खरेंच, पुतळे जाय?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

पुतळो ही स्वाभिमानाची कुरू आनी दंगलीचें कारणूय. पुतळ्याचो गैरवापर करून कांय धूर्त कोले भावराती भौसाची दिशाभूल करपाक शकतात. सारासार विचार करपाची कुवत नाशिल्ल्यान ताका बळी पडपीय लोक आसात. संवसार एआयच्या युगांत पावलो तरी कांय लोकांचो पुतळ्यांचो सोस वचना. कारण मतां एकठांय करपाक ताचो फायदो जावंक शकता. पुतळ्यां विशीं म्हालगड्या फुडाऱ्यांनी विचार उक्तायल्यात. डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणटात, पुतळे फक्त फातराचे नासतात, तर ते लोकांक तांच्या इतिहासाची, संघर्शाची, आत्मसन्मानाची याद करून दितात. पं. नेहरूंचें मत मात्शें वेगळे. ते म्हणटात, एखाद्या राष्ट्राची खरीं स्मारकां म्हणल्यार थंयच्यो शाळा, हाॅस्पिटलां आनी उद्देग-धंदे. पुतळे फक्त यादीची खूण. जाल्यार संवसारांत जांचे सगल्यांत चड पुतळे आसात, ते महात्मा गांधीजी म्हणटात, जांचे आदर्श आमी दीसपट्टे जिणेंत पाळिनात, तांचे पुतळे उबारून कांय उपेग ना. पयरूच सर्वोच्च न्यायालयान तामिळनाडू सरकाराक सांगलां, भौशीक निधी वापरून फुडाऱ्याचो पुतळो उबारपाक मेळचो ना. करदात्यांच्या पयशांचो उपेग राजकी व्यक्तीची तुस्त करपाक वापरप हे न्यायाक धरून ना. मद्रास उच्च न्यायालयान करुणानिधींचो पुतळो उबारपाक दिल्ली परवानगी सर्वोच्च न्यायालयान रद्द केल्या. अर्थांत हो निर्णय आतां पुराय देशाक लागू जातलो. भौशीक जाग्यांनी, येरादारीक आडमेळीं जातात थंय पुतळे उबारचे पयलीं बारीकसाणेन विचार करचो, अशेंय न्यायालयान म्हणलां.
खरें म्हणल्यार, कोणाचेय पुतळे स्वताच्या जाग्यांत, स्वताच्या खर्चांत बांदपाक कोण आडमेळीं हाडिनात. कोणाकूय आपल्याक आवडटा ते व्यक्तीचो पुतळो बोल्सांतले दुडू मोडून स्वताच्या बंगल्यांत वा जाग्यांत उबारुं येता. मात सरकारी खर्चान पुतळे उबारपाचें हें फॅड स्वातंत्र्या उपरांत सुरू जालां, तें अजून थांबना. पर्यटनाचें आकर्शण थारतलें, लाखांनी रुपयांची येणावळ मेळटली, अशीं कारणां सांगून पुतळे बांदल्यात. जांचे पुतळे आसात, ते खऱ्यांनीच म्हान. ल्हानसो पुतळो बांदून तांची जयंती, पुण्यतीथ पाळूं येता. पूण करोडांनी रुपयांचे पुतळे उबारप म्हणल्यार सुकण्यांची तजवीज करप. वायट धरचें न्हय. पुतळ्याची देखभाल जाता ती फक्त कार्यावळीचे दोन दीस पयलीं. पुतळ्यांचेर जांचो मोग आसा, ते त्या मनशाचे आदर्श पाळटात?
आदल्या तेंपार चित्रां काडटाले, पुतळे करताले. आयज कॅमेरा, सीडी, हार्डड्रायव्ह, सोशल मिडिया, संगणक, ईमेल स्टोरेज आसा. त्या मनशाची याद कायमची दवरूंक मेळटा. मागीर पुतळे कित्याक जाय? तोय बी इतलो खर्च करून? करुणानिधीचो पुतळो, स्मारकाचेर 40 कोटींचो खर्च करतले. अर्थांत तो वाडटलो. गुजरातांतलो सरदार पटेल हांचो पुतळो संवसारांतलो सगल्यांत व्हडलो. ताचेर सादारण 3000 कोटी रुपया खर्च जाला. पुराय प्रकल्पाचो देखरेखीचो खर्च खंय वर्साक सादारण 44 कोटी. सादारण पुतळो उबारपाक आयच्या काळांत 30 कोटी रुपया तरी जायच. देशांत विवीध फुडाऱ्यांचे, देवांचे, संतांचे पुतळे आसात. तांचे पसून येणावळ मेळटा, मात देखरेखीचेरूय खर्च जाता. सरकारी खर्चान पुतळे जातात, थोड्यो संस्थाय पुतळे उबे करतात.
पुतळ्यांतली व्यक्ती प्रेरणा, आदर्श दिता. तिची यादूय कायम उरता. पर्यटनाकूय कांय प्रमाणांत फायदो जाता. वाठाराची उदरगत जाता, रोजगार मेळटा. मात, ते व्यक्तीचो आमी आदर्श घेतात? काय फक्त राजकारणा खातीर तिचो वापर करतात? छत्रपती शिवाजी महाराज हांचे पसून आदर्श घेवपा सारकें खूब कितें आसा. तांच्या किल्ल्यांचे दुरुस्तीची गरज आसा. पूण दर्यांत महाराजाचो पुतळो बांदपाचें थारलां. संवसारांतलो सगल्यांत व्हडलो. खर्च कितलो? अदमासान 3600 कोटी रुपया. काम सुरू जावन तें सोंपता म्हणसर तो 5000 कोटींचेर पावूं येता.
देशांत अजून गरीब लोक आसात, तांकां गरजेच्यो सुविधा मेळनात. थंय हो खर्च केल्यार जगबुडी येतली??