भांगरभूंय | प्रतिनिधी
येद्या व्हडल्या आमच्या गांवात कितकीशीच शेतां-भाटां आसत. खराडो, वयला भाट, सकयला भाट, आखया, नवाज्याचो बान, शिरकोण शेळ अशी कितकीशीच शेतांची नांवा आसत. चामार भाटला, इशानी भाटला, भाटला, सावर भाटला ही तर भरड्या शेतवडची भाटली. आमच्या घरां सकयला आणी आमकां सगळ्यांत लागीचा भाटला म्हणजे आमचो खराडो. वर्साचे बाराय म्हयने हो खराडो हिरवो-हिरवो. वायच वलत आसल्या कारणान थय खूब थणाय. ह्या खराड्यातलें कितकेशेच गजाली आयज मेरेन सुध्दा आमकां याद आसत.
सगळ्यांत पयली म्हणजे मिरगाच्या पावसाक ह्याच खराड्यांत मी म्हाज्या चुलत्या बरोबर आणी बापाय बरोबर कुल्लें धरूंक वचय. रातचें म्हाणेक आरडांक लागले काय सबन खराड्यांत कितकेशेच पेट्रोमेक्स दिवे दिसत. कुल्ल्यांक वचपाची मजा तेवा वेगळीच आसली. पूण एका वाटेन पोटान भय सुध्दा पडां. जळवो लागात, जिवाणा चावात, कवची ना जाल्यार काटे-खुटें लागात जाल्यार बसलेकडेन खास्तीक. पूण एकदा कापास्ताद करून आमी कुल्ले धरपाक वचू.
पावसान खराड्यांत वरां कमारभर पाणी जाय. एका बरी वर्साच मजा केली. पावसांत बऱ्यो दोन-चार केळी वाऱ्याक लागान पडले. कोणी तरी ते व्हरान खराड्या देगेक उडयल्लो. आमी काय करूचा, ते केळी लागी हाडले. तेचेर आडवे तिडवें मानी आणी दिण्याचे काठयो घालून घट बानले. तेचेर वयर कापेत घातली आणी एक व्हडी कशी तयार केली. जतनाय वडीत ती आमची व्होडी खराड्यांत देवयली. लांब मानीचो दाणो घेतलो. आमी चार-पाच जाण तेचेर बसलो आणी व्हलयत व्हलयत फुडे गेलो. इतक्यात शिरा पडली आमच्या वजनान ती व्होडी थंयच बुडली आणी आमीय पाण्यांत बुचकायळो.
आयज हो सगळो खराडो पडींग. फाटली पंदरा-सतरां वर्सा जाली. कोणच थय शेत-भाट करीना. पयली तर ह्या खराड्यांत हळसाणो घालीत. वायंगाण करीत, रव उपत. पूण आयज कोणीय घातलो जाल्यार मखो. आजूनय याद आसा, वायंगाण करताना आमी खराड्यांत बैलांचा जोत घाली. तेवा आमच्या रवी-क्रिष्णा आणी रामु-शामूचा जोत घालीत. रवी-क्रिष्णा दोगय बैल जिवान कमकमीत, पूण वायच मोटके आसल्या कारणान तेंची शेपडी सारकी चिखलांत लोळा. फाटीर मुसका बसतत म्हणान ते पचावच शेपटी मारीत तेवा शेपटेचो चिखल सबन आंगाचेर बसा. म्हणान मगेर पप्पान कुमयाचो एक दोर काडून दोगांच्या शेपट्या वायच दुडल्यो आणी बानून घातल्यो.
