चवथीचो फोग

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चवथीक मजा करपाक बरींच चक्रां, फोगोट्यो, सुरसूरी, बाण आनी कितलेशेंच मेळ्ळें. बरी मजा आयली. पूण फोग धाडलो कोणे?

वळेसर

चवथ लागी पावली. घराक रंग मारप, तुळस आनी घरांतली एकान एक कूड जाग्यार घालपाचें सोमून थारायिल्लें. आसात कांय म्हयने पटट्लें जाग्यार म्हणत तो पेडार बसून सपनां रंगयतालो. हातांत पयशे खंयच्यान येतले? तें समजूक मार्ग नाशिल्लो. तशें कितें सोमू पयशांनी सामकोच खाकन वाळ आशिल्लो अशें न्हय. पूण भाट आसलें तरी हातांत पयसो खेळ नाशिल्लो. कुळागरांतलें सगलें साम्राज्य अणस, पणस, काजू, नाल्ल हाचेरच ताचें चलतालें. ह्या वर्सा इतले त्रास ताणें केन्नाच पळयले नात. पयलेच खेप चवथीचें ‘कापड’ नमुक हाडटलो म्हणल्यार ताका मात्शी खरस लागता अशी जाल्ली. 

खंयचे पयशे ! कोणा कडेन उश्णे? वस्त घांण दवरूं? तकली सामकी सतमतर जाल्लेवरी जाली. अशे वेळार कोण धांवन येतलो ? रातीचे न्हीदील्ले कडेन भाससो जालो. देवा फाटल्या कत्रेलांत चकचकीत उजवाड दिसलो…. मागीर कांयच ना. संकेत कसलो ? सोमु बुचकळ्यांत पडलो. कशें जातलें…? चल सोडून दिवया त्या परमेश्वराचेर… ताच्या मनांत आसा तेंच घडटलें. दुसरे दिसा सकाळीं जाणट्या बापोल्याच्या घरचीं दारांत उबी. नातवाच्या लग्नाचें सूत जुळिल्लें. जाणटेली घरांत ए टू झेड घेवनच भितर सरिल्ली.

“एक कापड जाय म्हूण हुस्को करपी सोमूक हुस्क्या मेकळो करूंन सोडिल्लो.”

“हें पळय तुमकां जाय तेन्ना येयात आनी सुसेगाद रावात आमगेर. गाडी घेवन धाकटो व्हरपाक येतलो.”

“काका, काका! हीं उतरां आनी तांचो आग्रो ! सोमूक…आपूण सर्गांत पावलो असो भास जालो.

“हांवें हांचे खातीर केलां तरी कितें ? कांय ना. हीं मात म्हाका जीव करतात पळय.’’ 

कितेंय जावं सोमूक मनांतल्यान उर्बा आयली चवथीची माटोळी…?! ताची सगळी चिंताच सोंपली. दिवपाचें आसल्यार खंयच्यान दिता?  घडपाचें आसल्यार सट्कन घडटा. त्या दिसा ताकां जेवणां वाडपाक लेगीत सोमूची बरीच धांवपळ जाली. तरी देवतेन कशें तरी सांवरलें. ते आदल्या रातीचें भास परतून ताच्या दोळ्यां सामकार उबे रावले. आमोरेचेर तांकां आकाड्या मेरेन पावन जेन्ना तो घरां भितर सरलो तेन्ना धाकट्या नातवान ताच्या गळ्याक वेंग मारली.

“बाबा आतां म्हाका खावंक, कपडे…. सगलें मेळ्ळे… काका, काकी, भैयान इतले कित्याक दिलां आमकां ?” नातवाच्या प्रस्नाची जाप दिवंक जमलें ना. पूण तें मौन नातवाक जागृत करून गेलें.

“म्हजो आजो इतलो ‘चूप’ केन्नाच जालो ना. ताजे कितेंय पूण जालां.” नातवाक अस्वस्थ जाला तें पळोवन सोमू चडच गडबडलो. ताणें ताका “शाण्या मात्सो हांगां यो” म्हूण उलो मारलो. नातू म्हऱ्यांत आयलो.

