भांगरभूंय | प्रतिनिधी
काण्णां बोरां चुन्नां कणेरां
म्हाबळां भेणसां आंसाळे जांबळां
तोरां आदमां चारां जगमां
गिन्यानांत भर घालता
गांवच्या सैमांतली शाळा
खं यचे शाळेंत शिकता? असो प्रस्न करतकच, हांगाच आमचे गांवचे शाळेंत अशी जाप आयकना बरोबर खूबशा लोकांचीं तोंडा वांकडी जातात. ज्या गांवच्या शाळांनी शिकून आयज व्हड व्हड दोतोर, इंजनेर, आदवोगाद जाल्ले आसात. शिकोवप्याचे पोटतिडकीन शिकयले शिकपी मन लावन शिकले नांव जोडलें आनी आपली मोख साध्य केली. गांवचें तशेंच गांवचे शाळेचें नांव वयर काडलें.
गांवगिऱ्या वठारांतलीं गांवची शाळा. सैमान दिल्ल्या भरभरून आशिर्वादान वशिल्ली आसताली. खेळपाक मैदान, वेगळीं वेगळीं झाडां, तरेकवार रानमेव्याचीं झोंपां, फुलां चारूय वटांनी सोबीतकाय. झोंपां मदीं आंसाळे, कणेरां, चुन्नां, पिट्टोळां, काण्णांची, भेणसां झोंपां, आंबो, जांबळां, पेरां, चींचे रूख शाळेच्या वठारांत आसताले. अभ्यासा बरोबर शाळेंतल्या भुरग्यांक ह्या सगल्या रानमेव्याचे गिन्यान आसतालें. खंयच्या तेंपार कसलीं फळां जातात हें जुस्त खबर आसतालें. शाळेचे मदले सुटयेंत ह्या सगल्या रानमेवाचेर ताव मारप अभ्यासा बरोबर सगळ्यांक बेस बरें जमतालें. शाळेंत येतना वतना सैमान खंय मेजवानी तयार दवरल्या, खंय आंसाळे पिकल्यात, कणेरां बरीं काळीं कुळकुळीत जावन वाऱ्यार धोलतात ह्योच गजाली आनी बेत जाताले. मदले सुटयेची घांट जाली रे जाली घे एकूच धांव त्या झोंपा मेरेन मारप, जीव धादोस जायसर खावप, एकाच झोंपार खूब पिकिल्ले आंसाळे मेळ्ळे जाल्यार तर सॉर्त लागिल्ले वरीं दिसतालें. आंसाळ्यांचो घोंस परतून पळोवप. परतून पळयले उपरांत ज्युस्त कळटालें कितले आंसाळे पिकल्यात ते. एक तरेचो तर्कशास्त्रूच हो. एका एका झोंपांत तर आमुरपिके आंसाळे आसताले. आमुरपिके आंसाळे चोखून खावपाक एकदम रुचीक. पोंसोभर मेळ्ळे जाल्यार एका बराबर वांगडाच तोंडांत कोंबप. हातूंत नितळसाण बी कांय लागनाशिल्ली. शरिरा कडेन एकदम बेस बरी प्रतिकार शक्त आसताली. तोंडांत वांगडाच कोंबिल्ले आंसाळे चोखून जाले म्हणटकच आंसाळ्यांच्यो गुठल्यो मशीनगनांतल्यान गुळयो मारिल्ले वरी भायर मारप. गुठल्यो जितल्याे पयस तितली उमेद चड. हें सगळें करतना कोण पयलो येता कोण फाटल्यांतल्यान पयलो येता हाचो उगडास लेगीत कोणाचे तकलेंत येनासलो. आनी ही उमेद आयज काल भुरग्यांक मोबायलार खेळटना मेळटा आसत काय?
केन्ना केन्ना पिकिल्ल्या आंसाळ्यांची काळीं कल्लां दांतांनी शिरकून उरतालीं. वर्गांत मागीर शिकोवप्यान प्रस्न विचारलो जाल्यार ज्युस्त शिकोवप्याचे नदरेंत भरतालीं. मागीर शिकोवपी फुडें कितें विचारचे पयलींच सगल्यांचे हात तोंडार पावताले आनी तोंडांत जीब घुंवडावन दांत साफ जाताले. केन्ना केन्ना मशीनगनाची कवायत वर्गानूय जाताली. वर्गभरूय आंसाळ्यांच्यो गुठल्यो. वर्गभर आंसाळ्यांच्यो गुठल्यो पळोवन शिकोवपी एकूच प्रस्न विचारतालो कोणाल्यो बोकड्यो आयज वर्गांत चरताल्यो? हो एकूच प्रस्न पुरो आसलो. शाळा सोंपले उपरांत न सांगता वर्गांत सान्न मारून वर्ग नितळ करून जाले उपरांत घरा वचपाचो. हांवें करूंक ना तुवें करूंक ना अशें जायनासलें. एकजुटीन वर्गाची सफाय जाताली. आंसाळ्यांचेर ताव मारप शाळे पुरतेंच मर्यादीत आसलें. आंसाळे घरा खाल्यार घे आवयांचो बोवाळ आनी थंडी जातली, ताळो पडटलो म्हण मागीर तापसाणी. असलीं कर्तुबां फक्त गांवचे शाळेंतूच जातालीं.
