भांगरभूंय | प्रतिनिधी
भुरग्यांनो,
आमचे भोंवतणी आमकां जायते तरांचे, वेगळ्या वेगळ्या सभावांचे मनीस दिश्टी पडटात. दरेक मनशाचो सभाव वेगळो आसता. त्या त्या सभावगुणां सावन आमकां देखी मेळत रावता. त्यो देखी आमच्या जिवितांत उजू मार्ग चलपाक मजत करतात. कांय जाणांचे सभावगूण आमकां आदर्श थारतात. ते प्रमाण तांचें अनुकरण करून आमी आमचे जिवीत बरे तरेन जियेवंक वावुरतात. कांय जाणांचे सभावगूण आमकां आडवनात ते आमी सोडून दितात. भावंडांनो, म्हत्वाचें आसता तें दरेक मनशाचे सभावगूण जाणून घेवप आनी जिविताचो उजू मार्ग चलप. भावंडांनो, अशाच एका मनशाच्या सभावगुणाचेर उजवाड घालपी एक काणी आयज सांगता. ही काणी आमकां जिविताची एक नवी वाट दाखयता. पळयात कशी ती…
तो एक सावकार, म्हणल्यार गांवचो एक गिरेस्त मनीस. ताचे कडेन सगली धन-दौलत आशिल्ली. ताका सदांच दिसतालें की, लोकांनी आपणाक बरो म्हणचो. आपलें नांव लोकांचे जिबेर घोळचें. आपली तोखणाय तांणी करची. ते खातीर आपूण लोकांचें गरजेक पावचो अशेंय ताका येवजतालें. कितें केल्यार आपूण लोकांचें तोखणायेक पात्र थारतलों? हें येवजितां येवजितां ताका एक गजाल सुचली. ताणें तशेंच केलें.
गांवांत सण-परब, भौशीक कार्यावळी खूब जाताल्यो. कार्यावळी निमतान जमिल्ल्या लोकांक जेवण वाडटाले. अशा वेळार गांवच्या लोकांक जेवण रांदपाक आनी वाडपाक गांवां भायल्यान आयदनां हाडचीं पडटालीं. तें पळोवन सावकारान गांवच्या लोकांची गरज भागोवपा खातीर तरातरांचीं आयदनां हाडलीं. तातूंत स्टिलाचीं, पितुळचीं, तांब्याचीं आनी चांदीच्याय आयदनांचो आस्पाव आशिल्लो. लोक आपले गरजे प्रमाण सावकारा कडेन येताले आनी आपणाक जाय तितलीं आयदनां मेजून घेवन वताले. दुसरे दिसा गरज भागली म्हणटकच परतून तीं हाडून सावकाराक दिताले. सावकारूय तीं मेजून घेतालो. अशे तरेन गांवच्या लोकांक सावकारा कडल्यान आयदनांची फुकट सेवा मेळपाक लागली. दिशीं दिशीं सावकाराचें नांव लोकांचे जिबेर घोळूंक लागलें. लोक ताच्या ‘दानी’ सभावाची तोखणाय करूंक लागले. लोक आपली गरज भागली म्हूण जाताले खोशी आनी आपली तुस्त तोखणाय जाता म्हूण सावकार जातालो धादोशी. सावकाराच्या ‘दानी’ सभावाची खबर गांवां भायर पातळपाक लागली.
गांवां भायर म्हणल्यार शेजारच्या गांवांत एक मठ आशिल्लो. तो मठ चलोवपी साधुबाबाच्या कानार ही गजाल पावली. सावकाराच्या दानी सभावा विशीं साधुबाबाक दुबाव येवंक लागलो. देखून तांणी सावकाराची पारख घेवपाचें थारायलें.
एका दिसा साधुबाबा आपल्या कांय शिश्यांक घेवन सावकारा म्हर्यांत गेलो. आपल्या मठांत एक मोटें देवकार्य आसा आनी महाप्रसादा खातीर आपणाक कांय पितुळच्या आयदनांची गरज आसा अशें सांगलें. सावकारान आडमेळीं हाडिनासतना आनी कसलीच चवकशी करिनासतना साधुबाबाक पितुळचीं आयदनां मेजून दिलीं. साधुबाबा आनी शिश्य तीं घेवन गेले.
