गोंय, गोंयकारपण तिगोवया

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंयाक जें कितें मेळ्ळां, तें वाद, झगडीं केल्ले बगर मेळूंक ना. जावं तो मागीर संघप्रदेश, राजभाशा, राज्य.! आयज पसून हो संघर्श चालूच आसा. इझ्रायला सारकीच कांयशी आमची परिस्थिती. फक्त हिंसाचार, हल्ले, झुजां जावंक नात, इतलेंच. पूण, आमची वळख, संस्कृताय, जमीन सांबाळपाक हे घटकेक पसून आमकां लढचें पडटा, तेंय बी आमच्याच मनशां कडेन. गोंयकार हे कुस्कुटाचो पसून गुन्यांव, फटींगपणा करिनात, अशें आमीच अभिमानान म्हणटाले. मात आतां हें चित्र उरूंक ना. थोडे नीज गोंयकारूय सगले कडेन घुस्पल्यात, हें पळोवन चिटमिटे पडले बगर रावनात. आयज घटक राज्य दीस. ह्या निमतान गोंय हें गोंय उरचें म्हणून कांचवेनासतना, भियेनासतना चानयेचो वांटो उखलुया. जमतलें आमकां.
गोंय 19 डिसेंबर 1961 दिसा पुर्तुगेजांचे राजवटींतल्यान मुक्त जालें. इन्क्विझीशना वेळार आदल्यो चालीरिती पाळटात म्हूण नवक्रिस्तांवांचे तांणी हाल हाल केले. बाटपाच्या, छळाच्या भंयान शेंकड्यांनी गोंयकार आशिकुशीक फाफसले. थोडे केरळांत पसून पावले. मुक्ती उपरांत 1962 त गोंय, दमण, दीव संघप्रदेश जालो. उपरांत 1967 त जनमत चाचणी जाली. गोंयचें अस्तित्व तिगलें. मागीर कोंकणी भाशा जाली, राजभाशा जाली आनी गोंयाक घटक राज्याचो दर्जो मेळपाचो मार्ग मेकळो जालो. 1987 वर्सा आयच्या दिसा गोंयाक तो दर्जो मेळ्ळो. घटक राज्यांत बरेंच साध्य केलां गोंयकारांनी, खूब कितें वगडायलांय बी. पूण आदलें गोंय वा सध्या कितें हातांत आसा, तें सांबाळून दवरप ही दरेका जागृत गोंयकारांची लागणूक. नाजाल्यार आनीक कांय वर्सांनी बाबा ना आनी पुडवेंय ना जातलें. तेल वतलें तूप वतलें, हातांत उरतलें फक्त धुपाटणें. आमी आपले पुरतो विचार करपाचें सोडल्यार गोंयमायेक बरे दीस दाखोवं येतात.
