जागरण

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंय, गोंयकार आनी गोंयकारपण तिगूंक जाय तर पयलीं ह्या मुळाव्या भ्रश्ट्राचाऱ्यांक आनी तांचे खुशामत करतल्यांक ना नपयत करपाची गरज आसा.

गोंयच्या मातयेचो हो गूण काय अवगूण कळूंक कुस्तार. गोंय भायल्यांनी जेन्ना – जेन्ना ह्या मातयेंत आपलें पावल घालें. तांकां परतूंक त्रास जाले. साडे चारशें वर्सां मायज गोंयचेर राज्य करपी पुर्तूगेज आफोंस दे आल्बुकेर्काक गोंय दाखोवपी तिमोजी गोंयकार आशिल्लो. धंदो करपाक आयिल्ल्या त्या वेपाऱ्यान गोंयचो सगळो इतिहास बदलून उडयलो.
ह्या पुर्तुगाली लोकांक हांगां सावन धांवडावन घालूंक गोंयकारांक बरेच त्रास काडचे पडल्यात. इतलो तेंप तांचे हांगा उरप थोड्यांक फायद्याचे थारलां. आयज ताचो लाव घेवपी स्वताक नीज गोंयकार म्हणटात. अशें जाल्ल्यान म्हाका कित्याक पडला? म्हणपी गोंयकार बरेच उसरां जागे जातात. काय वर्सां फाटीं गोंयांत राष्ट्रीय मळावेल्या समस्यांची जागृताय गोंयकारां मदीं करपाचो एक समाजीक संस्थेन यत्न केल्लो. त्या वगतार हें कसलें “जागरण” म्हणत बोटांर मेजपां इतल्या तथाकतींत गोंयच्या कांय बुदवंतांनी त्या जन जागरणाक हांश्यार व्हेल्ल्याची याद जाता. गोंया भायल्यांक गोंयांत हाडपी गोंयकांरूच आसात. हें आमी विसरतात. गोंय सुटके उपरांत काय वेवसाय, कामां, नोकरी ह्यो गजालीं गोंयकारांक जमल्यो नात. त्या वेळार गोंय भायल्या लोकांची मजत घेवची पडली. भायले गोंयांत येवप तेन्ना सावन सुरू आसा. परिणाम गोंया आयल्या उपरांत चडश्या जाणांनी आपलो राबितो सासणाचो हांगा केलो. आनी तांची मुखावेली पिळगी गोंयकार जाली.
गोंय सुटके आदीं सावन गोंयांत राबितो केल्ले गुजराती लोक आशिल्ले. नवरात्री निमतान तांणी गरबा नाचाचो सुवाळो सुरु केलो. त्या निमतान तें एकठांयताले आनी आपणा भितर तो सुवाळो मनयताले. आयज तांचे लोण गोंयभर पसरला. नवरात्रीच्या रातींनी डॉल्बी आवाजा येवजणींचेर वाजपी फिल्मी पदांचेर गरबा नाचप्यांत गुजराती आनी मारवाडी परस गोंयकार चड दिसूंक लागल्यांत. गोंयांत उत्तर भारतांतल्यान लोक काम, धंदो, वेवसाय सोदीत गोंया आयले नात. तांकां लेगीत आमी गोंयकारांनीच आपल्या फायद्या पासत हाडले. गोंयकाराच्या आदारान गोंय आनी गोंयकारपण आपणायिल्ले हे वर्सांतल्या एक फावट “देवीचें जागरण” सुवाळो करतात. रातभर चलपी ह्या सुवाळ्यांत कीर्तन, गायन, भजन अश्यो कार्यांवळी जातात. हाका समाजीक तशेंच राजकी मुखेली हात सोडून आपलो हातभार लायतात. ह्या जागरणांतले भागेली नव-गोंयकारा लागीं आतां मेरेन गोंयचे मतदार कार्ड तयार आसा. ह्या पासत राजकीय मुखेली चूक नासतना आपली त्या देवीची भक्ती तांच्या सामकारा उक्तावंक विसरनात. आपल्या वांगडा आपली खुशामत करपी निश्टावंतांक घेवन ह्या सुवाळ्याक ते हजेरी लायतात. दुसऱ्या दिसा सगळ्यां दिसाळ्यांनी त्या भक्तीमय भेटेची फोटू सयत बातमी हाडूंक मात ते कशेच विसरनात.
