गोंयची भलायकी सांबाळुया

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

2- 3 फावट भिडे खातीर सिगरेट ओडप, पियेवप जाता आनी मागीर ताचें वेसन लागता. मागीर, पिनेवालों को पिने का बहाना चाहीए, हें वेगळें सांगपाक नाका.

काळ बदल्ला, तशी गोंयकारांची जिणेशैली बदल्ल्या. बदलपाचीच, पूण तिचे फायदे जावंक जाय. विज्ञान, तंत्रज्ञानाक लागून कश्ट उणे जाल्यात. भलायकेचे नदरेन मात लुकसाणूच जाल्लें दिसता. जीएमसीन कॅन्सर स्क्रिनींग अभियान सुरू केलां. मंडूर, वाळपय, कुडचडें आनी सांखळे अशा चार जाग्यांचेर हालींच 769 लोकांची तपासणी जाली. तातूंत दोगांक दुयेंसाची लागण जाल्ल्याचें दिसून आयलें. तर 30 जाण कॅन्सराच्या हुंबऱ्याचेर उबे आशिल्ल्याचें कळ्ळें. दोतोरांच्या मतान, गोंयांत दर म्हयन्याक सरासरी 139 कॅन्सर दुयेंती सांपडटात. ही हुस्को करपा सारकी गजाल. सरकाराच्या विवीध खात्यांनी एकठांय येवन हाचेर उपाय काडपाक जाय आनी तो खरपणान चालीक लावपाक जाय. हें बेगीन जाता, तितलें बरें.
2019 ते 2023 ह्या पांच वर्सांच्या काळांत म्हयन्याक सरासरी 139 कॅन्सर दुयेंती मेळ्ळ्यात. वट्ट आंकडो सांगपाचो जाल्यार 8296 दुयेंती. हो आंकडो दरवर्सा 50, 40, 35 दुयेंतींनी वाडत आसा. आदल्या वर्साच्या आंकड्या परस तो कमी जावंक ना. म्हणटकच गोंयांत कॅन्सर वाडपाक लागला, अशेंच म्हणचें पडटलें. 2014 ते 2023 ह्या 10 वर्सांच्या काळांत गोंयांत 1002 बायलांक थानांच्या कॅन्सरान तर 441 बांयलांक गर्भाशयाच्या कॅन्सरान मरण आयलां. कॅन्सर स्क्रिनींग अभियानाचे नोडल अधिकारी दो. जगदीश काकोडकार हांणी पयरूच राज्यांत तोंडाच्या कॅन्सराचे खूब दुयेंती आसात वा तो जावचे आदींच्या पांवड्याचेर आसात, अशें सांगलें. हाका तंबाकू खावपाचें वेसनूच जापसालदार आसा, अशेंय तांणी स्पश्ट केलें.
गोंयांत पयलीं पान, तंबाखू, विडी ओडटाले. मात, आतां ताचो आंकडो देंवला. सिगरेट ओडपीय उणे जाल्ले. मात तांचो आंकडो परतून वाडपाक लागला. गुटखा, मावाचीं पाकिटाचेर पाकिटां तोंडांत रिकामी करपी तरणाटे मेळत थंय मेळत तेन्ना दिसतात. हीं पाकिटां विकपाचेर सामकी कडक बंदी आसा. तरीय तीं सोंपेपणी खंयूय मेळटात. फक्त विकपी तुमचे वळखीचो जाय. सद्दाचें गिरायक आसल्यार तो लिपोवन दवरिल्लीं पाकिटां काडून दिता. हो गुटखो प्रकार म्हाभिरांकूळ. कपड्याचेर डाग पडल्यार तो वचना. कांय वेळार कपडो इबाडटा. म्हणटकच गुटखो पोंटांत वतकच कितें जाता आसतलें, हाची कल्पना करची. तोंडाच्या कॅन्सराचे दुयेंती सांपडल्यात ते असलो नवे पद्दतीचो रसायन आशिल्लो तंबाकू खावपी. पुलीस, अन्न आनी वखदां प्रशासनान ह्या तंबाकू विक्रेचेर नियंत्रण दवरपाक जाय. हो म्हाल घेवन येवपी गाडयांचेर गोंयचे शिमेचेरूच कारवाय करप शक्य ना? कांय तरणाटे ई- सिगरेटीचो वापर करतात. ताकाय लागून कॅन्सर जावपाची भिरांत आसा. सिगरेट ओडप, सोरो पियेवप हें मर्दांनगीचें, प्रतिश्ठेचें लक्षण अशें खुबश्या चले, चलयांक प्रामाणीकपणान दिसता. 2- 3 फावट भिडे खातीर सिगरेट ओडप, पियेवप जाता आनी मागीर ताचें वेसन लागता. मागीर, पिनेवालों को पिने का बहाना चाहीए, हें वेगळें सांगपाक नाका.
आमची बदलिल्ली जिणेशैलीय हाका जापसालदार आसा. 1980 च्या दसकांत पसून रातचे साडेसात ते साडेआठ मेरेन लोक जेवन न्हिदपाक वताले. कश्टकरी लोकांक हांतरुणाक फाट तेंकतकच झेम येताली. 1982 वर्सा गोंयांत टिव्ही येतकच ल्हवू ल्हवू बदल जायत गेलो. भायलें खावपी लोक खूब कमी आशिल्ले. नोकरी करपी लोकांचो आंकडो तसो उणोच आशिल्लो. चडशे घरची भुती व्हरताले. आतां रातच्या देड, दोनाक घरांत फ्रिजांत दवरिल्लें वा भायर मध्यानरातीं मसाल्याचें, तेलकट खावपी शेंकड्यांनी लोक आसात. जेवणाचेर चुकनासतना थंड पेय पियेवपीय वाडल्यात. फ्रिजांत दवरिल्ले जिनस 2- 3 दीस खावपीय आसात. मेळटा थंय गाडयेन भोंवप जाता, म्हणटकच व्यायाम जायना. भायल्या बऱ्याच खाणांनी भेसळ आसता. फळां रसायनां लावन पिकयिल्लीं आसतात. ताचोय भलायकेचेर परिणाम जाता. ताण, तणाव, धांवपळ, प्रत्येक गजालींत सर्त वाडल्या. ह्या सगल्याक लागून दुयेंसां जातात, कॅन्सर हें तातूंतलेंच एक.
मोबायल कॅन्सर डिटेक्शन व्हॅनी वरवीं लोकांची फुकट तपासणी करतात. त्यो दरेका गांवांत व्हरच्यो. तितलोच लोकांक आदार जातलो. समाजसेवी क्लबांनीय ते खातीर फुडाकार घेवं येता. गोंयची एकूणच भलायकी इबाडत आसा. ती वेळारूच सुदारली ना, जाल्यार गोंयचें कांय खरें ना.