चूड दाखोवन…

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

स्मार्टफोन वा सोशल मिडिया हांचें वेसन तरणाट्यांक तशेंच जाण्ट्यांकूय लागता. ताचे आधीन जावन उपकाराना. फुटबॉलाचेर खेळगडो कीक मारता तें बरें आसा. फुटबॉलानूच खेळगड्याचेर कीक मारली जाल्यार कशें जातलें?

माध्यमांचो स्फोट जायत सावन मनीस एकमुळोसो जावपाक लागला. एकामेकांक मेळप वा एकामेकांगेर वचप कमी जालां. तातूंत भर म्हणून कोवीड येवन लॉकडावन जायत सावन भितर कोंडून घेवप चड सहज जावपाक लागलां. लग्नाची वा हेर कसलीय आमंत्रण पत्रिका दिवपाक कोणूय घरांत भितर सरलो रे सरलो, खंयची आयल्या ही कटकट आनी पिडा, असो एक बारीक विचार-किडो टीव्हीचे सिरियलींत बुडिल्ल्यांक जाता. जो आपोवणें घेवन येता ताकाय मागीर केन्ना काय कडसरता अशें जाता. कारण तिगां जाणां टीव्हींत शेणिल्लीं आसतात. भुरगीं तर हडकीचनात. तीं मोबायल घेवन ताचेर बोटां घश्टीत आसतात. घरांत आयिल्ल्या जाण्ट्या सोयऱ्याक हडकप बी आसता हें हालींच्या कथीत संस्कृतींत नाच. मोबायलांतलें आभासी जग हेंच तांचें विश्व.
हें एप घाल, इन्स्टाचेर फोटो घालो, तें सॅण्ड कर, फेसबुकार हाका भायरी दिली असली नवी भाशा आयकूंक येता. केन्ना केन्ना पालकूच फेसबुकांत इतले गुरफटिल्ले आसतात की भुरग्यांक शिटकावपाक वा मोबायल वापराचेर वेळाचो निर्बंध घालपाक तांकां तोंड आसना. संपादन नाशिल्ल्यो बातम्यो सोशल मिडियाचेर धडधडत आसतात. मालदीव्जांत कितें चलता तें एका रुमांतल्या बबिताक कळटा पूण आपली आजी दुसऱ्या रूमांत बरी ना हें समजून वासपूस करपाची समअनुभूती म्हळ्यार एम्पथी बबिता कडेन नासता. दुर्दैव तें हें. ह्या मोबायलान आनी नव्यान अवतरपाक लागिल्ल्या कृत्रीम बुदवंतकायेन म्हळ्यार आर्टिफिशियल इंटेलीजन्सान मनशाक आनीक व्यक्तीकेंद्रीत, संवेदनाहीन, भावनाहीन केला काय कितें अशें दिसूंक लागता. जर आसत जाल्यार ही गजाल निखालस बरोबर न्हय. जेवपाक यो रे पप्पा, असो मेसेज पार्थ दुसऱ्या रुमांत टीव्ही पळोवपी बापायक धाडटा आसत जाल्यार कितें तरी चुकता. निश्चीत.
पणजे वतालों एक दीस. कुंडय आनी भोमा मजगतीं रस्त्यार अपघात जाल्लो. चली स्कुटरीन पडिल्लें. ताका मात्शें लागिल्लें जावये. गर्दी जमिल्ली. पूण जखमी जाल्ल्यांची कोणूच वासपूस करून तांकां उदक दिवपाक वा उपचारा खातीर व्हरुया ही तजवीज करपाक पावलां उखलिनाशिल्ले. सगळे जाण भोंवतणी रावन मोबायलाच्या कॅमेऱ्याचेर शुटींग काडटाले. हें चित्रिकरण कित्याक तें तांकांच खबर. कांय जाण तें उपरांत फेसबुकार बी सोडटात. परत हांगा मनीसपण शेणिल्लें दिसता. प्राधान्य चुकिल्लें दिसता.
श्रीनिवास बेलसरे हांच्या एका लेखांत हालींच कांय मोलादीक म्हायती मेळ्ळी ती दितां. रेडिओक पांच कोटी लोकां मेरेन पावपाक खंय 38 वर्सां लागलीं अशें अमेरिकेंत जाल्ल्या एका सर्वेक्षणांत दिसून आयलें. टीव्हीक तितल्याच लोकां मेरेन पावपाक तेरा वर्सां लागलीं. इंटरनॅटाक तितल्याच लोकां मेरेन पावपाक चार वर्सां लागलीं. आयपॉडाक तीन. पूण फेसबुकान फक्त एका वर्सा भितर त्या आंकड्याच्या चार पटींनी म्हळ्यार वीस कोटी लोकांक आपणायले.
