गणिततज्ञ रामानुजान

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

भावंडांनो,
तुमची ही पिरायूच अशी आसा की हे पिरायेंत जें तुमकां आवडूंक लागता, तातूंतल्यानच तुमकां चड आनंद खोशी मेळोवची अशें दिसता. तुमी तुमच्या आवडट्या गजालींनी चड खोलायेंत वचून चड आनंद मेळोवपाचो यत्न करतात. ते आवडीक चड वेळ दिवन सदांच खोशी धादोशींत रावपाचो यत्न करतात. ते आवडींतल्यान आनंद मेळयतना तुमकां अशें दिसता की जे आवडींतल्यान म्हाका इतलो आनंद मेळ्ळा तो हेरांकय वांटीत रावचो आनी त्या हेतान तुमची आवड तुमी हेरां मुखार दवरतात. तातूंतल्यान दुसऱ्यांक धादोशी आनी आनंदी दवरपाचो यत्न करतात. भावंडांनो, हातूंतल्यान तुमी एक बरें काम करतात तें म्हळ्यार तुमी हेरांक आनंद दितात. भावंडांनो, तुमचे हे सेवेंतल्यान हेरांची मनरिजवण जाताच तेचपरी म्हत्वाचें म्हळ्यार तांकां गिन्यानय फावो जाता. आपले आवडींतल्यान हेरांक गिन्यान दिवपाक वावरपी असोच एका गरीब भुरगो फुडारांत कितली नामना मेळोवंक पावलो हे विशीं तुमकां सांगतां.
भावंडांनो, मुळांतच गणिताची आवड आशिल्ल्या त्या भुरग्यान पंदरा वर्सां पिरायेचेर जॉर्ज शुब्रिज कार हांचे मुलभूत गणिता वयलें कार्य वाचलें. तें वाचून ताचे जिणेचेर इतलो प्रभाव पडलो की ताका गणिताचो खुबूच नाद लागलो. ते पिरायेंतच ताणें जॉर्जाच्या बरपांत मांडिल्ल्या सिद्धांताचेर आपलीं नवीं प्रमेयां मांडलीं. ते वरवीं तांकां 1903 त मद्रास विद्यापिठाची शिश्यवृत्ती मेळ्ळी. पुणून गणिताचेरच पुराय लक्ष केंद्रीत केल्ल्यान हेर विशयांचेर आडनदर जाली. ताचो परिणाम, परिक्षेंत ताका अपेस आयलें.
भावंडांनो, गरिबीक लागून ल्हान पिरायेंतच ताणें शिक्षण अर्द्यारूच सोडून कारकुनाची नोकरी धरली. मात ताणें गणिता वयलें प्रेम केन्नाच उणें केलें ना. वेळ मेळटा तसो तो गणितांतलो सिद्धांत, प्रमेयां सोडयत रावलो. भावंडानो, तुमी जाणात हो भुरगो कोण आशिल्लो तो?
भावंडांनो, हो भुरगो म्हळ्यार आमच्या देशाचो असमान्य प्रतिभेचो म्हान गणिती विज्ञानीक श्रीनिवास रामानुजान. ताचो जल्म तंजांवरांतल्या एरोड गांवांत 22 डिसेंबर 1887 दिसा जाल्लो. कुटुंबाची परिस्थिती दुबळी आशिल्ल्यान नेल्लोरचे जिल्लोधिकारी रामचंद्र राव हांचे नदरेंत श्रीनिवासाचें गणिती गिन्यान भरलें. ताणें ताचेर प्रभावीत जावन ताका अर्थीक मदत केली. तेंचपरी कुंभकोणमच्या प्राध्यापक अय्यरान ताका कँब्रिज विद्यापिठाच्या प्रा. हार्डी कडेन पत्रवेवव्हार करपाक मदत केली. थंयसावनूच रामानुजानाच्या जिवितांत बदल घडून आयलो. ताका कँब्रिज विद्यापिठांत गणिताची पदवी मेळ्ळी. 1911 वर्सा सावन पुराय देशांत, तांच्या प्रबंध आनी अभ्यासपूर्ण लेखां वरवीं नामना मेळत रावली. लंडनाच्या रोयल सोसायटीची फॅलो आनी कँब्रिज विद्यापिठाची फॅलोशीप तांकां मेळ्ळी. रायमान माळ, इलिप्टीक इंट्रिग्रल, हायपर ज्यॉमेट्री माळ, झिटा फंक्शन, रावंड नंबर्स, तशेंच डग्लस रामानुजान आयडेंटीटी आदी तांचें संशोधन नामनेक पावलें. तांकां संवसारभर नामना मेळत रावली. पुणून, भावंडांनो गणिती मळावयलें हें संशोधन मुखार व्हरता व्हरता तांची भलायकी खालावली. पिरायेच्या 33 व्या वर्सा 26 एप्रिल 1920 दिसा क्षयरोगान ते ह्या संवसाराक अंतरले.
भावंडांनो, रामानुजानों चडशें संशोधन प्रा. हार्डी हांणी लोकां मुखार दवरलें आनी भारतीय विज्ञानीकांची तांक संवसाराक दाखोवन दिली. 26 एप्रिलाक मुजरत उगडास काडून आमी तांकां नतमस्तक जावया. बरें तर उल्हासभाई