चवथ उत्सव

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गणपतीक पयलो मान पुजेत आसा. ताची तरेकवार नांवां आनी रुपां आसात. तातूंत विनायकी हें गणेशाचे अस्तुरी देवी शक्ती रूप. गणपतीचें बारा नांवां आशिल्लें स्तोत्र आसा जें आमकां आमच्या सरान वर्गांत शिकयलां. आमी तें सदांच म्हणटात.

ग णेश चतुर्थी म्हळ्यार आमची चवथ. हो एक म्हत्वाचो आनी
मुखेल सण. भारता वांगडा हेर देशांतूय हो सण उमेदीन
गणेश भक्त मनयतात. ह्या सणाक सगलीं कुटुंबांतलीं एकठांय येवन हो चवथीचो उत्सव मनयतात. भाद्रपदांत शुक्ल पक्षांतले चवथीक हो सण मनयता. महादेव हो गणपतीचो बापूय आनी गौरी ही ताची आवय. देखून तांचें चवथीच्या आदले दिसा तयेक पुजन करता. तयेक नेवैद्य पातळ्यो दाखयता.
गणपतीक पयलो मान पुजेत आसा. ताची तरेकवार नांवां आनी रुपां आसात. तातूंत विनायकी हें गणेशाचे अस्तुरी देवी शक्ती रूप. गणपतीचें बारा नांवां आशिल्लें स्तोत्र आसा जें आमकां आमच्या सरान वर्गांत शिकयलां. आमी तें सदांच म्हणटात.
साश्टांग नमन म्हाजे तुका
गौरीपुता विनायका
भक्ती भावार्थान याद केल्यार
व्हड पिराय गावता
कामां सगलीं सादतां
पयलें नांव वक्रतुंड एकदंत दुसरें तें
तिसरें कृष्णपिंगाक्ष चवथें गजवक्र तें
पांचवे श्री लंबोदर सव्वे विकटमेव तें
सातवें विघ्नराजेंद्र आठवें धुम्रवर्ण तें
णव्वे श्री भालचंद्र धावे श्री विनायक
इकरावे म्हागणपती बारावे श्री गजानन
देवां नांवां अशीं बारां
तिनसांजेचो म्हणटा जो मनीस
विघ्नांचीं भिरांत ना ताका
देवा तूं सगल्यो सिद्धी दिता
विद्यार्थ्याक मेळटा विद्या
धनयाक मेळटा धन
पुत्रार्थ्याक मेळटा पूत
मोक्षार्थ्याक गावता मोक्ष
जपल्यार म्हागणपती स्तोत्र
स म्हयन्यांत हें फळ
एक वर्स पुराय जाता मेळटा सिध्दी
ना कसलोच दुबाव
नारदान रचयल्ले जालें पुराय स्तोत्र हें
श्रीधरान मराठींत अनुवादिल्लें
गोकुळदासापुतान कोंकणींत अणकारलें.
चवथीचे खाशेले आकर्शण म्हळ्यार माटोळी. माटोळी ही लांकडी आकृती जिका फळांनी, रानफळांनी, भाज्यो बांदून आंब्या ताळ्यांनी सजयतात. माटोळेक बांदतात अशी खाशेली रानांतली फळफळावळ म्हळ्यार कांगलां, माट्टां, घागर्‍यो, तोरींग, चिबड, दुदी, कोकणदुदी, हिंगणबेट, लालमका, सिताफळ, अणस, घड, कुवलो, नाल्लां पेंड, बेंड्यांचो कात्रो आदीं. चवथीचे खाशेलपण दाखोवपी आनीक एक गजाल म्हळ्यार मोदक आनी नेवर्‍यो. तशेंच मंत्रमुग्ध करपी गोंयच्यो घुमट आरती. घुमट हेंवूय मातये पासून आनी गणपतीची मुर्तूय मातये पसून करतात हें लक्षणीय.
चवथीची वाट सगळीं जाणां आतुरतायेन पळयतात. चवथीची तयारी दोन तीन म्हयन्यां आदींच सुरू जाता. मुर्तीकार मातये पसून मूर्त करपाक सुरवात करता. घरांदारां रंगान रंगता. मखरां तयार जातात. पावसां पावळ्यो वतल्यो आनी आमी कितलीय भिजली तरीय तितल्याच नेटान आनी उमेदीन आमी चवथ मनयतात. भुरगीं जमीनचक्रां, पावस, सुरसुर्‍यो लायतात. पूण आयज फोग अती प्रमाणांत लावन आमी सैमाक दुशीत करता काय किदें? हाचेर आमी विचार करूंक जाय. खंयचीय गजाल शिमे भितर रावन करप समा जाता. पूण शीम हुपली जाल्यार ताचे उरफाटे परिणाम दिसून येतात. ताकाच लागून आमी चवथ मनयतना सैम आनी पर्यावरणाची काळजी घेवंक जाय. गणपती हो सैमाचो देव. गणपतीची पुजा म्हळ्यार सैमाची पुजा. गणपतीचें विसर्जन उत्तर पुजे उपरांत जाता. विसर्जन करतना आमी तळयो, न्हंयो, व्हाळ, बांयो हातूंत प्रदुशण जावचे ना हाचीय जतनाय घेवंक जाय. मातयेंतल्यान आकाराक येवपी बाप्पाचो चवथ उत्सव म्हळ्यार आनंदाची व्हड परब!
॥ मंगलमुर्ती मोरया॥

वृद्धी विनायक शेणवी सांगांवकार
प्रियोळ