घुमट आरती,लोकसंगीत : गोंयचें दायज

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंय ही कलाकारांची खाण अशें आमी म्हणटात. गोंयांत अशे जायते कलाकार आसात जे लोकसंगीत, लोकनृत्य, घुमट आरती, लोकवाद्यांच्या मळार योगदान दितात आनी जाण्टेल्यांनी सांबाळून दवरिल्ल्यो लोककला आनी तांचें गिरेस्त दायज फुडें व्हरतात. अशेच एक अंत्रूज म्हालांतले लोककलाकार म्हणल्यार म्हार्दोळ मंगेशींतले प्रद्युम्न च्यारी. गोंयची लोककला म्हणलें काय ‘कांता गावडे’ हें नांव जशें याद जाता, तशेंच वेगवेगळ्या लोककलांनी फामाद आशिल्ल्या कलाकारां मदले एक नांव म्हणल्यार प्रद्युम्न कृपाली कृष्णनाथ च्यारी.
तांचे बाबा कृष्णनाथ हे संगीत शिक्षक आनी हार्मोनियम वादक. ल्हानपणाच्यान घरांतल्यानच घुमट आरती, शामेळ, हार्मोनियम हांचें बाळकडू मेळत राविल्ल्यान प्रद्युम्न हांची गायन, वादनाची बुन्याद घट जाली. मंगेशीच्या वागळे हायस्कूलांत मुळावे आनी यत्ता धावे मेरेन माध्यमीक शिक्षण घेतना घुमट आरती सर्ती, शामेळ वादन, आंतर म्हाविद्यालयीन सर्ती आनी मागीर तरणाटे पिरायेचेर जायत्या सर्तींनी वांटो घेवन, मेळत राविल्ल्या इनामां सयत तांचो आत्मविस्वास लेगीत वाडत गेलो. हाका लागून प्रद्युम्न हांणी घुमट आरती आनी लोककला सांबाळून हें दायज फुडें व्हरपाचो निर्धार केलो. आयज ते घुमट आरती शिक्षक म्हूण जायत्या पंगडांक मार्गदर्शन करतात. तांणी संगीत आनी हार्मोनियमा तालीम बापूय कृष्णनाथ हांचे कडल्यान आत्मसात केली तर घुमट आरतीचे धडे रामदास बोरकार हांचे कडेन घेतले. आरती आनी शिगम्याचीं गीतां ते सांवड्डेंचे रसिकदास वस्त हांचे कडेन शिकले. म्हार्दोळचें श्रीसाई महालसा आरती मंडळ ह्या फामाद घुमट आरती पंगडाचे ते वांगडी आनी घुमट वादक म्हूण गेलीं जायती वर्सां सर्तींनी वांटो घेवन पुरस्कार घेवन येतात.
गोंयांत फामाद आशिल्ल्या ह्या पंगडाची मजत घेवन च्यारी आयज मेरेन राज्यांत वेगवेगळे सुवातेंनी जाल्ल्या घुमट आरती सर्तींनी 500 परस चड वेळार पयलें इनाम घेवन आयल्यात. घुमट वादक म्हूण 100 परस चड पयलीं इनामां मेळयल्यांत. राजीव गांधी कलामंदीराचे वर्सुकी राज्य घुमट आरती सर्तीत तांच्या श्रीसाई म्हाळसा ह्या पंगडान 4 वर्सां सेगीत पयलें इनाम जिखलां. घुमट आरती कलेंत प्रद्युम्न हांणी नवे आनी सर्जनशील प्रयोग बी केल्ले आसात. घुमटाचेर एकाच वेळार दोनदा चामड्याच्या भागाचेर थाप वाजोवन ठेको धरप, घुमट वादनात नवे प्रकारचे बोल वा ताल धरून नवे ध्वनी वा आवाज काडप तशेंच एकाच वेळार एकाच आरतीत घुमट दोन पद्दतीन वाजोवपाची द्विताल शैली वा पद्दत ही नवी शैली, जी फामाद जाता, ती च्यारी हांणीच नावारूपाक हाडल्या.