शाळेंतल्या चेडवांचे सदांच वेगळेंच कितें तरी आसतालें. आंसाळ्यां परस तांकां पिटकोळांचो आनी पिटकोळेच्या फुलांचेर तांचें चड लक्ष आसतालें. झोंपांतल्यान वयर येवन ल्हन फांदयेच्या पोंताक चार पांच तांबडी गुंज पिटकोळां दिश्टीं पडलीं जाल्यार अमृत मेळिल्ले वरीं तांकां जातालें. मिटयो मारून पिटकोळां खाले उपरांत मागीर पिटकोळिच्या फुलांचेर झोंपय मारतालीं. तुरे काडून फुलांच्यो पांकळ्यो मेजपांत तीं गुल्ल जातालीं. पांचा परस चार पाकळ्यांचें पिटकोळेचें फूल मेळ्ळें जाल्यार नशीब चमकता म्हणपाचें आयकल्ल्यान तीं हें जंवजाळ करतालीं.
पानां कणकणीं पिकून तयार जाल्लीं काळीं गुटगुटीत कणेरां काडपाक हात खरपताले पूण आमकां हात लायात आनी पळेयात अशी शिटकावणी दिवपी कणेरिचे कांटे. मागीर कोणूय उंच आसपी कणेरीचे एके तेंगशेक ओडून धरतालो आनी दुसरो कोणूय कांट्यांक भेकडायत कणेरां बुड्डितालो. पूण कणेरां थोडिशींच खांवचीं पडटलीं. कणेरां खातना बियांक लागून जीब फुट्टाली जेवण मागीर तीख लागतालें. मागीर परत तापसाणी शाळेंत वचून तवनासपणां केलीं म्हण.
शाळेंत तवनासपणां करून खावपी ल्हान ल्हान फळांची महती लोकांक आतां कळपाक लागल्या. हीं फळां आमचे भलायकेक कितलीं गरजेचीं आनी म्हत्वाचीं आसता तीं मोबायलार येवपी रिलां सांगता म्हण लोकांक कळपाक लागलां. आतां शारांत सावन ऑनलायन हीं फळां खंय मेळटात काय म्हण लोक सोदतात. आमचे भलायकेचे नदरेंतल्यान कितलीं फायदेशीर आसपी ही फळांचीं शिकवण शाळे भोंवतणचें सैम आमकां शिकयतालें.
जांबळां, काण्णांच्या दिसांनी वेगळे अणभव येताले. मदले सुटयेंत जांबळां पुंजावंक वचप. बारक्याक कोणाकूय सांबाळून जांबळीर चडून तेंगशी हालोवन जांबळां उडोवंक लावप जांबळां खावप जीब जांबळी करून जीब भायर काडून कोणाची चड जांबळी जाल्या ती पळेवप. तोरांच्या दिसांनी तोरांचे धोडे वर्गाच्या दाराचे खांचीन दवरून दार धांपप. दोन अर्दां जालीं म्हणटकच पयलींच घरा सावन हाडिल्लें मीट आनी मिरसांगेचो पिठो घालून सगळ्यांक वांटून खावपाचे संस्कार गांवची शाळा शिकयताली. आमुरपिकी चिंचेचीं बोटां चोखून खातना एकामेकांक लेडावप आनी रुचीन कोणाच्या तोंडांत उदक सुट्टा तें पळेवन पोटभर हांसप. हो हांसो गांवच्या शाळेच्या वणटींनी खूब आयकला. काण्णांच्या दिसांनी काण्णां पुंजावप. दिकान एकामेकांक दशिल्लीं चार-पांच काण्णां वांगडाच तोंडांत उडोवप, चुन्नां खावन जीब दाट करप हें सगळें गिन्यान गांवची शाळा आनी शाळेचें सैम दितालें.
गांवच्यो शाळा वशाड पडल्यात. आंसाळे, कणेरांची झोंपां ना नपयत जाल्यात. केन्नाय आंसाळे कणेरांचें झोंप पळयल्यार भुरग्यांक हांकां असलीं फळां जातात आनी ती आमचे शाळेंत जातालीं आनी आमी तीं खातालीं अशें सांगतना काळजांत कितें तरी जाता. जिबे वयली ती रूच परत आंवडो घोंटपाक लायता. गुगल करीत जाल्यार सगली म्हायती मेळटा, भुरग्यांक फोटे दाखोवपाक मेळटात मात ते आमुरपिके आंसाळे, चिचेंबोटांची रूच जिबेर घोळटा. भुरगीं मागीर विचारतात हीं आनी कसलीं फळां स्ट्रोबेरी भशेन लागतात तीं.
प्रिता परब
9921382375
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.