दुसरे दिसा साधुबाबा आयदनां दिवपाक गेलो. तेन्ना ताणें कांय आयदनां चडूच व्हेलीं. सावकाराक तीं मेजून घेतना चड आशिल्ल्याचें जाणवलें. तेन्ना ताणें म्हळें, ‘हीं हांवें दिल्ले परस चड आसात. चड आसात तीं तुमी घेवन वचात.’ साधुबाबान सांगलें, ‘ना हातूंत म्हजीं स्वताचीं आयदनां नात. तुमकां चड दिसता त्या आयदनाचीं भुरगीं आसात. तांणी रातींच तांकां जल्म दिला. तांचेर तुमचोय अधिकार. तीं हांव कशीं म्हजे कडेन दवरूं. तुमीच दवरात तीं. साधुबाबाच्या उतरांचेर विस्वास दवरलो आनी चड आशिल्लीं आयदनां आपणा कडेन दवरून घेतलीं.
कांय दिसांनी साधुबाबा आनी शिश्य सावकारा कडेन आयले, आनी देवकार्या खातीर तांब्याची आयदनां मेजून घेवन गेले. आदले वरींच तीं आयदनां परतून दितना साधुबाबान व्हेल्ले परसूय चड आयदनां आदले वरींच जाप दिवन सावकारान परतिलीं. सावकाराक अजापूच जालें. पयशे खर्च करिनासतना आपल्या आयदनांत वाड जाता हें पळोवन सावकाराच्या मनांत आस निर्माण जाली. गांवच्या लोकां कडल्यान ताची ही ‘आस’ वाडनाशिल्ली. देखून तो… परतून साधुबाबाची वाट पळोवंक लागलो.
कांय दिसांनी साधुबाबा आयलो. ह्या वेळार ताणें फक्त चांदीच्याच आयदनांची मागणी केली. सावकारान खोशी जावन सगलीं चांदीची आयदनां ताका दिली. साधुबाबा चांदीची आयदनां घेवन गेलो. साधुबाबा कडल्यान आतां आपणाक दुपेटीन चांदीचीं आयदनां मेळटलीं हे आशेन तो दुसरे दिसा साधुबाबाची वाट पळयत रावलो. पूण…
आयदनां व्हरून दोन दीस जाले तरी साधुबाबा आयदनां सकट परतलो ना हाचो हुस्को सावकाराक जालो.
तिसरे दिसा सावकार त्या साधुबाबाच्या मठांत गेलो. मठांत साधुबाबा दुख्खी सयेन बशिल्लो. सावकारान आपल्या आयदनांची चवकशी केली. त्या वेळार साधुबाबान खंतींत जावन सांगलें, ‘कितें सांगूं तुमकां? दोन दीस पयलीं तुमचीं सगलीं आयदनां देवा घरा गेलीं. ते रातीं तांकां मरण आयलें. देखून तुमचीं आयदनां परत करपाक पावलो ना. माफ करात. साधुबाबाली जाप आयकून सावकाराक तिडक आयली. ताणें म्हळें, ‘तुका कितें पिशें लागलां व्हय? आयदनां म्हूण केन्ना मरतात? तुवेंच चोरल्यांत तीं. तूं फट उलयता. तूं म्हजी आयदनां दिना जाल्यार तुका पुलिसां सुवादीन करतां.’
साधुबाबान शांत चित्तान सावकाराक जाप दिली, ‘महाराज, आयदनां जर जल्म दिवंक शकतात जाल्यार तांकां मरण कित्याक येवं नजं. भियेवं नाकात, तुमचीं आयदनां खंयच वचूंक ना. आसात तीं म्हजें लागीं. म्हाका फक्त तुमची पारख घेवपाची आशिल्ली. तुमी मनां सावन लोकांची सेवा करतात काय नांव मेळोवपा खातीर? तें म्हाका पारखूंक जाय आशिल्लें. महाराज, लोकांची सेवा करतात ती मनां सावन करात. ती सेवा देवाची सेवा थारता. मनां सावन केल्ले सेवेंतल्यान पुण्य वांट्याक येता. तुमकां ‘देवपण’ येता. तुमची फुडली पिळगी बर्याक पावता. चलात तुमी. तुमचीं आयदनां शिश्यां कडल्यान धाडून दितां.’
साधुबाबाच्या उतरांनी सावकाराक आपली चूक कळ्ळी. ताणें साधुबाबाचे पांय धरून माफी मागली, आनी भावंडांनो, फुडल्या जिविता खातीर आशिर्वाद घेवन तो आपल्या घरा वाटेन चलत रावलो.
उल्हासभाई
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
