जय जय राम कृष्णा हरी…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भजन हें गोंयचें संस्कृतीक दायज. आमचें परंपरीक भजन वेगळें. तशें देशांत आनीक खंयच नासतलें. कोंकणांतल्या भजनाक वेग, गती आसा. महाराष्ट्र, कर्नाटकांतलें भजन उबें रावन, कांय कडेन नाचूनय म्हणटात. गोंयांतल्या परंपरीक भजनाची बुन्याद घाली, ताचेर कळस चडयलो तो पं. मनोहरबुवा शिरगांवकार हांणी. तांणी घालून दिल्ले मांडणी, बैठकी प्रमाण आयजूय गोंयचें भजन चलता. मनोहारी भजन अशी ताची वळखूच आसा. भोवतेक घरांनी श्रावणांत, चवथीच्या दिसांनी सत्यनारायण म्हापूजा जाताच आनी भजन हो तिचो वेगळावं नज असो वांटो. ही भजन कला तिगोवन दवरपाक जाय, हें खंयचोय संगीतमोगी मान्य करतलो.
कला आणि संस्कृती खात्यान नामनेच्या भजन कलाकारांच्या नांवान फेलोशीप, स्काॅलरशीप सुरू करपाचें थारायलां. भजनाक अभिजात कलेचो दर्जो दिवपाचो निर्णयूय सरकार घेतलें. कला आनी संस्कृती खात्या वतीन तबलें आनी हार्मोनियम वादकां प्रमाण पखवाज वादकांचेय जागे भरतले. कला, संस्कृती मंत्री गोविंद गावडे हांणी हालींच तशी घोशणा केली. सध्या कला अकादमी, बालभवन ह्यो संस्था नाटक, संगीत, नाच अशा साबार कला शिकयतात. ते संबंदीच्यो साधन- सुविधाय तांणी उबारल्यात. कला, संस्कृती खात्यान शाळांनी संगीत शिक्षकूय नेमल्यात. ते गायन, वादनाचे धडे दितात. मात, सरकारी पांवड्यार भजन शिकोवप जायना. कला अकादमी पं. मनोहरबुवा शिरगांवकार भजन सर्त घेता. आतां बायलो, भुरग्यांचेय गट केल्यात. मात, चडश्यांनी खाजगी पांवड्याचेर भजनाचे धडे चिरल्यात. गांवांनी भजन शिकोवपी आसात. थोडे कलाकार देवळांनी जावपी भजनांनी वांटो घेवन – घेवन स्वताच शिकल्यात. तातूंतले कांय जाण खांप्या भजन गायक, वादका इतलेच फिशाल जाल्यात. मुखारुय नवे येतले. तरीय, नवे पिळगेक गोंयचें परंपरीक भजन शिकोवपाक जाय, हेंय तितलेंच खरें.
कला, संस्कृती खाते, बालभवन भजन कलेचे बाबतींत खूब कितें करपाक शकता. बालभवनाची दरेका शारांत केंद्रां आसात. थंय गोंयचें भजन शिकोवं येता. सगलीं सरकारी खातीं एकवटान वावुरल्यार हें सहज शक्य आसा. ही कला फक्त सर्तीं पुरती मर्यादीत उरपाक जायना वा फक्त सर्ती खातीर म्हूण भुरग्यांनी ती शिकपाक जायना. गोंयचें खाशेलें भजन फुडाराक तिगोवन दवरपाची जापसालदारकी भुरग्यांचे, तरणाट्यांचे पिळगेचेर आसा. घुमट आरतीचे बाबतींतूय हें जावंक जाय. सध्या श्रावण म्हयनो चलता, मागीर चवथ येतली. घुमट आरती, भजनाची तयारी सध्या नेटान चलता. तीं प्रत्यक्षांत जातातूय बी. हालींच कला अकादमीची सर्त जाली. तातूंत दादले, बायलो, भुरगीं ह्या तिनूय गटांनी खूब उमेद दिसली. सगले तयारेन आयिल्ले… गायले, इनामां घेवन गेले. जांकां तीं मेळूंक नात, तेय वायट नाशिल्ले. सरकारान हे वर्स अखेर मेरेन भजनाचे बाबतींत पावलां उखलूं येतात. भजन पंगडांक शिकोवपी आसात, तांकांच भजन शिकोवपाचें काम दिवं येता. फुडल्या शिक्षणीक वर्सा सावन नाटक, वादन, नाचाचे वर्ग आसा, तशे परंपरीक भजनाचे वर्ग सुरू करप सरकाराक कठीण न्हय.
गोंयच्या भजनाची बैठक, मांडणी आसा ती तशीच उरल्यार बरी. तातूंतल्या परंपरीक भजन गायनाक शास्त्रीय संगीतान फाटीं उडयल्यार गोंयच्या भजनाचो साचो विस्कटूं येता, गोडसाण ना जावं येता. शास्त्रीय गायन शिकपी बरेचजाण भजनां गायतात. मात, तांचें गायन आयकतकच ते तानो, राग अशा शास्त्रीय गायनाच्या आंगांनी तरबेज आशिल्ल्याचें कोणाकूय जाणवता. भजनातलो अभंग, गवळण, भैरवी परंपरीक शैलींत आसची काय ती अर्द- शास्त्रीय मैफलींतले सारकी आसची, ताचेर भजन कलाकारांनी निर्णय घेवचो पडटलो. अवघा रंग एकची झाला, हें नाटक कांय वर्सां पयलीं आयिल्लें. तातूंत गोंयचे गायक पं. प्रसाद सावकार आनी अमोल बावडेकर आशिल्ले. सावकार आनी बावडेकर हांचे मदलो फरक हो परंपरीक गायन आनी शास्त्रीय गायन कितें तें दाखयता, अशें म्हणू येता. भजन सर्तींचे परिक्षकूय शास्त्रीय गायन जाणकार आसचे काय परंपरीक भजन कलाकार हाचेरुय विचार जाल्यार बरो.
भुरग्यांच्या आनी बायलां भजन कलाकारांक उर्बा दिवपाक सरकारान हार्मोनियम आनी पखवाज वादक विद्यार्थ्यांक वाडीव गुण दिवपाचो विचार सरकारा कडल्यान सुरू आसा. मागीर गायक, टाळ वादक विद्यार्थ्यांक तातूंतल्यान कुशीक कित्याक दवरचे? भजनांत सगलेच म्हत्वाचे. सध्या विद्यार्थी मोबायल फोना फाटल्यान लागल्यात. भजन, घुमट आरती कले कडेन चडांत चड भुरगे वळ्ळे जाल्यार हें सोशल मिडीयाचें वेसनूय उणें जातलें. सध्या सरकारी पांवड्यार बऱ्योच कला शिकयतात. गोंयच्या परंपरीक मनोहारी भजनाचोय भितर बेगीन आस्पाव जावचो.