गीत रामायण – 15

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

नाका मोडूं उतरांक…. ह्या कैकयीच्या उतरांनी राजा दशरथाक माथ्यार कोणें तरी वज्र मारलां, अशें जालें. ताची अवस्था पळोव नजं अशी जाली. ताणें कितल्याश्याच फावटीं सांगून, मनोवन पळयलें. पूण कैकयी आपलो हट्ट सोडपाक तयार ना, तें पळोवन राजाक कांयच सुचना जालें. तो वोग्गी बसलो. इतल्यान मंत्री सुमंत कैकयीच्या रंगम्हालाच्या दारा कडेन पावलो. कैकयीन ताका पळोवन आज्ञा केली, ‘रामाक बेगोबेग घेवन येयात’. राज्याभिषेकाक सिद्ध जाल्ल्या श्रीरामाक घेवन सुमंत कैकयीच्या रंगम्हालांत आयलो. राजा दशरथ तकली सकयल घालून ओग्गी बशिल्लो. तें पळोवन श्रीरामाक अजापूच दिसलें. 

श्रीरामान दोळ्यांनीच कैकयीक कारण विचारलें. तिणें सगलें सांगलें आनी शेवटाक म्हणलें, ‘तांकां, तुका सांगपाक जायना, पूण राज्य भरताक मेळचें आनी तूं चौदा वर्सां वनवासाक वच्चो, अशें तांकां दिसता.’ हें सगलें आयकना उपरांतूय दशरथ राजा कांयच उलोवंक ना. राजाचें वोग्गी बसप हीच तांची आज्ञा समजून श्रीरामान आनंदान वनवासाक वचपाचें थारायलें. राज्याभिशेकाचेर विरजण पडलें. घडलेलें सगलें आपले मातेक सांगचे हे खातीर श्रीराम लक्ष्मणा सयत कौसल्येच्या रंगम्हालांत गेलो. 

कौसल्या शुभ्र वस्त्रां न्हेसून सुर्यनारायणाक आहुती दिताली. श्रीरामाक पळोवन ती धादोशी जाली. ताणें बसचें म्हूण तिणें आसन फुडें केलें. राम बसलो ना. पूण पिताश्रींच्या आज्ञेन आपूण वनवासाक चल्लों म्हणपाचें ताणें मातेक सांगलें. कौसल्येक कांयच सुचना जालें. कैकयीचो हट्ट, राजा दशरथान दिल्ले वरदान, श्रीरामाचें पिताश्रीच्या उतराचेर वनवासाक तयार जावप, तिका हाचो अर्थच लागना जालो. श्रीरामाक घट वेंगेंत धरून ती रडपाक लागली. काकुळटायेन ती सांगपाक लागली. 

 नाका वचूं रामा…

हुमऱ्या सयत मातेची माया पार ती करून।

नाकां वचूं रामा आमकां सोडून ॥ धृ.॥

शत नवसांनी जल्माक तुमीं आयले। 

ह्या दुख्खा खातीर म्हाकां सुखयलें?

जीव मागतां निरोप, रडटा व्याकुळ तनान ||1|| 

कशी मुर्ख ती सवत कैकयी।

म्हजे मशेन ती अबला नारी।

पळोवं शकतली काय कैकयी, जर, भरताक थाडलो वनान ||2|| 

तृप्त जावनी रे नेत्र तिचे ते।

भरतान भोगचें सुखान राज्य तें।

घाडटां कित्याक ती वैरीण शी रे तुका काननान ||3|| 

सांगचे न्ही तरी आयज सांगतां।

म्हजे परस ‘ती’ तांकां आवडटा

आयज मेरेन ना कोणाकुच सांगल्यो अव्यक्त म्हज्यो यातनां ||4|| 

तिच्या नेत्रांच्या प्रवर अग्नीन।

जळतच जगलें पुता हांव जीवनी।

चित्ताली हाव शीतल छाया, मेळत तुज्या राज्यान ॥5॥ 

अधर्म कसो तुका सांगू रे।

तुष्टय रे तुं तुज्या पित्याक रे।

घे अनुज्ञा आनी म्हाकां व्हर तूं तुज्या सांगातान ॥6॥

तुज्या बगर रावूं कशी हांव।

वियोग रामा कशी सोंसू हांव।

जमदग्नीसम तात तुजे म्हाका मारुंक कित्याक सांगना ॥7।।

तुज्या हातान तुं म्हाकां मरण दी।

मागीर तुं राजा वा वनवासी आसुंदी।

तुज्या वांगडां येतली मागीर हांव त्या गुप्त देहान।।8।।

उदयबुवा फडके (राष्ट्रीय कीर्तनकार) 

97642 43377