भांगरभूंय | प्रतिनिधी
गोंयच्या मुक्तीचो वर्धापन दीस आमी काल उमेदीन मनयलो. तिरंगो हुबयलो, राष्ट्रगीत म्हणलें, भाशणां दिलीं, घोशणा दिल्यो
आनी मुक्ती दिसाचो आनंद भोगलो. पूण हो उस्तव मनयतनाच स दसकां उपरांतय आमी खरेंच मुक्त जाल्यात काय हो प्रस्न संवेदनशील मनांत आयले बगर रावलो ना.
मुक्तीचीं सपनां पळयतना कविवर्य बाकीबाब बोरकार हांणी म्हणिल्लें, ‘सात लाख गोंयकार आमी, यूग नवें फुलयतले… अंदल्यात मंत्र जिवीं, ते फाल्यां केळयतले…’ मुक्तीच्या स दसकां उपरांत सात लाखांचे चवदा लाख जाले, पूण आमचे अंदल्ले स्वास मेकळे जाले काय?
मुक्तीन आमकां ‘आमचें’ सरकार दिलें. राजगादयेर परकी वचून घरचे आयले. पूण फाटल्या स दसकांत आमच्या जाणटेल्यांक अभिप्रेत आशिल्लें मुक्त गोंय साकार जावंक पावलें काय? समान्य जनतेची पिडापीड उणी जाली काय? साठ वर्सांत तांच्या प्रस्नांच्यो जापो तांकां मेळ्ळ्यो काय? तटस्थपणान विचार केल्यार ‘ना’ हीच जाप मेळटली. कारण मुक्ती आयली तरी गोंयकारांच्या रक्तांतल्यान वर्सांसकींनी घर केल्लो गुलामीचो विशाणू गेलो ना. आमचेर कोणे तरी सत्ता चलोवपाची आनी जें बरें- वायट वांट्याक येता तें मोन्यानी सोंसपाचें ही वृत्ती पिळग्यान- पिळग्यांच्या गुलामगिरींतल्यान तयार जाल्ली. ती सपासप कशी वतली?
स दसकां आदीं गोंयची एक खाशेली वळख आशिल्ली. गोंयची सैमीक, संस्कृतीक, समाजीक अस्मिताय ती! आमच्या जाणटेल्यांनी भोव कश्टांनी आनी संघर्शान सांबाळून दवरिल्ली! ती तिगून उरल्या काय? आयज गोंयची जमीन व्हडा प्रमाणांत गोंयां भायल्यांक विकप जाता. तातूंत संविधानीक नदरेन गैर कांयच ना. पूण एका थारावीक प्रमाणांत हें घडून येता तो मेरेन समजूं येता. तें गैर मार्गान आनी व्हडा पांवड्यार घडून येता तेन्ना गोंयची कालची समाजीक, संस्कृतीक वळख फाल्यां तिगून उरतली मूं म्हणपाचो हुस्को तयार जाता. मनोहरराय सरदेसाय हांणी मुक्त गोंयचें सपन पळयतना म्हणिल्लें, ‘फायच्या गोंयांत येद्दे नाल्ल, आनी शेतांत दोन पिकां… फायचें गोंय म्हणटलें गा, तुमची भीक आमकां नाका…’ आपल्या पुर्वजां कडच्यान दायजान मेळिल्ली जमीन विकून मेळयिल्ले लाखांनी रुपया कॅसिनोचेर जुगारांत आनी हेर खिणयाळ्या समाधान दिवपी वेसनांनी मोडून कंगाल जाल्ले साबार गोंयकार आमकां गांवांगांवांनी दिश्टी
पडटले.
आमचें गोंय समाजीक एकचारा खातीर संवसारभर फामाद. पूण हालींसरा राजकी फायद्या खातीर धर्माधर्मां मदीं झगडीं लावन दिवप आनी आपलो सुवार्थ सादप ह्या राजकी तत्वाक सामान्य आनी निरागस जनता बळी पडपाक लागल्या. गोंयां भायल्यान येवन साध्या, शांत, सुसंस्कारी गोंयकारांक हातांत तरसादी घेवपाचें आवाहन एखादो धर्मांद फुडारी करता आनी शासन ताका मुकाट्यान सहमती दिता. कितें चल्लां हें? जनतेक सुरक्षिततायेची खात्री दिवंक शकना इतलें हें शासन खांकनवाळ जालां? ना जाल्यार तें ओगी कित्याक रावता?
