गांवढळ

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गांवढळ केन्ना फातरार, केन्ना झाडार, केन्ना भाताच्या मळार. ना न्हीदपाक हांतुण ना उशें. फकत चमत्काराचें पिशें तेंय स्वताच्या हातांतले धांवते कलेचें.

तणाच्या गुडव्याचेर न्हय, करड तें ताचेर मजा घेत न्हिदिल्ले कडेन सुक्यो काडयो निहालाच्या हातांत आयल्यो. दोन तीन ताज्या फाटीक तोंपल्यो. Defeat is a state of mind; no one is ever defeated until defeat is accepted as a reality”
“आंयस! आवयस्” करीत तांणे फाट परतिली. ह्यो सुक्यो काडयो लेगीत इतल्यो तोंपतात. हातांतल्या काडयांचेर फूंक मारली आनी तांतुतली एक सरळ ताच्या दोळ्यांत येवन आपटली. ही म्हजे दोळे वाट लायता काय कितें?!! देवा सायबा! हें आनी खंयचे अरिश्ट. इतली तांक दोळ्यांच्या बुबुळांक त्रास दिवपा सारकी.. मागीर म्हजे हे हात? ह्या हातांत कितली तांक आसा तर? हांणी कितेंय करप शक्य आसा. मरड, करड ह्या सुक्या भोऱ्यांनी ताची वाट सांवरिल्ली.
“मनका मोर तो उड गया बर्फीले पर्वत पार गया .. मन कहे मैं ढुंढु मैं गाऊं… कहते कहते खाईंयां लादकर, तुफानी हवाओंके झोंकोंपर संवार गगन छुने निकला.” कल्पनाओकी उस दुनियाको टटौलता….
निहालान सुक्या करडाचो ल्हान भोरो जमनीर वडयलो. बैलाची गाडी मुखार पावली. असल्या शिंया कुडकुड्यांत हें करड उपेगा पडपाचें.
” चल बेगीन पेटय काडी”. म्हणलें सरळ काडी पेटोवन हात पांयांक बरोच शेक दिलो. गरम गरम कुड, ताका बरीच उब मेळ्ळी. लागसार उब्या आशिल्या मचाणार वयर चडलो. ताका दिसलें आतां घोरेवन पडटलो. इतलें पुरो जाल्लें. पूण घडलें वेगळेंच “बेचारी नींदने तो सांस लेना ही छोड दिया.” हाय रे मेरे नसीब!.. अब क्या करुं?!!” निहालान न्हीदपाचे यत्न केले खरे, पूण ना.. ना कशेंच.. अशक्यच जावन बसलें.
निहालाचें मन चांन्नें चोरपाच्या नादांत फसलें. ” व्वारे ! मेरे मन तुंने तो मुझे धोखा दिया।” बोल अब तेरा क्या करुं?” कौनसे जालमें मुझे फंसानेका .. इरादा है ?.. मैं न जानु तेरी ये क्रियाकर्म की भासा”. दोळ्यांनी चक्क पेणें करपाचें सोडले ते अभंगात रमलें.. तान मारत धांवले.
निहालाक सामकार शेतांतल्यो तणाच्यो काडयो नाचत रावल्यो. मागीर एकार एक तरेकवार फुलां, पानां, कळे, तेंगशी, मुळां, म्होंव, मळबांतली कुपां, दोंगुल्यो, फातर, फांतुल्यो, दर्या, ल्हांरां, न्हंयो फातुल्यो, तांचे आकार कलाकृती तेच बरोबर हातुय शिंवशींवपाक लागले. रातीची न्हीद पडली ना. सगळें मन उचांबळ जालें. फांतोडेर उठुन न्हंयेचे लागसार पावलो. थंयचे कांय पाशाणी फातर उस्तिले. हेंच तर ताचें विश्व. पाशाणान ताचे हातांतलें बळ वळखल्लें तेन्नाच्यान तांणी ताची फाट सोडली ना. त्या फातरांनी ताणें स्वताचें साम्राज्य उबारलें. ताचे हात कुशळटाय जोखतात, जोखताले, काय मोखताले? कळपाक मार्ग नाशिल्लो. पूण तें कलेन ताका हारावरी वेंटोळो घाल्लो. ताच्या कचाटांतल्यान सुटप कशेंच सात जल्म शक्य नाशिल्लें.
भार आयिल्ले वरी एक हातांत शेंणे दुसरे हातांत माणकुलो फातराचोच तुतयो आनी ताचे गरजेचीं सगळीं औजारां बरोबर …लागलो कामाक. पाशाणांतल्यान कला फुलयत. दर एक तोंक तोपतना नवें शिल्प घडयत. रानांतले ते वाटेर गांवच्या लागसार कांय म्हयने वर्सां सारलीं. पिशांवरी कलाकृती घडयत कुशलताय दाखयत निश्ठेन वचत मुखार, कसलीच ना देख, ना प्रशिक्षण, घडत गेल्यो आकृती कोणच ताका थाबोवंक शकलो ना.
