ‘संवसार मनशाक कितलोय बांदून घालूं. पूण तुज्यांत आशिल्लें बळ वापरून फुडें वच. तुज्यान जाता आनी जातलें अशें मनांत रिगोवन मुखार सर.’ तेच परी ताची अशीच आनीक एक काणी ‘दुरगाक खिळे’ हे काणयेंत देख दितना पाद्री बरयता,- ‘रागाच्या भरांत दुस-याक आमी घावे घालतात. कांय काळान आमी भोगसणी मागतात. घाव्यांक पेकयतात. पूण घाव्यांची मांव तशींच उरता. रागाचेर ताबो गरजेचो.’
तेच परीं पाद्री मायरन अनुभूती आनी आपल्या लांब-रूंद वाचनांतल्यान मेळयली जाणवाय एकठांवन ताचो गंभीरतायेन अभ्यास केला. वाचन, मनन, साधना, चिंतन आनी रियाज केल्यारुच, हे तरेच्या साहित्याची निर्मणी जाता. हें आमकां ‘गाडव’ हे ताचें काणयेंतल्यान दिसून येता. हें काणयेची देख दितना पाद्री सांगता, ‘आमच्या जिवितांत दुख्ख कश्ट आनी आडखळी, प्रस्न आनी आटे-विटे आयले म्हूण, आमी रडून ओगीच बसल्यार खंयच पावचे नात. वेल्यान आमी आमचेंच निसंतान करतलीं. दुख्खांतल्यान सुखाचे पावंडे चडचे.’
फुडारांत बाब मायरन आनीक बरें बाल साहित्य रचतले, हातूंत दुबाव ना. ताणें लेखणी चालूच दवरची.
बाल साहित्याच्या मळार ‘उर्बादिण्यो काणुल्यो’ मानवी जिणेच्या मुल्ल्यांची जपणूक करतात. इतलेंच हांव म्हणन…
(उत्तरार्ध)
– विशाल सिनाय खांडेपारकार
8080622370
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