सुशेगाद गोंयकारांक जागरणाची नविदाद ना. तांकां जागरण करूंक खास कारण जाय अशेंय ना. गोंयकार फेस्ताचें मीस जरी सकाळीं करता, त्या निमतान नाच रातींचो जाता. जात्रेचें सगळें देवकार्य चडशें दिसाचें जाता, पालखी, रथ रातींचो आसता. चवथी उत्सवा दीस मुर्तीची प्राण प्रतिश्टा सकाळची आनी अंतर पुजा रातींची जाता. दिसाचें सगळे काम करतात म्हण घडये ह्यो गजालीं रातयांत करपाची रित चलत आयल्या आसूं येता. हांकां लागून गोंयकारांक असल्या जागरणाचो कांय फरक पडना. तो असल्यो राती जागवपाच्यो केन्नाच सोडीना. गोंया भायर सावन आयिल्लो फांतोडेर उठून आपलो वेवसाय करपी हाचो फायदो घेता. हें सगळे जाल्या उपरांत गोंय सोडून गेल्ले स्वताक गोंयकार म्हणपी, आपल्यो जमनी गोंय भायल्यांक विकपी, त्यो विकतना दलाली करपी गोंयकार, त्या दलालींच्या पयशांचेर आपलें सगळें सादोवन घेवपी गोंयकारुच गोंयच्या अस्तित्वाचो हुस्को उक्तायता.
कसलोय भ्रश्टाचार तेंगशेर पावच्या आदीं तो मुळा सावन सुरु जाल्लो आसता हें विसरू नज. गोंय, गोंयकार आनी गोंयकारपण तिगूंक जाय तर पयलीं ह्या मुळाव्या भ्रश्ट्राचाऱ्यांक आनी तांचे खुशामत करतल्यांक ना नपयत करपाची गरज आसा. समाजीक संघटना आनी समाजीक कार्यकर्त्यांचेर आतां लोकांचो विश्वास उरुंक ना. आपल्या सुवार्था पासत हे केन्ना आपलो रंग बदलत सांगू नज. गोंया रावपी गोंयकार आयज मेरेन हें भोगीत आसा. सगळ्या सरकारी येवजणीचो फायदो, आपल्या फामिलींच्या लोकांक नोकरी, चाकरी हाचो सगळो लाव घेवन जाल्या उपरांत सरकाराचेर टिका करप्यांचेर आतां कोणाचो विस्वास उरुंक ना आनी जर आशिल्लो तर तो उणो जायत गेला.
गोंयच्या फुडारा विशीं हुस्को करप, गोंयकारांक जागोवपाचो यत्न करप, गोयांत उप्राशिल्ले साबार खवदळ घालपी प्रश्न लोकांच्या नदरेन हाडप ही इस्तिमसावांची गजाल. गोंयकार जागो जावंक जाय हातूंत मातूय दुबाव ना. पूण हुस्को करपा सारके उरिल्ल्या वेंचीक गोंयकारांक असल्या वेळार, अनैतीक सबंद दवरिल्ले ते अस्तुरेर फातर मारुंक फुडें सरिल्ल्यांक जबाब म्हण स्वामी जेजून मातयेंत बरयिल्ल्या “ तुमच्या मदीं जो पातकी ना, ताणें तिचेर पयलो फातर उडोवंक जाय.” ह्या उतरांची याद जाल्या बगर रावना.

दादा हेगडे
9518942298