“आज्या तूं मातुय हुस्को करूं नाका.”

“म्हाका कसलोच हुस्को ना शाण्या?” नातु आनी आजो म्हऱ्यांत बसून कितलो वेळ खबरी करीत रावले. दोगांकुय एकामेकांच्या मनांतलें सारकें वळखुंक येतालें. आज्यान नातवाची जायती अपुरबाय केली. पूण नातवाच्या मनांत वेगळेंच कितें चलतालें. आपल्या आज्याक चिंतेस्त पळोवन ताका नवी वाट सोदची पडली.

“हाका सांगलें म्हूण आयकुवचो ना. कितें केल्यार बरें?”

घरांत ताच्या मनांतलें तो दुसऱ्या कोणा कडेन शेअर करूंक शकनाशिल्लो. स्वताची तकली चलोवपांत ताका बरीच मजा येताली. 

बाजारांत मदीं आज्या बरोबर गेलो तेन्ना तांणे खंयच्या वस्तुंक कितले पयशे पडटात हाची सारकी चवकशी केल्ली. फाटल्या वर्सांनी ताका जल्मदीस, भाऊबीज, मामा, काका, मावशी हांच्या कडच्यान ल्हान व्हड पाकिटां मेळिल्लीं. तातूंतल्या पयशांची कोतां आज्यान करपाक शिकयिल्लीं. कसोय करूंन आज्याचे तकलेंतलों प्रस्न ताका सोडोवपाचो आशिल्लो.

“आज्या तूं परत बाजारांत वतना म्हाकाय मात्सो व्हर आं.”

“कित्याक तुका कितें… बी जाय?”

“बेठोच तुजे बरोबर येता मरे आज्या.”

“बरें… आं यो रे.” त्याच दिसा सांजवेळा दोगुय बाजारांतल्यान घराय पावले. दोगांयनी एकामेकांक कांयच विचारलें ना. आज्यान आपल्याक जाय त्यो वस्तु घेतल्यो आनी नातु बाजारांत भोंवन घरा आयलो.

चवथीचे दीस घरांत सगळी उमेद. पूण नातु आनी आज्याक दोन- तीन दिसांनी दोन पार्सेलां आयलीं.

“म्हाका पार्सेल? कोणे धाडलां ?”

“काका सो दिसता…?”

“आनी म्हजें पार्सेल काकीन धाडलां.”

“कितें?”

“काका, काकीन इतलें घेवन आयल्या ते भायर पार्सल?” सगल्या मुखार उक्तें करून पळयल्यार फोग. चवथीचो फोग. दोगुय ओगी.”

काका- काकीन आमचे पसत कितलें म्हूण हाडले… तरी आसतना फोगुय ? तय, चवथ, पंचमीक सांजवेळा आमोरेचेर काकी नवे सुनेक घेवन घरांत आयली. चवथीची माटोळी, गणपती… नेवऱ्यो… आनी लाडु खावंक बशिल्ली कडेन आज्यान म्हणलें.

“तुमी इतलो फोग धाडून मात म्हज्या नातवाक खोशी केलो.”

“आमी? फोग ?….ना आमी धाडलो ना रे फोग.” काका, काकीन सट्कन म्हणलें आनी सगलींच अजाप जालीं.

“अशें! तुमी फोग धाडलो ना ?…. बरें. आतां असो म्हज्या नातवाक फोग धाडटलो तरी कोण?”

“आज्या…. ?!” चवथीक मजा करपाक बरींच चक्रां, फोगोट्यो, सुरसूरी, बाण आनी कितलेशेंच मेळ्ळें. बरी मजा आयली. पूण फोग धाडलो कोणे? काका, काकीच्या नांवान चंद्रज्योत पेटोवन आजो, आजी, नातु आंगणात हांसताले, मजेन फोग लायतना दोगुय एकामेकांक पळोवन मनांतल्या मनांत मुमुरखे हांसताले.

“फोग आंगणात लावुया सगळ्यां आपोवणे धाडुंया.”

विजया शेळडेकार