गोंयच्यो जेटी आदर्श थारच्यो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

हालींच कुटबण जेटीचेर जें कितें घडलें ताका लागून दक्षीण गोंय, खास करून नुस्तेकार समाज, वेवसायीक हादरल्यात. कॉलेरा जावन पांच नुस्तें कामगारांक मरण आयलां. चार कुटबणां आनी एक मोबोर जेटीचेर. 17 ऑगस्टाक पयलो दुयेंती सांपडलो. उपरांत नुस्तेमारी करपी ट्रॉलरांतल्यान एका कामगाराक हाडलो. ताका मरण आयिल्लें. कॉलेराक लागून हागवण, ओंकारी हीं लक्षणां दिसतात. वेळारूच उपचार जाले नात, जाल्यार आंगांतलें उदक सुकता. लक्षणां वयल्यान ताका कॉलेरा जाल्लो, अशें दोतोरांक कळ्ळें. सध्या जेटीचेर कॉलेराचे 172 दुयेंती मेळ्ळ्यात. अजूनय परिस्थिती नियंत्रणा खाला आसा, अशें म्हणपाक मेळचें ना. पूण दुयेंतींचो आंकडो देंवपाक लागला, अशें दोतोरांचें म्हणणें. पयरूच मुख्यमंत्र्यान कुटबण जेटीक भेट दिवन थंयचे परिस्थितीची पळोवणी केली. तांणी बरेच निर्देश, आदेश दिल्यात, ताचे वयल्यान नेमकें कितें जालां आसतलें, ताचो अदमास येता.
कुटबण जेटीचेर अधिकृत अश्यो साडेतीनशे नुस्तेमारी बोटी (ट्रॉलर) आसात. तातूंतल्यो 280 सध्या नुस्तें मारतात. एके बोटीचेर सादारण 25 कामगार धरले जाल्यार साडेतीन हजारां वयर कामगार जाले. सादारण एक गांवूच जालो. गोंयांत आनिकूय जेटी आसात. बोटींचेर काम करप्यां मदीं गोंयकार कमी, चडशे हेर राज्यांतले, म्हूण तांच्या राहणीमाना कडेन आडनदर करप चुकीचें. मुख्यमंत्र्यान हाचे मुखार कामार आसतना कामगाराक मरण आयल्यार बोटधनयाक 25 लाख रुपया दंड घालपाची शिटकावणी दिल्या. बोट वेवसायिकांक ती मान्य ना. तांणी हो नियोजीत दंड लागू करचो न्हय, अशें मागलां.
जेटींचेर बऱ्याच वर्सां सावन कांय पोरण्यो, मोडिल्ल्यो बोटी नांगरिल्ल्यो आसात. नुस्तेमारी खातें ते खातीर पांच हजार रुपया फी घेता. आतां ती वाडोवन 1 लाख रुपया केल्या. ह्यो बोटी फुडल्या आठ दिसां भितर काडल्यो नात, जाल्यार तांची सरळ पावणी करपाचें सरकारान थारायलां. दुसरी गजाल, कुटबण जेटी वयल्यान बांदकामां, दुकानां, कुडींची. अधिकाऱ्यांच्या मतान हीं बांदकामां बेकायदेशीर. जेटी बांदतना दुसरे कडेन जागो दिवनूय तांणी जेटीचेर बांदकामां केल्यांत आनी दुसऱ्या जाग्यां वयलीं बांदकामां भाड्यान दिल्यांत. अधिकाऱ्यांक हें काल, पयरूच कळ्ळें काय? ना जाल्यार तांणी कारवाय कित्याक केली ना? जांकां दुसरे कडेन जागो दिल्लो, तांची वळेरी तपासून जेटी वयलीं सगलीं अतिक्रमणां मोडून उडोवपाचो आदेश आतां सरकारान दिला.
कामगारांक सेन्सर आशिल्लीं जैव शौचालयां उबारल्यांत. तांच्या जाग्यार सादीं जैव शौचालयां बांदपाचे निर्देश मुख्यमंत्र्यान दिले. नितळसाण दवरपा खातीर ठेकेदार दवरचे, कामगारां कडल्यान पयशे घेनासतना ते तांच्या बोटधनयां कडल्यान घेवचे, अशेंय तांणी सांगलें. विशेश म्हणल्यार ट्रॉलरांचेर, जेटीचेर शौचालयां, पिवपाचें उदक हाचे कडेन बारीकसाणेन लक्ष दिवंक जाय. उदक हें खंयचेय परिस्थितींत शुद्ध आसप गरजेचें. पचता म्हूण कितेंय पियेतकच अचकीत आतां पातळ्ळी तशी दुयेंसाची धाम पातळूं येता. नुस्त्या बोटी कांय वेळार 8 – 10 दीस पसून दर्यांत रावतात. म्हणटकच बोटींचेर गरजेचीं वखदां दवरपाक जाय. दुसऱ्या बोट धनयांनी अचकीत कोण कामगार दुयेंत पडलो जाल्यार ताका मजत करूंक जाय. ह्या कामगारांक बोटधनयांनी सांबाळप हीं तांची लागणूक. दोतोरां कडल्यान नेमान तपासणी करून घेवपाक जाय. कारण हे कामगार नासत जाल्यार गोंयच्या नुस्तें वेवसायाचेर थेट परिणाम जातलोच, गोंयकारांच्या ताटांत नुस्तेंय पडचें ना. जेटीचेर पसून अदीं मदीं दोतोरान येवन कामगारांक तपासल्यार बरें.
कुटबणचे नवे जेटीचें म्हयनो अखेरेक उक्तावण जातलें. तीय नितळसाणेच्या कारणा वयल्यानूच पडून आशिल्ली. गोंयांत हेर कडेनूय ल्हान, व्हड जेटी आसात. कांय जाण ल्हान प्रमाणांत वेवसाय करतात. तांचे कडेनूय कामगार आसात. आतां विशय तापलाच, नुस्तेमारी, पर्यावरण, भलायकी खात्यान सगल्या जेटींचेर, थंय नांगरतात त्या बोटींचेर कितें सुविधा आसात, ताचो नियाळ घेवचो. थंयच्या कामगारां कडेनूय गुपीतपणान उलोवचें. दुसरे वटेन, जेटींची दुरुस्ती करची, थंय साधन- सुविधा निर्माण करच्यो, अशें बोटधनी, कामगारूय मागतात. मात, ताचे कडेन कोण लक्ष दिनात, असो तांचो दावो. आतां खुद्द सरकारूच जेटीचेर गेल्ल्यान ताका सत्य परिस्थिती कळ्ळी. राज्यांतल्यो सगल्यो जेटी नितळसाण आनी हेर सगल्या बाबतींत आदर्श जातल्यो, हे खातीर पावलां उखलचीं. त्या पांच कामगारांक हींच खरीं आर्गां थारतलीं.