आयज प्रद्युम्न च्यारी नामनेचे ताल कलाकार, पारंपरीक वाद्यांचे फ्युजन संचालक, लोकसंगीत रचनाकार, घुमट आरती वादन प्रशिक्षक, संगीत संचालक आनी गायक म्हूण कार्यरत आसात. कार्यशाळा, वर्ग आनी सामुहीक मार्गदर्शन हे सारके उपक्रम चालीक लावन तांणी 1500 परस चड भुरग्यांक घुमट आरती शिकयल्या. दादल्यांच्या घुमट आरतीचे 13 पंगड आनी बायलांचे घुमट आरतीचे 4 पंगड मेळून 17 पंगडाचे च्यारी मार्गदर्शक आसात. गोंयचो पयल्या क्रमांकाचो ‘पुणेरी ढोल ताशा पथक’ म्हणल्यार उजगावचो शिव संस्कृती प्रतिश्ठान हो पंगड, जाणें च्यारी हांच्या फुडारपणाखाला कर्नाटक आनी महाराष्ट्रांत जाल्ल्या धोल- ताशा सर्तीत 4 फावटीं पयलें इनाम घेतलां. आरंभ प्रतिष्ठान हे संस्थेचे वतीन आयोजीत केल्ल्या ऑल इंडिया धोल तासो हे देश पावंड्यावेले सर्तींत मुंबयच्या ताल संग्राम- डोंबिवली हे पथकाचे वतीन वांटेकार जावन उत्कृश्ट तासो वादक म्हूण इनाम मेळयिल्लें आसा. खांडेपार, फोंडेंचे खांडेपार शिगमोत्सव समितीचे ते मार्गदर्शक. तांच्या फुडारपणा खाला समितीन फाटोफोट 5 फावटी पयलें इनाम मेळयलां.
च्यारी हांणी तरेतरेच्या घुमट आरती पंगडांक घेवन आतां मेरेन घुमट आरतीचे 6 संगीत आल्बम काडल्यात. श्रीसाई म्हाळसा आरती मंडळा बरोबर घुमट वरदान भाग 1, 2, 3 अशे तीन अल्बम आसात. जातुंत सुरेश वाडकर, अमोल बावडेकर आनी पं. अजितकुमार कडकडे सारकिल्ल्या दिग्गज भक्तीगीत आनी भावगीत गायकांनी गीतां गायल्यांत. श्री केळबाय सांतेरी आरती मंडळाचे गोंयच्या कलाकार पंगडासयत ‘घुमट छंद’ हो आरत्यांचो अल्बम तांच्या कला सेवेच्या खात्याचेर जमा आसा.
श्री कटमगाळ दादा आरती मंडळ हे देवस्थानाचे आरती पंगडा बरोबर ‘घुमट अध्याय’ हो अल्बम काडला. तातूंत शंकर महादेवन आनी अवधूत गुप्ते ह्या हिंदी आनी मराठी सिनेमाविश्वांतले दिग्गज गायक आनी संगीतकारांनी योगदान दिलां, ही विशेश गजाल. शर्व मिडिया ह्या माध्यम आस्थापनाची मजत घेवन ‘गोमंत घुमट गाज’ हो फक्त बायल कलाकारांचो आल्बम काडला. आपले ‘इत्ताहम’ (ITTAHAM) ह्या युट्यूब चॅनला वरवी घुमट, शामेळ आनी कांसाळें वाजोवपाचे धडे ऑनलायन माध्यमांतल्यान दिवपी ते गोंयचे पयले आनी एकमेव कलाकार.
प्रद्युम्न हांचे कलाकार म्हणून सत्कार बी बरेच जाल्यात. सम्राट क्लब इंटरनॅशनलान तशेंच, फोंडेचे राजकी फुडारी आनी समाजसेवक राजेश वेरेकार हांचे फोंडा फर्स्ट संघटनेचे वतीन गुरुपौर्णिमे दिसा तांचो सत्कार केला. ‘अंत्रूज युवा कलाकार’ ह्या सांस्कृतिक पंगडान तांचो सत्कार केला. मैत्री क्रियेशन्स, हळदोणे हे संस्थेन संगीताचे क्षेत्रात अतुलनीय योगदान दिल्ले कारणान तांचो सन्मान केला.
हालींच प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी हांच्या प्रधानमंत्री निवासस्थानाचेर वचून हेर कलाकारां बरोबर श्री. मोदी हांचे कडेन संवाद सादपाची संद च्यारी हांकां मेळ्ळी. हें हालीं तेपा वयलें मेळयल्लें एक व्हड येस आसा, अशे प्रद्युम्न च्यारी म्हणटात.

सनतकुमार फडते