गोंय कॅन्सराची राजधानी ?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

हेर राज्यांचे तुळेन गोंय ल्हान. पूण हांगा गोडेंमूत दुयेंती चड. गोड खाल्ल्यारुच…

बऱ्याच वर्सां पयलीं ‘लव इन गोवा’ नांवाचो सिनेमा आयिल्लो. आयज गोंयांत कितें ना तें सोदात. खावन- पिवन सुखी आशिल्ल्या गोमट्या गोंयांत दुयेंसां पसून स्थायीक जावपाक लागल्यांत. राज्यसभेंत भलायकी राज्यमंत्र्यान दिल्ले म्हायती प्रमाण, फाटल्या दोन वर्सांनी कॅन्सर दुयेंतींचो आंकडो 4.88 पटीन वाडला. 2022 ते 2024 मजगतीं कॅन्सराचे 5218 दुयेंती मेळ्ळ्यात. म्हणल्यार म्हयन्याक 145. दिसाक चार पडले. तांची संख्या वाडटा, ही हुस्क्याची गजाल. भलायकी खात्यान बेगोबेग उपाय घेवचे पडटले. फुडल्या तीन वर्सांनी ही टक्केवारी देंवतली, हे खातीर सगलेच यत्न करुया. वयल्या काळांत उत्तर प्रदेशांत 6.46 लाख, महाराष्ट्रांत 3.72 लाख, अस्तंत बंगालांत 3.47 लाख, बिहारांत 3.26 लाख जाल्यार दिल्लींत 83 लाख दुयेंती मेळ्ळ्यात. सिक्कीमांत सगल्यांत कमी, 1582. ईशान्ये कडल्यान हेर राज्यांनीय आंकडो उणो आसा. दुयेंतींचेर उपचार करपाक केंद्र सरकार राज्यांक मजत करता. किमोथॅरेपीचींय 364 नवीं केंद्रां उक्तीं केल्यांत. दुयेंतींची वाडटी टक्केवारी पळयल्यार संशोधन आनी सगल्याच सरकारी हाॅस्पिटलांनी कॅन्सराचेर मुफत उपचार जावंक फावो. आयुर्वेदीक हाॅस्पिटलांचो, केंद्राचो आंकडोय वाडूंक जाय. दुसरे वटेन गोडेंमुताचे दुयेंतीय वाडल्यात. पोरूं 13 हजार आनी अंदूं 23 हजार. म्हणटकच सादूर रावचें पडटलें. कारण गोडेंमूत हें चडश्या दुयेंसांची आवय!
गोंयांत कॅन्सर दुयेंती वाडल्यात वा पयलीं नोंद जायनाशिल्ल्यो केशी आतां नोंद जातात आसुये. ज्येश्ठ नागरिकांची लोकसंख्याय वाडल्या. इल्लो चडूच लायफस्टायल बदल जाला. चडशे लोक भायलीं खाणां खातात, बऱ्याच कुटुंबांनी रांदप सोडलां. परंपरीक जिनस, खाणांक तर चुट्टीच लायल्या! प्रक्रिया केल्लें अन्न खावपी, सोरो पियेवपी, सिगार, तंबाकुचो वापर करपीय वाडल्यात. चडशे लोक दनपरां दोना उपरांत, रातचे 10 उपरांत जेवतात. मध्यानरातीं मासाहारी जिनस खावपी तरणाटेय वाडत आसात. खातना कसलोच दर्जो पळोवप जायना. कुडीची हालचाल उणी जाल्या, मैदानी खेळा बदला सोशल मिडिया पळोवप वाडलां. 35 वर्सां पयलीं रातचे 9 मेरेन लोक न्हिदपाक वताले. आतां साडे इकरा जालीं तरीं ल्हान भुरगीं जागीं आसतात. म्हारगाय, बेरोजगारी, भ्रश्टाचार, अपघात, गुन्यांवांत वाड, प्रत्येक मळाचेर सर्त… हाका लागून ताण आशिल्ले लोक जळामळा दिसतात. कॅन्सर, गोडेंमूत आनी हेर दुयेंसां वाडपाचीं हीं कारणां आसूं येतात. तातूंत भेसळ, रासायनीक साऱ्यांचो वापर… प्रदुशणूय मळबाक तेंकलां. दुयेंसांची धाम, हेपेटायटीज बी, सी हीं
कांय कारणां.
हेर राज्यांचे तुळेन गोंय ल्हान. पूण हांगा गोडेंमूत दुयेंती चड. गोड खाल्ल्यारुच गोडेंमूत जाता अशें ना. अनुवांशिकताय, ताण, चुकीची जिणेशैली हींय कारणां आसात. चड कॅलरी आशिल्लो आहार खावप वाडलां. भायलीं खाणां, फास्ट फुडाक लागूनय हें जाता. महिला मंडळ, क्लब, समित्यांनी, काॅलेजींनी वर्साक दोन तरी भलायकी शिबिरां घेतल्यार दुयेंसांचें निदान बेगीन जातलें. अर्थांत हाॅस्पिटलां आसातूच! सोरो आनी तंबाकू आड खर उपाय जाय. गोंय हें पर्यटन केंद्र म्हणून हांगा सोऱ्याच्यो न्हंयो व्हांवयतात, हें चुकीचें. खावप्यांक (पुलीस सोडून) तंबाकू, गुटखा सगल्या दुकानांचेर मेळटा. दुयेंसां आड वाशिनांचोय उपचार जाय. गोंयांत दुचाकी बदला, शक्य आसा थंय सायकलींचो वापर करपाचो वेळ आयला. कश्टाचीं कामां करप गोंयकारांनी बंद केलां, तेंय धोक्याचें. दुयेंसां, पुश्टीक आहारा विशीं शाळांनी पांचवी ते बारावी यत्ते मेरेन सातत्यान सांगप गरजेचें. इबाडिल्लें उदक, हवा पयलीं सारकी जातली?
सिगार, विडी, पान, भलायकेचे दुस्मान, अशें म्हणटाले. ताका आतां मोबायल फोन, सोरो, जागरणां, भायलें खाण… हेंय जोडचें पडटलें.