“देन है, कहते है हमारे दादाजी भी कमाल की कलाकृतियॉं बनाने में मशगुल रहते!”
“संत कबीरजी क्या पढे थे !!!” बन गया सबकुछ बुनते बुनते, है ना!?
निहालाक मात आपुण कितें करता हें भानच नासतालें. फकत दर एक कृती तो परमात्म्याक ओंपीत घडयत रावलो. तेन्नाच ते चान्ने राती त्या चकचकीत धव्या पाशाणांतल्यान ताका दिसली एक उर्जेन भरिल्ली लक् उजवाडाची कलाकृतीतली दिव्य शक्ती.
“हांव पळयता तें सत कांय हो भ्रम. म्हज्या निरागस अंतरमनांतल्या उमाळ्याचें सौंदर्य जें म्हाका तोखेता.”
“हांगा ह्या देगेर उबीं आशिल्ली शिल्पाच, ताचे समादान दितली म्हाका”. ज्याच्या मोगान पिसो जावन जेवण खाण नासतनाय ताका प्रेरणा दिताल्यो. वर्सांची वर्सां तो अशेच अवतिकायेंत जगलो. पूण ताचे जिणेक पाशाणान वळख दिली. त्या खिणाक वळख तेन्नाच जाली.. आयडेन्टीटी कार्डाची गरज पडली ना. पाशाणांतली तांक तो सोदतालो तांतुत ताका आपलो फुडार दिसलो.
त्या दिसा सांजवेळा गांवाभायले कितलेशेच भोंवडेकार ताका सोदीत ताचे मेरेन पावले. एका सामान्य मनशाची जीण जगपी हो म्हान शिल्पकार कोण ?!!! कांय जाणांनी फोटो मारले. कांय जाण ताका पांयां पडले. पूण निहाला थीर दिसलो.
म्हान कलाकार अशेच आसतात”. तांकां आपल्या हातांतल्यान कितें घडलां, घडटा, हाजी मातुय जाणीव नासता.
मॉं हमेशा कहती मातृभुमिका नाम बनाये रखना। ये भारत माता है सपने सजानेका मौका देती है, खुदपर कभी गर्व न करना, ये इस मिट्टीकी देन है, उसपर कभी आंच न आने देना बेटा”..
जमिल्ले सगळे ती कला दोळ्यांत भरुन दवरुंक सोदताले, सुंदरताय तेच सुवातेर निहाल साद्या एके थाळयेंत सादें जेवण जेवतालो, आपल्या शेजारच्याच एका जाण्टेलेन हाडिल्लें.
“शिल्पकार निहाल “.. अतंरमनात लिपिल्ली शिल्पां घडयत चलतालो. फाल्याचीं वाट सजयत हजारांनी लोकांचें आकर्शण !! पूण ताका ना कपड्याचें नखरे, ना कसले स्टायलीचो शो. फकत एक सिंगल पीस.” आपलेच कलेंत मग्न. आयिल्ल्या गेल्ल्याची एकच प्रतिक्रिया आसताली. अशे सादे आसतात तेच तर म्हान कलाकार जावंक पावतात काय…!!?
हेच कांय ते आदले जांणी मिडीया, नामना, जोडचे सोडुन खऱ्या आपल्या सुप्त गुणांक तोखेवंक मनीस जातीक भाग पाडलें?
“आजके ये बहुरुपियोके जगतमें तो कहीं ना कहीं यही नजारा दिखायी देता है ना दोस्त… यहॉं हमारे निहाल भैया को पुछने भी आयेगा कौन!!” पैसा, रुपये की इस जिंदगीमें सच्चाईकी पहचान कहॉं हो पाती है?! ये हमारा निहाल तो हिरा है हिरा”
गांवढळ केन्ना फातरार, केन्ना झाडार, केन्ना भाताच्या मळार. ना न्हीदपाक हांतुण ना उशें. फकत चमत्काराचें पिशें तेंय स्वताच्या हातांतले धांवते कलेचें. देवीचें वरदान काय जाणट्यांचे आर्शिवाद! खणींनी माती उस्पितकच खंयतरी भांगर मेळत म्हणपाची आस्त आसता, निहालाचे वेगळे खासा आपणें मातयेंत बियां वडोवन तीं उदक जावन शिंपत वाडोवपाचें तर्कशास्र. गांवढळ आसत, पूण व्हड विद्धवतेंचे दानाची ताटां भरुभरुन मंत्रपुष्पाच वेल्यान ताच्या माथ्यार शिंपडटालीं काय …… निरंतर.

विजया शेळडेकार
9146791523