खिणांत बदलपी हवामानशास्त्र

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

त्या बदलांतल्यान इंद्रधोणुंतले नवे रंग, रुपां जोडून पावस वताची पानभर म्हायती मेळटली. तो रकाद चार वळींनी अचूक मेळ्ळ्यार विचारवंतांक कळपाक कळाव लागना. रकाद साद्या सोंप्या उतरांनी दिल्यार भुरग्यांकय तो कळटा.

हवामानशास्त्राच्यो गजाली ज्येश्ट, अणभवी, बुदवंतच समजावन सांगूंक शकतात. शेता मेरेर उबे रावन मळबा कडेन पळयत कुपां फुडें कशीं सरकतात तें पळोवप आयजय तांकां भावतलें. आमकां मळबान शिकयलें, आयज आसा तुमकां उक्तें मळब. शिकात व्हड जायात आनी शेतांत देंवात होय तांचो उलो आसत. तरणाट्यांनी आयकल्लो जाल्यार शेतां तिगपाची.
पाचवींताल्ल शेतां पावसांत काँक्रिटाच्या रानांतल्यान म्हामार्गार वतना दिसतात? पिकावळी विणें पडंग दवरल्यार तांचो लाव तिसरे घेतात. रोंयिल्लीं शेतां आडवेळार येवपी पावस आडवीं घालता तेन्ना आडवेळार पावस कसो, कित्याक येता तें हवामान खातें सांगचेंना. हवामान खातें आडवेळाच्या पावसाचो अदमास उक्तायता. दिसाक चार- पांच मिनटां भारतीय वेधशाळेची वॅबसायट पळयात. सादूर रावपा पासत दिल्ल्यो शिटकावण्यो समजून घेतल्यार वारें कशें येता, आडवेळाचो पावस येतलो, ना तें कळटलें.
वेधशाळेचीं गणितां 100 टक्के बरोबर आसतलीं अशें न्हय, अदमास पन्नास साठ टक्के, फाटीं फुडें जातले, पावस पडटलो. अचूक मांडपी आसात शेता म्हेरेर. शेताबांदार मोटारसायकली, गाडयो वतल्यो तेन्ना मार्ग दिसतलो. तीच ज्येश्ठनीत. ते तर सदांच पावला कणकणी कांटे तोंपून घेवपी. तांची जीण कांट्यांची, कश्ठांची, पयसो उणो आसूनय धादोसकायेची. धादोसकाय कसली? आमचीं भुरगीं शिकून व्हडलीं जालीं, जातात, जातलीं तीच.
माफ करात, माळ भांगरभूंय दिसाळ्या खातीर बरयतना ‘भांगरभूंय’ हेर दिसाळ्यां बराबरीन हवामानशास्त्र समजावपाक लागलां, तेच खोलायेन सांगतां. उबाळाच्या दिसांनी दर्यांत, न्हंयेत उदकांची ल्हारां सकाळीं, सांजवेळा कशीं नाचतात, देगेर आपटतात, तापिल्लीं आसतात ताची बारीकसाण घेयात. त्या ल्हारांनी हवामानशास्त्र लिपिल्लें दिसतलें एकचित्त जाल्यार.
दनपारां 12 ते 3 वरांमेरेन ज्येश्ठांनी भायर सरचें न्हय अशें सांगल्यार तांकां तिडक येतली, भुरग्यांचेय तेंच. गिमाळी सुटी आशिल्ल्यान भुरगीं दनपारचीं खेळपाक वतात तांकां सांबाळपाक, तांचेर नदर दवरपाक ज्येश्ठ. ज्येश्ठय मोबायलांत घुस्पतात तेन्ना भुरग्यांक मोबायल जाय जाता फकत शिकपाक न्हय वाचपाक. नातरां मोबायलार कितें वाचतात तें ज्येश्ठांक कळटलें तांचे कडेन भासाभास केल्यार, नकळटां भुरग्यांच्या हातांतलो मोबायल तपासल्यार. ते खातीर भुरग्यांवरी ज्येश्ठांक भुरगेंपण याद करचें पडटलें.
ज्येश्ठांनी हवामानशास्त्र विद्यार्थी जावन शिकप आवडटलें, तांकां शिक्षकांनी सदांच शिकत रावात अशी शिकवणी दिल्या. आयच्या शिक्षकांक हवामानशास्त्र मेळटलें पुस्तकांनी, खिणाखिणाक तें बदलता हें शिकोवपी, सांगपी घड्याळय आसत. घड्याळ चार्जिंगाक लायल्यार? मोबायल आसतात. मोबायलार शिक्षकांनी सुटयेंतय चडांत चड, उण्यांत उणें टेंपरेचर कितलें आसा तें पळयलें जाल्यार शिक्षक ज्येश्ठ जातना हवामानशास्त्राचेर एक पुस्तक जातलें. हवामानशास्त्र विज्ञान, तंत्रज्ञानाचे उदरगती बराबरीन बदलता? वेधशाळेंतले सिनियर्स म्हायती दिवंक शकतले. सिनियर्स म्हणल्यार ज्येश्ठ, वरीश्ठ अधिकारान, पिरायेन. ज्येश्ठत्वाची परिमाणां बदलतात? कायदे बदलतले? ज्येश्ठांनी एकठांय आयल्यार मांडिल्ल्या विचारांतल्यान एक विचार फुडें गेल्यार तें शक्य आसा. दोन मतां, दोन वेगळ्यां विचारांतल्यान निमणे धा कुडके जातात. त्या धा कुडक्यांची गोधडीय आयज बदलता हवामानाशास्त्राप्रमाण. त्या बदलांतल्यान इंद्रधोणुंतले नवे रंग, रुपां जोडून पावस वताची पानभर म्हायती मेळटली. तो रकाद चार वळींनी अचूक मेळ्ळ्यार विचारवंतांक कळपाक कळाव लागना. रकाद साद्या सोंप्या उतरांनी दिल्यार भुरग्यांकय तो कळटा.
कालचे भुरगे आयचे ज्येश्ठ, जाण्टे आनी जाणकारय. बुदवंतांचेय तें आयुकपाचे ना, तांचे खातीर जाय आसता नीत, भुरग्यांवरीच. भुरगींच तीं शिकोवंक शकतात. भुरग्यांमदीं, तरणाट्यांमदीं गोडेमुतांची, काळजाचीं दुयेंसा वाडटात ताकाय तंत्रगिन्यान, बदलपी हवामानशास्त्र जापसालदार आसा? आदलीं मार्गदर्शक तत्वां बदल समजून घेवपापासत उपेगी. वॅबसायटीर पुस्तकां आसतात तीं कोणाचीं तें आदीं वाचल्यार मुखार वचूंक मेळटा.
हवामानशास्त्रांतले रंग चार पांच आसले तरी त्या रंगांचो अर्थ सांगपी म्हायती वेधशाळा दिता. गिमाच्या दिसांनी माह्यती दनपारमेरेन समेस्तांच्या मोबायलार मेळटा. उमळशीक आसल्यार सकाळींय मेळूंक शकता मात्शी नदर मोबायलार माल्ल्यार, मुखेल पानार. हवेंतलो प्रदुशणाचो पावंडो कितलो आसा तेंय कळप आयज मोबायलार शक्य जालां. प्रदुशण येरादारींतल्यान, हवामानशास्त्रांतल्या बदलांतल्यान वाडटा, देंवता? प्रदुशण आवाजाचें, बिजलेचें, उदकाचें, वाऱ्याचें, धुल्लाचें. तेंच हवामानशास्त्र बदलता?

सुहासिनी प्रभुगांवकार
9881099260