जल्म, मरण आनी​ मोक्ष

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

कूड ना जावन वता पूण आत्मो अमर आसता. मरणा उपरांत आत्मो दुसरे कुडीत जल्माक येता. ही प्रक्रिया म्हणल्यार आत्म्यान आपणाले आदले पोरणे कपडे काडून उडोवन नवे कपडे न्हेशिल्ले वरी.

एखादो मरणा कडेन खंयचे नदरेन पळयता तें त्या मनशाच्या अध्यात्मीक उदरगतीचेर निंबून आसा. हिंदी लेखीका भगवती चरण वर्माच्या पुस्तकांत एक खबर आसा. एकदां खंय हरिद्वार हांगासर कुंभमेळ्यांत धांवा-धांवी जाली. कांय साधुंचो एक हती भुरार जालो आनी लोकांच्या चोंब्या वतीन धावुंक लागलो. हती ताचे वशीन येता तें पळोवन लोक जिवाच्या आकांतान हांगां थंय धांवत सुटले. जो मनीस पळपात सगल्या मुखार आसलो तो एक म्हारोगाचो पिडेस्त आसलो. ताची ती पिडा जडार पडिल्ली, आनी तो पळोवंक भिरांकूळ दिसतालो. ताका पळयणारो दुसरो एकलो आपले भितर चिताक लागलो, ‘हो जो मरणाच्या चपक्यांतल्यान स्वताची सुटका करपाक इतलो धडपडटा तें हाच्या जिवितान आतां जगपा सारकें कितें म्हूण शिल्लक उरलां?’
हे संबंदान म्हाका एक सत होलमलां तें अशें की जर पर्याय दिलो जाल्यार सामक्यो स्रापीत जीण जगपी लेगीत चडशे जाण मरपाक तयार जावचे नात.
दुसरी गजाल एका तरणाट्या खारव्याची आसा. हो मनीस सद्दां दर्यार देगे वयल्या एका थारावीक सुवातेर नुस्तींं धरपाक वतालो. एख गिरेस्त मनीस ते वटेंतल्यान पासयेक वतना सद्दां त्या तरणाट्याक काम करता तें पळोवन तोखेतालो. एक दीस जेदेवेळा हो खारवी तडीर आयलो तेन्ना ताणे उमळशिकेन विचारलें; ‘तुजो बापूय बी ह्याच वेवसायांत आसा व्हय?’
‘हय तर तो ह्याच धंद्यांत आसलो. पूण एक फावट तो दर्यांत खोल भितर गेल्ले कडेन एका व्हडल्या नुस्त्यान गिळळो’ मागीर गिरेस्तान ताका ताच्या भावा आनी बापोल्या संबंद विचारलें.
‘दर्यांत आयिल्ले भरते वगतार ते व्हावूंन गेले’ तरणाट्यान सांगलें.
खारव्याची जाप आयकून गिरेस्त बरोच गोंदळ्ळो. उपरांत ताणें ताच्या आज्या विशीं विचारलें.
‘ताका खंय ह्या दर्यांत जलसमाधी मेळ्ळी’ तरणाटो जापेलो. सामोक भटकिल्लो​ गिरेस्त त्या तरणाट्याचे मुखामळ पळयत रावलो. पूण तें शांत आनी निर्विकार आसलें. थोड्या वेळान गिरेस्तान म्हणलें, ‘पुता तुज्या सगल्या घरच्यांच्या मरणांक हो दर्या कराण आसा. आनी तरीय आसतना ह्या जिवघेण्या दर्यांत कित्याक म्हूण वावुरता? तूं दुसरें कसलेंय काम कर. हांव तुका मजत करता.
तरणाटो मात्सो हासलो. उपरांत ताणें त्या गिरेस्ताक विचारलें, तुजो बापूय कितें करता?
‘तो आतां ना. तरणे पिरायेर ताका काळजाचो आताक येवन तो भायर पडलो? गिरेस्तान जड मनान सांगलें.
‘हें पळय, तुजो बापूय काय ह्या दर्या लागीं येवंक ना. पूण मरणान ताका सोडूंक ना. आनी म्हाका दिसता आयज मेरेन तुज्या नात्या गोत्यातलो मरून गेल्लो एकलोय ह्या दर्यांत वा ह्या दर्याक लागून मरुंक ना. म्हाका म्हणपाचे आसा की मरण हे अनिवार्य आसा. टाळूंक जायना अशें आसा. जेदे वेळार एखाद्या मनशाचें ह्या संवसारांतले दीस भरतात तेन्ना मागीर रण ताका उखलता. तो मनीस मागीर खंयूय बी आसूं. दर्यार आसूं, जमनीर आसू, ना तर मळबांत विमानांत बशिल्ले कडेन आसूं. तर मागीर मरणा संबंदान इतलें कित्याक येवजूंक जाय. आपणे आपलें काम करीत रावूंक जाय. एखाद्या संता वरी खारव्यान प्र
वचन दिलें.
भगवत गितेंत श्रीकृष्ण कांय गजाली सांगता ज्यो कळटकूच मरणाचो भंय ना जाता. त्याे अश्योः कूड ना जावन वता पूण आत्मो अमर आसता. मरणा उपरांत आत्मो दुसरे कुडीत जल्माक येता. ही प्रक्रिया म्हणल्यार आत्म्यान आपणाले आदले पोरणे कपडे काडून उडोवन नवे कपडे न्हेशिल्ले वरी. जिवीत म्हणल्यार जल्म आनी मरण हांची एकसारकी व्हांवती कशी. फकत भगवंताच्या उपासने वरवींच आमकां अखेरेक मोक्ष लाभता.
मूळ लेखकः भरतेंदू सूद

प्रदीप लवंदे
9923292022