असल्या घडणुकांनी खरें म्हणल्यार गोंयकारांनी अस्वस्थ जावंक जाय. ताणें आवाज काडपाक जाय, पूण दुर्दैवान भौसंख्य गोंयकार मोनो आनी लाचार जाला. तो शासकी यंत्रणेक भिता. फाल्यां म्हजेर आनी म्हज्या भुरगेबाळांचेर राग काडल्यार, समाजमाध्यमांचेर आपल्याक ट्रॉल केल्यार, कित्याक जाय तो मनस्ताप अशें म्हूण तो ओगी रावता.
लोककवी मनोहरराय अश्या घडणुकांनी घुस्मट्टाले. ‘गोबरा पोंदा झेमता कीट, कोण गा तिका उठयतलो?… कोण गा रुखा हाडावळीर, उज्या फुलां फुलयतलो?’ अशें ते विचारताले. स्वता आपले परीन आपल्या काव्यांतल्यान ‘जायात जागे’ म्हणीत सामान्य मनश्याक जागोवपाचो निर्भीडपणान यत्न करताले. आयज अश्याच अस्वस्थ मनोहररायांची गोंयाक गरज आसा.
गोंयच्या भुरग्यांक आयजय शिक्षणा खातीर परराज्यांनी वच्चें पडटा. कश्ट करून प्रामाणीकपणान शिकले उपरांत आपले योग्यतायेचेर आदारून नोकरी मेळटलीच म्हणपाची ताका शास्वती ना. गोंयांत नोकऱ्यो कश्यो मेळटात हें सांगपाक कोणा विद्वानाची वा संशोधकाची गरज ना.
दोंगर, रानां- वनां, शेतां- भाटां, न्हंयो ही गोंयची सैमीक साधनसंपत्त. आयज शेतां पडंग पडपाक आनी दोंगर बोडके जावंक लागल्यात. गांवांगांवांनी लोकहीत विरोधी प्रकल्प उबे जातात. सनबर्न सारखो उत्सव लोकांच्या विरोधाची पर्वा करिनासतना तांचेर थापप जाता. अश्या प्रकल्पां आड ग्रामसभांनी लोकांचो खदखद दिसून येता. पूण धनीक आनी सत्ताधीशांक लोकांचो विरोध मोडून काडपाची कळाशी बेस बरी सादल्या. आमकां वयल्यान आयिल्ले आदेश पाळचे पडटात आनी देखून लोकविरोधी थाराव पारीत करचे पडटात अशें एखाचो सरपंच जाहीरपणान सांगता तेन्ना संविधानान जनतेक ग्रामसभे वरवीं दिल्ल्या आधिकारांक शासन कितलें मोल दिता ताचें दर्शन घडटा.
मुक्ती उपरांतच्या फाटल्या स दसकांत विंगड सरकारां आयलीं. तांणी नवे प्रकल्प हाडले. शिक्षणीक संस्था उब्यो केल्यो. नव्यो येवजणो चालीक लायल्यो. हाका लागून लोकांचें राहणीमान सुदारलें, पूण तितल्यान भागना. तनाची भूक भागली म्हूण जायना. मनाची भूक भागूंक जाय. पोट तर गोंयकार परकी राजवटींतय भरताले. मात मुक्ती जाय आशिल्ली ती मना- काळजाची भूक भागोवंक. समाजीक, संस्कृतीक दायजाची उदरगत सादूंक.
आयज गोंयभर लोक अस्वस्थ आसात. वयल्यान लखलख आनी चकचक दिसता खरो, पूण भितरल्यान ताची शासना आडची तिडक जाणवता. शासन सामान्य मनश्या विशीं संवेदनशील ना म्हणपाचें लोक खाजगींत उलयतात आनी आपले तळमळे व्यक्त करतात.
अंदल्ले मंत्र केळोवपाचीं सपनां पळोवपी बाकीबाबाक मुक्ती उपरांत दुख्खान म्हणचें पडटा ‘प्राणाक क्षय, बुद्धीक भंय… फाल्यांक जंय कालचीच वंय… आयलां थंय स्वातंत्र्य तें स्वातंत्र्य न्हय, स्वातंत्र्य न्हय…’ हें दुर्दैव न्हय?
मुक्ती दिसाक फकत सुटकेझुजाऱ्यांक नमन करून भागचें ना. स्वराज्याचें सुराज्य करपा खातीर आमकां सगल्यांकच झुजारी जावचें पडटलें!
अनंत अग्नी
9422439903
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
