भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दरेका गोंयकाराच्या आंगांत कसली ना कसली कला आसा. नाटक, सिनेमा, शास्त्रीय गायन, साहित्य, शिल्प- चित्रकला अशा कलांच्या मळांचेर म्हान गोंयकार जावन गेल्यात. पूण, ते खातीर तांकां मायभूंय सोडून वच्चें पडलां. आयज पसून सिनेमा, नाटक, टिव्ही माळो करपाक मुंबय वचपा बगर पर्याय ना. गोंयांत इतलीं वर्सां इफ्फी जावन लेगीत, थळाव्यांच्या वांट्याक व्हडलेशें कांय येवंक ना. तशी आतां सोशल मिडियाचेर नांव जोडपाची ल्हानशी संद गोंयकारांक मेळटा. कांय कारणांक लागून सगल्यांकूच राज्या भायर वचप शक्य नासता. राष्ट्रीय पांवड्यार पर्जळपा इतले कलागूण आसून लेगीत तें गोंया पुरतेच उरतात. तांकां गोंयच्यो कंपनीं, सरकारी खात्यांनी हात दिवंक जाय. म्हणटकच तो कलाकार व्हड जातलोच, कोंकणी, लोककलाय खाची कोनशांनी पातळटली.
देशांत इकरा आनी विदेशांत दोन सुवातांचेर नॅशनल स्कूल ऑफ ड्रामाचो (एनएसडी) नाट्यमहोत्सव सुरू जाला. तातूंत भारता सयत णव देशांतलीं 200 वयर नाटकां सादर जातलीं. संवसारांतलो हो सगल्यांत व्हडलो नाट्यमहोत्सव. कला अकादमींत चार नाटकां जातलीं. तातूंत गोंयचे विजयकुमार नायक हांचें पालशेतची विहीर हें मराठी नाटक आसा. महोत्सवांत कोंकणी नाटक आसपाक जाय! एनएसडीच्या ह्या महोत्सवाक लागून देशभरांतली नाट्यकला रसिकांक पळोवपाक मेळटली. तांचे प्रमाण, गोंय सरकारानूय गोंयच्या नाटकांचे, कलांचे महोत्सव देशभर कित्याक आयोजीत करचे न्हय? म्हणटकच वयर म्हणलां, ते प्रमाण गोंयच्या कलाकारांक वाव मेळटलो, तांची कला देशांतल्या खांप्या निर्माते, दिग्दर्शकांक, कलाकारांक पळोवपाक मेळटली. संबंदीत कलाकाराक हाचो फायदोच जातलो.
सरकारी पांवड्यार नाच, गायन, वादन पंगड देशभरांत वतात. पूण थारावीक पंगड. हेरांक थंय स्थान मेळना. मागीर सगले ताचो आपल्याक जाय तसो अर्थ काडटात. कला अकादमीची कोंकणी, मराठी नाट्य सर्त जाता. तातूंत पयल्या तीन क्रमांकांच्या नाटकांचो महोत्सव गोंया भायर आयोजीत करूं येता वा थंयच्या महोत्सवांनी वांटेकार जावं येता. सरकारा वतिनूच हें जाल्यार चड बरें. कला अकादमीच्या मराठी नाट्य सर्तींत पयलें आयिल्लें नाटक महाराष्ट्रांतले सर्तींत वांटेकार जाता. गोंयचे दिवली, कुणबी नाच, मांडो पंगड सरकारी पांवड्याचेर राज्या भायर वतात. त्या- त्या राज्यांच्या महोत्सवांत वा पर्यटन महोत्सवांनी भाग घेतात. कांय पंगड स्वताच्या खर्चान वतात वा तांकां थोडे आपोवनूय व्हरतात. पूण सरकारा वतीन गोंयचो पंगड म्हूण गेल्यार ताची वेगळी वळख, वजन आसता. गोंयांत साबार कलांच्यो सर्ती जातात, तातूंत पयले क्रमांक मेळयिल्ले, बरें सादरीकरण केल्ले पंगड वेंचून तांकां राष्ट्रीय पांवड्याचेर प्रदर्शन करपाची संद दिल्यार कलेच्या मळाचेर नवे तरणाटे मुखार येतले.
हालींच गोंयांत लोकोत्सव जालो. तातूंत साबार राज्यांतली लोककला, हस्तकला, लाकूडकाम, कपडे, चित्रकला पळोवंक मेळ्ळी. खाणां- जेवणाची रुचय घेवपाक मेळ्ळी. मात तातूंत सगल्यांत गाजलो तो गोंयचो आदिवासी गांव. गोंयकारांकूच खबर नाशिल्ल्यो कितल्योशोच गजाली तातूंत पळोवपाक मेळ्ळ्यो. गोंयांत अमूक तमूकच आसा म्हणप्यांचे दोळे उक्ते करपी हो गांव आशिल्लो. पेडणें, काणकोण, सत्तरी, सांगें, धारबांदोडें तालुक्यांतल्या कलाकारांक, कारागिरांक संद मेळत जाल्यार तांकां आपले कुशळटायेचें वेवसायांत रुपांतर करूंक मेळटलें. म्हत्वाचें म्हणल्यार, तें पळोवन नवी पिळगी आपलें शिक्षण, नोकरी सांबाळून ही कला, कारागिरी जिवी दवरतली. गोंयचें हें कोंकणी दायज तिगोवन दवरप, तें फुडले पिळगेक शिकोवप गरजेचें. आदिवासी समाजांनीय तांची कला, कुशळटाय सगल्याक पातळटली हाचे खातीर यत्न करूंक फावो. तांच्या आंगांतल्या गुणांक संद दिवप, तांकां बाजारपेठ मेळोवन दिवप हेर सगल्यांची जापसालदारकी. सरकारान हो आदिवासी गांव विवीध राज्यांच्या महोत्सवांक व्हरपाक जाय.
देशभरांतले चडशे साहित्यकार, पत्रकार खंयचेय कलेचो नियाळ घेतात, ताचेर बरयतात, तेन्ना गोंयचो उल्लेख सहसा करीनात. हांव सायबा पलतडी वेतां, या या मयां या सारको आडवाद आसत. हेर राज्यांच्या आदिवासी लोककला, नाच प्रकारांचें नांव जालां तशें कुणबी नाच सोडल्यार गोंयच्या हेर खंयच्या नाचाचें, कलेचें जालां? धालो, मांडो, घुमट आरती, भजन, जागोर, रणामाले सारक्या लोककला प्रकारांच्यो सर्ती दवरच्योच. पूण ते देशांतल्या सगल्या महोत्सवांनी दिसचे. तियात्र, खेळतियात्र आखाती देश, इंग्लंडाक जंय क्रिस्तांव भाव आसात, थंय वतात. ते महोत्सवा वरवीं हेर भाशकांकूय दाखोवचे. कारण हो एक आगळो भारतीय नाट्य प्रकार.
60 वर्सां पयलीं भारतीय फिल्म उद्देगांत पश्चिमी वाद्यां वाजोवपाचीं आसल्यार गोंयकारा बगर पर्याय नासतालो. ते दीस परत येवचे नात, पूण गोंयकारांनी सांबाळून दवरिल्ली गोंयची कला, लोककला, कारागिरी, लोकवेदाचें सगल्या जगाक प्रत्यक्ष दर्शन जावंदी. सरकारान हें
मनार घेवचेंच.
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