गोंय मुक्ती उपरांत वा घटक राज्याचो दर्जो मेळ्ळे उपरांत खूब कितें बदल जाला. 1995 उपरांत गोंयकार अर्थीक नदरेन थीर जायत गेला. ताणें स्वताचें घर बांदलें, गाडी घेतली, भुरगीं शिकलीं, तींं बऱ्या पगाराच्यो नोकऱ्यो करपाक लागलीं. आयज भोवतेक घराबे सुखवस्तू आसात. मात, म्हारगायेन तेंगशी गांठल्या. देशांतल्या म्हानगरां कडेन ती सर्त करता. गोंयची तशी सर्वांगी उदरगत जाल्या, पूण अजून खूब कितें करपाचें आसा. मुख्य म्हणल्यार गोंय आनी गोंयकार तिगून उरपाक जाय. ताची मानसिकताय नीज गोंयकाराची उरूंक जाय. तो हावरो, दुस्वासी, कपटी, सुवार्थी, संदीसादू, आत्मकेंद्रीत जावचो न्हय. ताचो परोपकारी सभाव, धर्मीक- समाजीक एकवटाची भावना तिगून उरची. ते खातीर पयलीं गोंय, गोंयकार आनी गोंयकारपण तिगपाक जाय. दुदांत उदक रकयत रावले जाल्यार कांय वेळान सगलें उदकूच जाता, नांवां पुरतें दूद उरता, तशेंच गोंयचें जावपाक लागलां. कांय कडेन जालांय बी. हिंदू, क्रिस्तांव भाव- भाव ह्या समाजीक खाशेलपणाक वेर वचपाक लागल्या. राज्याचें अर्थीक, समाजीक येरें गोंयकारांच्या हातांतल्यान सुटपाक पावलां. कांय वर्सांनी राजकी मळा वयलो गोंयकारांचो शेक उणो जातलो, अशीं चिन्ना दिसतात. उद्देग, वेपार, धंदे, वेवसाय गोंयकारांनीच भायल्यांक विकल्यात. कांय कडेन ते आमचे परस मुखार गेल्यात. आमचीं कुटुंबां ल्हान जाल्यात, आमी राज्य, देश सोडला, परंपरीक कामां सोडल्यांत, म्हणटकच थंय भायले भरल्यात. ते नवगोंयकार जाल्यात.पूण, जळीं मळीं आतां हिंदी आनी भोजपुरी आयकूंक येता. इंग्लीश तर सगल्यांच्याच घरांनी घुसल्या. घटक राज्य दिसा निमतान आत्मपरिक्षण केल्यार बरें.
आमकां गोंयची योग्य पद्दतीन उदरगत करपाक सतत नव्यो कुशळटायो शिकच्यो पडटल्यो. हें करतनाच आमचे परंपरीक उद्देग, वेवसाय, कला सांबाळून दवरची पडटली, ती नवे पिळगेच्या हातांत दिवची पडटली. नवे रोजगार सोदुयाच, पूण स्वताच उद्देजक जावन रोजगारूय दिवया. शेतकाम, पर्यटन मळाचेर खूब कितें करप शक्य आसा. स्वताच्या पांयांचेर उबो राविल्लो गोंयकार वर्सा भितर थपकल मारचो ना, हें पळोवपाची जापसालदारकी हेर गोंयकारांची. स्वावलंबी जाल्ल्या त्या गोंयकारानूय हातांत पयशे घोळपाक लागले तरी तकली जाग्यार दवरूंक जाय. हें चड म्हत्वाचें. मद, मत्सर, लोभ हे विकार मनशाक फोंडांत घालता, हें मतींत दवरुया.
समाजीक एकवट चड म्हत्वाचो. जाती, धर्मा पलतडी पळोवप म्हत्वाचें. एकमेकां विशीं मनांत दुबाव, दुस्वास आसल्यार ताचो परिणाम राज्याचे उदरगतीचेर जाता. आनी स्वताचेय! सोशल मिडियाचेरूय नितळ मन दवरुंया. गोंयच्या फाटल्या पांचशें वर्सांच्या वा ताच्या पयलीच्या इतिहासांतलें बरें तितलें घेवया, इतिहासकार जावन आदल्यो कोडू गजाली घोळोवप आतां पुरो. समाजीक उपक्रमांनी, पर्यावरण राखणेच्या कामांनी वांटो घेवप गरजेचें. आयज गोंयांत चुकीक चूक म्हणपी, अन्याया आड आवाज काडपी लोक उणें जाल्यात. चडश्यांच्या तोंडाक कुलपां लागिल्लीं दिसतात.
सगलें कितें सरकाराच्या माथ्यार दिवन आपूण कुशीक रावप चुकीचें. सरकार काम करता, ताका समाजान मार्गदर्शन करपाक जाय, खंय चुकता जाल्यार बडीय मारपाक जाय. हाकाच घटक राज्य म्हणटात. घटकाचो एक अर्थ समाजाचो वांटो हें विसरून उपकारचें ना. गोंय घटक राज्य दिसाचीं समेस्तांक परबीं.