ट्विटर, फेसबूक, व्हॉटसअॅप, इन्स्टाग्राम, यु-ट्यूब हांचो प्रभाव वाडत आसा. राजकी फुडाऱ्यांकूय आपलें ट्विटर हॅण्डल करचें पडटा. फेसबूक अकावंट जाय पडटा. कारण ह्या माध्यमांचेर चिमटीभर म्हायती सोडल्यार पुरो, सेकंदा भितर जगांत कोणूय ती पळोवंक शकता. हे फाटभुंयेर बातम्यो लोकां मेरेन पावोवपी छापील माध्यमांचेर हावळ आयल्या. लोकांक टीव्ही आनी रेडिओच्यो खबरो हांचीय कमी गरज लागता. कारण मोबायला वेल्यान तांकां हेडलायन्स आनी बातम्यो मेळटात.
थोडे लोक सकाळीं न्हिदेंत आशिल्ले भशेन आपणाक वॉट्सएपा वेल्यान आयिल्ले मेसेजी दुसऱ्यांचेर कोयर बी उडोवचो तशे शेंवटीत आसतात. फॉरवर्ड करतात. तोच मेसेज आपणाक ताणें रातीं धाडला हें पळेचनात. खूब खेपे आपूण वाचिचनात. लोकांकूच शिकयतात. तातूंत अमको पिठो सारयल्यार वा पोटांत घेतल्यार गॅस जायना वा पेर खाल्यार अमूक गजालीक बरें अशे वांयगण्या वैजकी उपदेशांचो मारो आसता. भाशणांचे, व्यायामांचे व्हिडिओ रासभर. ना कित्याक? बरेंय येता. संगीत येता. चार पांच मिणटांचीं नाटकुलीं येतात. खुबूच सुंदर. विचार येतात. फोटो येतात. मजकूर येता. उपदेश, शिनिफिक्यो, कविता, विनोद…. पावसूच तो. कितें बरें आनी कितें बाद हें समजुपाक तकली खाजोवची पडटा.
म्हाका अमके लायक मेळ्ळे, म्हजे कवितेक अमूक लायक मेळ्ळे अशें अभिमानान सांगपी आसात. आनी ताका 481 लायक मेळ्ळे म्हणून ताची कविता बेस्ट अशें थुळेवपी आनी री ओडपी कवीवर्याचे समर्थक, हुजरे आसात. फेसबुकाचो हो प्रताप. मदींच कोण तरी बरयता. संदिग्ध, मोघम काय मडसरी कळना. “हांवें सोडलें”. आरे कितें सोडलें, कोणाक सोडलें, केन्ना धरिल्लें… कांयच कळना. लोकूय ताका विचारतात आनी वेल्यान. केन्ना केन्नाय वॉट्सएप ग्रुपार वा फेसबुकार वाद जातात. वितंडवाद झडटात. विवेक तारतम्य सुट्टा आनी मागीर व्यक्तीगत शेरेबाजी, गाळी फस्ती सुरू जातात.
सायबर गुन्यांव तर हालींसराक वाडतूच आसात. एकेकल्याक लाखांनी रुपयांची तोपी घालपी फटींगांचें प्रमाण प्रस्थ वाडत आसा. फटवणूक, हॅकींग करपी हे गुन्यांवगार नव्यो नव्यो युक्ती काडीत आसतात. जण एकल्यान शादूर रावपाची गरज आसा.
कारण ह्या माध्यमांचेर बरें आसा तितलेंच वायट आसा. धोक्याचें म्हळ्यार फटवणूक जावपाची शक्यताय. ह्या सायबर विश्वांत म्हायती आसा, ज्ञान आसा, पूण शाणेपण साप्प कमी. शाणेपण हें आपणें आपले भितर केळोवपाचें आसता.
स्मार्टफोन वा सोशल मिडिया हांचें वेसन तरणाट्यांक तशेंच जाण्ट्यांकूय लागता. ताचे आधीन जावन उपकाराना. फुटबॉलाचेर खेळगडो कीक मारता तें बरें आसा. फुटबॉलानूच खेळगड्याचेर कीक मारली जाल्यार कशें जातलें? सोशल माध्यमांक आमी गुलाम करचीं. न्हय आमी तांचे गुलाम जावन त्रासांत पडप.
सुरयेचो वापर लिंबू आनी हेर फळां कापपाक जाता तें बरें आसा. तसोच गळो कापपाकूय दुश्ट लोक करतात. कित्या खातीर वापर करप ही निवड करतल्याच्या हातांत आसा. स्मार्टफोन आनी ताचे वेल्या सोशल मिडियाचो वापर कितलो, कसो आनी कित्या खातीर करप आनी तरणाट्यांक सकारात्मक वापरा वटेन कशे व्हरप ही आमच्याच भुजां वेली जापसालदारकी. ती आमी समर्थपणान पेलपाक जाय.

मुकेश थळी
फोंडें