भांगरभूंय | प्रतिनिधी
खास करून 1990 उपरांत गोंयांत राष्ट्रीय पांवड्यार नांव घेवपा सारक्यो शिक्षणीक संस्था येसस्वीपणान उब्यो रावंक लागल्यो. देशभरांतले विद्यार्थी आनी प्राध्यापकांक आकर्शीत करून ह्यो संस्था आता उत्कृश्टतायेचीं केंद्रां जाल्यांत.
गोंय पोर्तुगेज सत्तेंतल्यान 1961 वर्सा मुक्त जालें. एका अर्थान राज्याच्या सर्वांगी उदरगती खातीरच्या आरंभाचो हो एक भांगराळो म्हूर्त. एक मोडण. 1947 वर्सा भारताक स्वातंत्र्य मेळिल्लें, ते उपरांत वट्ट 14 वर्सांनी गोंय पुर्तुगेजांच्या तावडेंतल्यान मुक्त जालें. हो उशीर जावन लेगीत मुक्ती उपरांतची गोंयची उडी बरीच उंच मेरेन पावल्या. हो प्रवास खरोच तोखणायेक पात्र आसा. दरेक गोंयकाराक ताचें श्रेय वता. राज्याच्या शिक्षणीक वाठारांतले परिवर्तनकारी तांकीक लागून वेगवेगळ्या क्षेत्रांत गोंयची प्रगती जावंक पावली.
गोंयचे सुटकेक लागून वसाहतवादी राजवटीचो अंत जालोच. पूण ताच्याच वांगडा उदरगतीच्या नव्या युगाकय वाट मेकळी जाली. ह्या सुपुल्ल्या प्रदेशाचे पयले मुख्यमंत्री भाऊसाहेब बांदोडकार, हांणीं गोंयाक प्रगतीचे दिकेन व्हरपाक म्हत्वाची भुमिका वठयली. सुटके उपरांत राज्याक आपल्यो संस्था नव्यान बांदपाचें आनी पुनर्रचना करपाचें आव्हान आशिल्लें आनी ह्याच संदर्भांत शिक्षणीक मळार गोंयचो प्रवास खासा लक्षांत घेवपा सारको आसा.
भाऊसाहेब बांदोडकार हांणी समाजीक-अर्थीक परिवर्तनाच्या वावराक घटाय दिवंक शिक्षणाचें म्हत्व वळखून राज्याचे शिक्षण वेवस्थेची बुन्याद घाली. तांच्या फुडारपणा खाला साक्षरतेक चालना दिवपा खातीर, शिक्षणीक मुळावी बांदावळ तयार करपा खातीर आनी शिक्षण संस्कृताय वाडोवपा खातीर धोरणां चालीक लायलीं. सशक्तीकरणाचें साधन म्हूण शिक्षणाचेर भर दिल्ल्यान राज्याच्या फुडाराच्या येसस्वीपणाची ती बुन्याद थारली हें म्हत्वाचें.
शिक्षणीक मळार गोंयचे प्रगतीचें एक मुखेल आंग म्हळ्यार मुळाव्या साधनसुविधा उदरगतींत व्हड प्रमाणांत जाल्ली गुंतवणूक. राज्यांत शाळा, म्हाविद्यालयां, विद्यापिठां स्थापन जाल्ल्यान सर्वसामान्य गोंयकारांक दर्जेदार शिक्षण मेळपाची संद मेळ्ळी. एक घटमूट मुळावी शिक्षणीक बांदावळ बांदपाच्या सरकारी मोखीक गोंयांतल्या खासगी संस्थांनी लेगीत व्हड आदार दिलो. गोंय एक शिक्षणिक केंद्र म्हूण उदेवपाक ही सक्षम माची आशिल्ली अशें म्हळ्यार ती अतिताय जावं नजो.
खास करून 1990 उपरांत गोंयांत राष्ट्रीय पांवड्यार नांव घेवपा सारक्यो शिक्षणीक संस्था येसस्वीपणान उब्यो रावंक लागल्यो. देशभरांतले विद्यार्थी आनी प्राध्यापकांक आकर्शीत करून ह्यो संस्था आता उत्कृश्टतायेचीं केंद्रां जाल्यांत. शिक्षणीक उत्कृश्टतायेचे बांदीलकेन गोंयच्या शिक्षणीक संस्थांची प्रतिश्ठा उंचायेर व्हेल्या. शिक्षणीक उदरगतीक लागून राज्याच्या एकंदर वाडीक नेट येवपाक लागला. सायबर साक्षरतायेंत लेगीत आयज आमचें राज्य मुखार आसा.
