‘गोमंचली’ म्हशीक मेळटली राष्ट्रीय मान्यताय

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

थळाव्या जातींचे वळेरेंत आस्पाव करपाची प्रक्रिया सुरू

भांगरभूंय । प्रतिनिधी

पणजी : गोंयची शांत, पूण बळिश्ट आनी फायद्याची अशी ‘गोमंचली’ म्हस आतां राष्ट्रीय पांवड्यार मान्यताय मेळोवपाच्या मार्गार आसा.

भारतीय कृशी संशोधन परिशदेच्या (आयसीएआर- सीसीएआरआय) फुडाकारान हे म्हशीची गोंयच्या थळाव्या जनावरां मदली तिसरी प्रजाती म्हूण नोंदणी करपाची प्रक्रिया सुरू सा. हे आदीं ‘अगोंदा दुकर’ आनी  ‘श्वेता कपिला’ ह्या गोंयच्या थळाव्या प्रजातींक अशी मान्यताय मेळ्ळ्या.

‘गोमंचली’ ह्या नांवान वळख आशिल्ली ही म्हस आतां देशांतल्या 21 प्रतिश्ठीत म्हशींच्या प्रजातींचे वळेरेंत आस्पावीत जातली. गुजरातांतल्या ‘मुर्रा’ जातीची म्हस सगल्यांत फामाद. ओडिशाची ‘मांदा’ आनी महाराष्ट्रांतली ‘पूर्णठाडी’ हे प्रजातीं उपरांत ‘गोमंचली’ ही नवी आस्पावीत जातली.

ही संशोधन प्रक्रिया आयरीएआर राष्ट्रीय पशू अनुवाशीक संसाधन ब्युरो (एनबीएजीआर), कर्णाल हांच्या निधींतल्यान चालीक लायल्या. आयसीएआर- सीसीएआरआय, पोरणें गोंयचेय शास्त्रज्ञ रंजन साहू हांच्या फुडारपणा खाला व्यापक सर्व्हेक्षण आनी अभ्यास केला.

गोंयांतल्या म्हशींची संख्या सुमार 27 हजार आसा. तातूंतल्यो 90 टक्क्यां पसस अदीक ‘गोमंचली’ ह्यो थळाव्या प्रजातींचो आसा. ही म्हस तिच्या उच्च फॅटयुक्त दूद उत्पादना खातीर, बेगीन प्रौढत्वा खातीर आनी तीन- सव्वा तीन वर्सांत पयले खेपे वियेवपा खातीर वळखतात. सरासरी दिसाक सुमार पांच लिटर दूद उत्पादन ही तिची खास वैशिश्टां आसात. ‘गोमंचली’ म्हशीचो रंग काळपट ते करड्या रंगा मेरेन बदलता आनी तिचें तोंड काळसर आसता. शास्त्रज्ञांच्या मतान, ही प्रजाती गोंयच्या उश्ण आनी दमट हवामानांत खूब तिगता आनी उण्या खर्चांत पोसपाक मेळटा.

आयसीएआर- सीसीएआरआय संचालक डॉ. परवीन कुमार हांणी सांगलें, ‘गोमंचली’ म्हशीची वळख निश्चीत करप हें गोंयांतल्या ‘शुन्य अवर्णनीय पशुधन’ ह्या ध्येयाचे दिशेन म्हत्वाचें पावल आसा. हे जातीची नोंदणी जाल्ल्यान तिचें जनूक संरक्षण जातलें, तशेंच शेतकाराक अर्थीक उत्पन्नाचे नवे मार्ग उपलब्ध जातले. सरकाराच्या ‘मिशन टुवर्डस झिरो नॉन- डिस्क्रिप्ट अ‍ॅनिमल रिसोर्सेस ऑफ इंडिया’ हे मोहिमे खाला देशांतल्या थळाव्या जातींचें संरक्षण आनी संवर्धन करपाचो यत्न चालू आसा. ‘गोमंचली’ म्हस आतां ते दिशेन गोंयची नवी वळख निर्माण करतली.