भांगरभूंय | प्रतिनिधी
अापले पोटलेंतल्यान सैमान मनशांक जायत्यो बऱ्यो गजाली दिल्यात. तांच्या जिवार आमी पिळग्यान पिळग्यो पोट भरलां. कुटुंब जगयलां. खाजन जमीन हें सैमाचें अशेंच एक देणें. दर्याचें उदक लागसारचे सावे न्हंयेंत चडटा आनी कांय अंतरा मेरेन उदक खार जाता. तातूंत रेंव, न्हंयेंतलो चिखल मिस्तुराद जाता. हें उदक शेतांनी घेतात आनी तातूंत मिठाचें उत्पादन घेतात. मानशेंत नुस्तें पिकयतात… आनी ताका हेर समेस्त नुस्त्यां परस चड मोल मेळटा. ही खाजन जमीन चडशी नुस्त्याचें पीक घेवपाकूच वापरतात. पूण कांय कडेन पारंपरीक बांद, स्लूस गेट घालून खारें उदक आडायतात आनी पावसाच्या दिसांनी भाताचें पीक घेतात. अजून कांय कडेन ही पद्दत आसा, मात अर्थीक नदरेन बळिश्ट जाल्ल्या मानशींनी ह्या शेतवडींचेर जैत जोडलां आनी भाता बदला नुस्त्याच्या पिकाचें प्रमाण वाडलां! लाखांनी रुपयांक मानशींची पावणी जाता आनी कांय कडेन तर अक्षरशा केस्तांवां जातात, हाचे वयल्यान कितें तें समजूचें. खाजन जमनींक लागून कांदळींचीं (मँग्य्रुव्स) झाडां वाडल्यांत आनी तीं गांवाचें भरती, मोड, हुंवारा पसून राखण करतात. खाजन जमनी, गेटी, बांद नाशिल्ले जाल्यार दर्याचें उदक गांवांनी घुसपाचें, हें वेगळें सांगपाक नाका. खाजन जमनीं तयार जावपी नुस्तें, जीव खावपाक सुकणीं येतात. पर्यावरण फुलता…. हें सगलें सैम स्वताच आपुण जावन करता, हें विशेश.
खाजन जमनी विकसीत करपाक, सांबाळपाक सरकारान खाशेलें धोरण आंखपाची गरज पयरुच गोंय राज्य जैवविवीधताय मंडळान उक्तायली. ही खाजनां ताळगांव, मेरशी आनी सांताक्रूझ वाठारांतलीं. तशीं तीं दर्या लागसारच्या सगल्याच गांवांनी आसात. शापोरा, तेरेखोल, बागा, चोडण, कुमारजुवें, साळ, तळपण, गाल्जीबाग…. गोंयच्या आठ तालुक्यांनी साडेसतरा हेक्टर वाठारांत सैमान मनशाक दान केल्ली ही सुविधा पळोवपाक मेळटा. ती आमी सांबाळून दवरुंक ना, जाल्यार आमचे सारके कर्मदळिद्रे आमीच थारतले. खाजन जमनी काबार जावपाचे वाटेर आसात. तांचें समाजीक, अर्थीक म्हत्व तशेंच पर्यावरणीय गिरेस्तकाय वळखून तांची जतनाय घेवपाक जाय. इतलेंच न्हय, तर तांकां आदले दीस दाखोवपाक जाय. मंडळाचे वांगडी सचीव डाॅ. प्रदीप सरमोकादम हांणी हे कार्यावळी उपरांत खाजनां संबंदी धोरण आंखपाच्या कामाक वेग येतलो अशी आस्त उक्तायल्या. हें काम बेगीन जावचें.
गोंयांत बांदकाम शक्य आसा, अशी जमीन आतां चडशी उरूंक ना. खाजन जमनींत कायद्यान बांदकाम करपाक मेळना. दलदल, खाऱ्या उदकाची जमनींत बांदकाम करतलोच जाल्यार उच्च तंत्रज्ञानाचो वापर करचो पडटलो. ह्याच कारणांक लागून घडये ह्यो जमनी उरल्यात आसतल्यो. तरीय कांय कडेन त्यो पुरोवन बांदकामां जाल्यांत. खास करून शारां भोंवतणच्या उपनगरांनी. अर्थांत लोकसंख्या वाड, उदरगतीक लागून इमारती ह्यो बांदच्योच पडटात. इ़डीसी, पाटो प्लाझा हें ताचें एक उदाहरण. अंदमानांत कांय वर्सां फाटीं सुनामी आयिल्ली तेन्ना कांदळींक लागून कांय वाठारांत ताचो व्हडलो धपको बसूंक ना, हें विज्ञानीक कसवटेचेर सिद्ध जाल्लें. हाचे वयल्यान खाजन जमनींतल्यो कांदळी कितल्यो म्हत्वाच्यो तें कळटा. खाजन जमनींनी मिठागरां आसतात. गोंयांतूय तीं आसात. मात तांचो आंकडो खूबच देंवला. काळचक्र घुंवता तशें कांय वेळार आदले खीण परत येतात. आयडोयझ्ड मिठाचे म्हत्व सगलेच सांगतात, तरी मिठागरांतल्या तांबड्या मिठाक आदले दीस परतून येवं येतात. पोतयांनी पॅक करून ताचें योग्य मार्केटिंग जायत जाल्यार तें व्हड प्रमाणांत खपूं येता. खाजन जमनींनी जंय भाताचीं शेतां पिकतात, थंय कांय वेळार बांद मोडिल्ल्यान, गेटीच्यो फळयो तुटिल्ल्यान खारें उदक शेतांनी, पोरसांनी घुसता. ताचो शेतकारांक त्रास जाता. तांची वर्साची मेहनत चिखलांत वता. कांय जाणांच्या मतान फक्त नुस्तें पिकोवपा खातीर थोडे वेवसायीक हें मुद्दाम करतात. कारण आयज भाता परस नुस्त्याक चड मोल आयलां! अर्थीक उदरगतीचे नदरेन नुस्त्याचो वेवसाय फायदेशीर, पूण ते खातीर सैमाचो इबाड जायत रावलो जाल्यार एक दीस आमी संकश्टांत सांपडटले आनी खुद्द सैमूच आमकां बुद्द शिकयतलो. कांय जाणकारांच्या मता प्रमाण, गोंयांत खाजन जमनी शेंकड्यांनी वर्सां सावन आसात. पुर्तुगेज येवचे पयलीं सावन ही परंपरा चलत आयल्या. गोंयचे हें दायज. तें आमी सांबाळून दवरिनात जाल्यार कोणे दवरपाचें??
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
