गजाल एका तकट्याची

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोंय आदलें उरूंक ना. रस्ते, उदक, वीज गोंयच्या खाची – कोनशांनी पावल्या. दरेका कुटुंबाच्या मालकेच्यो चार तरी गाडयो आसात. (दुचाकी, मोटार, टेंपो…) मात, उदरगत जातना, गोंयचो सैम उणो जाला वा ताणें दुसरें रुप घेतलां, हें मान्य करचें पडटलें. गोंयचो वाठार 3702 चौखण किलोमिटर. तातूंत रानां, दलदल, न्हंयो, व्हाळ, रेंवट, शेतां, भाटां अशें जायतें आसा. तरीय हेर राज्यां प्रमाण, फाटल्या कांय वर्सांनी गोंयांत भोवमजल्यांच्यो इमारती उब्यो रावल्यात. लोकसंख्या वाडिल्ल्यान वीज, कोयर, उदक, येरादारीची समस्या येतली, ते गोंयकारां वांगडा मिस्तुराद जायनासतना वेगळीं जुंवीं करून रावतले, संस्कृती, समाजीक- राजकी जिणेचेर परिणाम जातलो, अशी भिरांत थोड्यांक दिसपाक लागल्या. देखून हो विरोध. मात तरीय इमारती किल्लून येवपाचे प्रकार काय बंद जावंक नात. बेताळभाटी गांवांत स्वताचे जोखमीचेर जमीन घेवची, अशी शिटकावणी दिवपी तकटो शिमेर लागला. तो सध्या चर्चेचो विशय थारला.
प्रियोळांतूय कांय वर्सां पयलीं असोच एक तकटो लागिल्लो. आमकां गांवांत आनीक घरां नाकात, अशें लोकांचें मत आशिल्लें. मागीर ताचें कितें जालें तें कळूंक ना. बेताळभाटी लायिल्ल्या तकट्याचेर ‘गांवांतल्यो गरजेच्यो सुविधा, संसाधनां पुराय जाल्यांत. तेन्ना कोणूय गांवांत जमीन विकत घेता जाल्यार ताणें ती स्वताचे जोखमीचेर घेवची. फाल्यां पयशे बुडले, मनस्ताप जालो म्हणचें न्हय’ अशा आशयाची ती शिटकावणी. ग्रामसभेच्या थारावा प्रमाण तो लायला अशें सरपंच म्हणटात. अर्थांत ताका सगल्या पंचांची मान्यताय आसतली. कारण कोण सहसा गांवकारांच्या विरोधांत वचनात. आमदार पसून हांव गांवकारां वांगडा आसतलों, अशें परत परत सांगतात. उपरांत सगले इमारती, महोत्सव, प्रकल्पां वांगडाय आसतात. ह्या तकट्यांत कोणाक जमनी घेवं नाकात, हांगां कांयच बांदूं नाकात, अशें म्हणूंक ना. तरीय कायद्याचे नदरेन ह्या तकट्याक कितलें म्हत्व aआसा? फाल्यां कोण न्यायालयांत गेलो वा पंचायत संचलनालयांत आव्हान दिलें जाल्यार ग्रामसभेची ही इत्सा तिगतली? आतां सगल्याच पंचांनी राजिनामो बी दिल्यार वेगळें कितें घडूं येता. समजा गांवांतल्याच कोणाची व्हडली जमीन आसा आनी ती ताणें विकपाक काडली जाल्यार? राज्यांतल्या बऱ्याच पंचायत वाठारांत, खास करून दर्यादेग वाठारांनी तरातरांचे प्रकल्प उबे रावल्यात, तांकां पंचायतींनीच परवानगी दिल्या. थोडे कडेन तांकां ती दिवची पडल्या आसुंये. बेताळभाटीच्या गांवकारांचो गांवा विशींचो मोग तकट्या वयल्यान दिसता. पूण ते आनी खास करून पंचायतीचे सगले वांगडी ठाम रावले जाल्यारुच तांकां दिसता तें जावंये. पूण स्वताच्या मना प्रमाण निर्णय घेवंक मेळप वा कितेंय जावप हालींच्या काळांत दुर्मीळ जालां.
कांय जाणकारांच्या मतान, आयज सगल्याच मळांचेर भ्रश्टाचार घुसला. जमीन विक्रेक काडप, बेकायदेशीर पद्दतीन ती कोणाक विकप, मागीर स्टे हाडून ती कायदेशीर करप, जमनीचें मोल वाडचें म्हूण आडमेळीं हाडप ती विकपी तेच आनी कायदेशीर स्वरुप, परवानगी दिवपीय तेच, प्रकल्पां आड आंदोलनूय करपीय तेच आसना जाल्यार पुरो! फाटीं एक महोत्सव जावपाचो आशिल्लो, ताचे आड कितें जावंक ना? आंदोलन, कोर्ट, सोशल मिडिया जागृताय… सरकारान परवानगी दिनासतना ताणें तिकेट विक्री सुरु केली आनी तो महोत्सव जालोय बी. गोंयच्या वाठाराची कॅरिंग कॅपेसिटी सोंपल्या. भरून व्हांवता. उदरगतीचीं कामां करपाक जमीन उरूंक ना. गोंयचोय तसो विकास जाला. थोडे जाण स्वताक गांवांतले बी मानतात आसत, पूण गोंयांतल्या 60- 65 टक्के वाठाराक शारी रुप आयलां. शारांनी मेळटात त्यो सगल्यो सुविधा आयज गांवांनी रावल्यात. रस्तो, वीज, उदक, येरादारीचे बाबतींत अजुनय खूब कितें करपाचें आसा, ही गजाल खरी. कांय लोकांचो प्रकल्पांक विरोध आसता, कारण वयर म्हणलां ते प्रमाण राज्याचो संस्कृती, लोकसंख्या, भौशीक सुविधांचेर ताण हाची तांकां दिसपी भिरांत. पूण ते भिरांतीक, आक्रोशाक व्हडलोसो वालोर कोणें दिवंक ना. प्रादेशीक आराखड्याक व्हडलो विरोध जाल्लो, सरकारुय पडिल्लें. आतां कितें चल्लां, ताचो नियाळ स्वता दरेकल्यान घेवचो. गोंय, गोंयकार, गोंयकारपण हें फक्त ‘बोलाचाच भात, बोलाचीच कडी’ थारलां. फक्त उलोवपाचें, प्रत्यक्ष कृती कांयच ना.
जमनींची राखण, सांबाळ करपाक जाय, ही गजाल
100 टक्के खरी. पूण हातूंत अर्थकारण घुशिल्ल्यान, तरातरांचीं चेपणां आयिल्ल्यान जमनी विकपाक नेट आयला. ती घेवप्यांकूच दोश दिवंक मेळचो ना. विकपीय तितलोच जापसालदार न्हय? फक्त भाटां, फार्म हावसां सोडल्यार शेतवड, पोरसां,
कुळागरां नेटान उणी जायत आसात. कश्ट करपी हात कमी जाल्यात. मातयेंत पांय म्हेळे केल्यार दुडू मेळटा, पूण ताचे परस कितलेशेच पटीन चड जमीनविक्रेंत हात ओले केल्यार मेळटा. दायज्यांची जमीन फुडल्या पिळग्यां खातीर तिगून उरपाक जाय, पूण ते पिळगेचे तकलेंत कितें शिजता वा शिजतलें तें कशें कळटलें?