गोंयची प्रगती फकत शिक्षणीक मळापुरती मर्यादीत उरूंक ना. राज्य अर्थीक नदरेन लेगीत समृध्द जालां. भारतांतल्या हेर राज्यां परस गोंयांत दर मनशा फाटली येणावळ सगळ्यांत चड आसा. शिक्षणाचेर लक्ष केंद्रीत केल्ल्यान कुशळ कामगार बळ तयार करक, नवनिर्माणाक पोसवण दिवप आनी गुंतवणूक आकर्शीत करपा सारकील्ल्या गजालींनी लेगीत राज्याच्या अर्थीक उदरगतीक चड आनी चड गती मेळत आसा.
शिक्षणीक प्रवाहांत विविधताय हाडपाच्या यत्नांतल्यान राज्याची शिक्षणीक वचनबद्धताय दिसून येता. पारंपारीक विशयां सावन नव्या वेगवेगळ्या विशयां मेरेन विंगड विंगड अभ्यासक्रम दिवपी संस्थांची थापणूक गोंयांत जाल्या. ह्या विविधीकरणान विद्यार्थ्यांच्या प्रतिभेक वाव मेळटा.
एक समृध्द शिक्षणीक वांठार पाठ्यपुस्तकां परस मुखार वता. तातूंत संशोधन आनी नवनिर्माणाची आस आसता. गोंयान आपल्या शिक्षणीक संस्थांनी संशोधन कार्यावळींक सक्रीयपणान चालना दिल्या, नवनिर्माण आनी संशोधन संस्कृताय ल्हव ल्हव वाडपाक लागल्या. संशोधनाचेर भर दिलो जाल्यार गोंयच्या शिक्षणीक मळार आमकां वेगळें चित्र पळोवंक मेळटलें. राज्याक शिक्षणीक ’हब’ करपाची आमकां संद आसा, पूण ती साध्य करूंक बरेच यत्न करपाची गरज आसा.
गोंयच्या सांस्कृतीक आनी समाजीक धाग्याक आकार दिवपाक सर्वांगी शिक्षणच म्हत्वाची भुमिका वठयतलें. गोंयांतल्या शिक्षणीक संस्थांनी विद्यार्थ्यांच्या समग्र उदरगतीचेर भर दिल्यार राज्याचे अर्थीक प्रगती वांगडा ह्या भुंयेचें गिरेस्त संस्कृतीक दायज सांबाळपी नव्या पिळगेची निर्मणी जातली. राज्याच्या विविधतायेंतली एकताय आनीक घट जातली.
गोंयान शिक्षणीक मळार मोलाची उदरगत सादल्या. आव्हानां आसातच. पूण तांकां फुडो करपाची शक्त जोडल्या. सगल्या प्रस्नाचेर उपाय सोदून विकसीत भारताचें सपन साकार करूंक दरेकल्यान आपले परीन योगदान दिवपाची संद वगडांवची न्हय.
1961 वर्सा गोंय मुक्त जाले उपरांत शिक्षणीक यात्रा म्हळ्यार प्रवास म्हळयार शिक्षणाच्या परिवर्तनकारी शक्तीची गवाय. भाऊसाहेब बांदोडकार हांणी राज्याचे प्रगतीची बुन्याद घाली आनी उपरांतच्या प्रशासकांनी ह्या बुन्यादीचेर देवी शारदेचे देऊळ उबारलें. शिक्षणांत गुंतवणूक केल्ल्यान ह्या प्रदेशाक अर्थीक समृद्धी, संस्कृतीक गिरेस्तकाय, समाजीक समरसताय लाबली हें विशेश. प्रवासांत मोडणां, चडटी देंवती, मोडणां येतातूच. मदींच मार्ग खडबडीत येता. फोंडकुलांय येतात. पूण चिवटपणान पावलां मारीत खंबीरपणान जो मुखार वता तो मोखी मेरेन पावता. गोंय मुक्ती उपरांत गोंयान शिक्षणीक यात्रेंत सादलो तो हो मंत्र, हें तंत्र. मुखार वचत रावप…
(लेखक कुर्टीच्या अमेय उच्च माध्यमीक विद्यालयाचे प्राचार्य जावन आसात.)
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
