भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पावसाळो सुरु जाता. हवामानांत थंडसाण पातळटा. आमचें गोंय तशें पळोवंक गेल्यार सदां सगल्या काळांत पाचवेंचार आसता, पूण पावसाच्या दिसांनी ह्या पाचव्या कोराची एक वेगळी छटा पळोवंक मेळटा. जसो तरनाटे अस्तुरेन पोपटी कोराचो शालू न्हेसला. पावसांतलें पाचवेंचार गोंय अणभव घेवपा सारकें. सदांच दमट – उश्ण आसपी गोंयचें हवामान पावसाच्या दिसांनी थोड्या काळा पुरतें विसव घेता. हरशी थंड पेयां, शीतळ जेवण हाचे कडेन कल आसता, पूण थंड वातावरण आसतना हांगा गरम मसालो घालून केल्ले गरम- गरम जिन्नस खावची रूच वेगळीच. पावसाळ्यांतलो हो बदल जेवणाच्या ताटा मेरेन पावता. ताची सुलूस रांदचें कुडीत शिजपी जेवणा वयल्यान लागता. पावस रकपाक सुरुवात जाले उपरांत घरकान्नी वाट पळयतात त्या दिसांनी मेळपी भाजयांची. फकत पावसाच्या दिसांनी किल्लपी भाजी खावपाची उमेद घरांतल्या जायत्या जाणांक आसता. तायखिळो, आंकूर, आळूं, तेरें, फागलां, पिडुशी, किल्ल, कुडुक आनी गोंयची खाशेली ‘अळमी’ म्हळ्यार सैमीक रितीन कांय भाजयो फकत पावसाच्या दिसांनीच मेळटात.
पावस सुरू जातगीर फुडल्या दोन म्हयन्यां खातीर दर्यांतल्या नुस्तेंमारीचेर बंदी आसता. नुस्त्याच्या बाजारांत व्हडलें नुस्तें मेळना तरी ह्या काळांत बारीक पांय होड्याचें रापणीचें, गरवणी, दिपावणेंच्या सावें नुस्ताचेर, कोंगे, सुके बोंबील, मोरी, बांगडे, पेडवे खावन गोंयकार जेवणाचो बेत करतात. पूण पावसाच्या दिसांनी मेळपी पाचवी रानवटी भाजी ताटांत आपली योग्य सुवात तयार करता. हातूंन तेरो, तायखिळो, आळवाचीं पानां, माट्टू घोंसाळीं ह्या भाजयांचो चड आसपाव आसता. सुकीं सुंगटां, पणसा भिकणां वा आमडे घालून केल्लो सुको-पातळ तेरो तर खावंक सामको घोस्ताद. तशें पळोवंक गेल्यार भलायकी शास्त्रा प्रमाण मांसाहारा परस शिवराक जेवण भलायकेचे नदरेन खूब बरें दर एक भाजयेंत एक खाशेलें वेगळेपण आसता. पुश्टीक म्हणून ह्या भाजयांचो जेवणांत आस्पाव करचो, अशें म्हजें मत.
जसो पयल्या पावसांत भुंयेंतल्यान वयर येवपी तरण्या तायखिळ्या पानां भाजी तेल घालीनासतना करतात, पूण कितली रुच्चीक लागता न्हय? पावसाळ्यांल्यो भाजी त्याच मोसमांत खावपाच्यो आसतात, कारण त्यो हेर ऋतूंनी मेळनात. देखीक माट्टू घोंसाळीं. वयर रुखार जावपी ह्या घोसाळ्याचो सुवादीक रोस करता. मिर्ग लागचे पयलीं गावगिऱ्या वाठांरातले लोक मातयेच्या चौकारांत बियो किल्लपाक घालतात ताका खानळ म्हणटात. मे म्हयन्यांत अर्दार पेरिल्लें बियांचें रूपांतर रोप्यांन जाता. मागीर हो रोपो काडून खुट मारिल्या वयें भितर एके रांकेंत रोयतात. ताका कामत म्हणटात. ह्या कामतांनी मिरसांगे वांगडा सातपानी घोसाळ्या, तंवश्या, भेंडे, विरविल, मक्या बोंणा, दुदया, चिबडा बियो लेगीत आळे मारून किल्लूंक घालतात. व्हड जातगूर मजगतीं सैमिक सेंद्रिय साऱ्यान बरी वाड जावची म्हूण मदीं माट्ट, किनळ ह्या सारक्या रुखा पालो घालतात. श्रावण म्हयन्या मेरेन फळावळ दिवंक लागता, पूण आतां आदल्या तेंपा वयलीं सात पानी तवश्या, घोंसाळ्या प्रजात ना नपयत जाल्या. आतां तर वर्स भर बाजारांत घोंसाळी, तवशीं, दुदी, भेणें मेळटात. मात युरीया साऱ्याचो वापर करुन लागवड केल्लीं. आदीं पावसा दिसांनी निरप्यो मेळटाल्यो. हळडुव्या बियांच्यो, मातश्यो दिकाळ गोड आसताल्यो. आतां ज्यो काकड्यो मेळटात त्यो जेवणाची सजावट करपा खातीर वापरतात, पूण दुर्दैवान लोक मीठ मसालो लावन त्यो आवडीन खातात.
सुदिन वि. कुर्डीकार.
8275425404
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