आता मेरेनचा आर्दा शिक्षण आणी परिक्षेचे दीस जाल्यार ह्यांच खराड्यांत म्हाजे गेले. जेवन खावन अभ्यासाक मी खराड्यांत वचय. वयताना बरोबर तीन चुलतेचे नाका आसलेले वडण्यो बरोबर व्हरय. वडण्यो कित्याक जाल्यार ज्या जाग्यार बरी थंड सावळी आसा थय दोन वडण्यो घाली. एका वडणेची गोल चुमण करी आणी ती तकले सकयल घेवन सुस्त दोन वराची झम काडी. एकदा तर इतकी सुस्त झम पडली, पेडणेकाराच्यो सगळ्यो म्हशी येवन म्हाका हुंगान नयतत जाल्यार जाग येयना. शेवटाक संक सुमार एक वानर माऱ्याचा जोडप्या थयसून वचा. तेंच्यानी म्हाका उठयलो आणी मी घरां गेलय.
सामच्या आदेसाक मी आणी पेडणेकार आपापली गोरवां म्हशी घेवन खराड्यांत चरांक व्हरूं. तेवा तसो चरो खराड्यांत आसलो. खराड्याच्या देगेक सबन बानाचेर रमाकांत घोडक्याचे माड. एकदीस आमचो शेजारी रमाकांताचे माड पाडपाक गेल्लो. तेवा येताना तेणी दोन आडसारा हाडून तेची कातळी काडून आमकां दिली.
खराडो आमचेखातीर शेतां-भाटां करपाक, गोरवां चरोवपाक आणी अभ्यासाखातीरच वापरी नसलू जाल्या खेळपाक सुध्दा तितक्यात पद्दतीन तेचो वापर करी. हालीच्या वर्सा सुध्दा आमी ह्या आमच्या खराड्यांत वचान खेयळू, क्रिकेट, फुटब़ॉल, धरच्यांनी, साखळी, रिंगानी, लगोऱ्यांनी अशें कितकेशेच खेळ खेळत इलो. करोनाच्या वेळार घरातसून रस्त्यार येवपाक बंदी. पूण आमी भावणानी आमच्या खराड्यांत वचान आमचो टायम घालयलो. खराड्यांत बरी अकांत जामळ आणी एक माड पडलेलो. त्या जामळीचेर आणी माडाचेर बसान घालप, एकामेकांत धुकलून उडोवप. अशें कितकेशेच उमेदीचे खेळ खेयळू.
खराड्यातल्या दोनय वटेनी तरेतरेची झाडा शिवण, भेणयो, किनळ, बिबो, आमे, घोटा, सावरी, भिल्लेमाड, चींच, अवदूंबर, माड चानाइडो, कुमयो, दिण्याची झोपा अशा कितक्याशाच तरेतरेची झाडा आसत. तिरपळा, जांबळीची झाडा आयज मोडान पडली. ना म्हटला तरी चार पाच तरी आम्याची झाडा आसत. पूण तेतुतला एकच घोट आजून मेरेन सुध्दा बरा घसघशीत लागता. वर्सात ह्या आमचा घोट पावसांत जून म्हयन्या मेरेन पिकत रवतां. घोट खावपाक सुध्दा एकदम गोड.
इतक्यात न्हू. ह्या खराड्यांत पेडणेकाराच्या पाड्याचे धिरयो सुध्दा जालेत. घरचे घरा म्हणटात तशी मोजक्यात लोकांक घेवन दोनय पाडेकारांचे घरांतले आणी बरें मागते येवन ही धिरी लायल्ली. ह्या खराड्यांत वखदाक ब्राह्मी, बिब्याची फळां, हुप्याची फळां, परत्या काठयेची पाना सुध्दा आयज मेरेन गावतत. पूण आयज ह्या पडींग पडलल्या खराड्याक बगून वायट दिसता. तरी सुध्दा आयज खराड्यातल्या कोणानी रानडुकरा येवन लोयटत. तेका जोखपाक कायजाण आजूनमेरेन नेम धरून बसतत.
गरमेक लागान घरांतली कुत्री आयज सुध्दा खराड्यांत वचान थणायेक बसतत. पाणयान भरलल्या कोणानी लोयटत आणी जीव थण करून वयर सरतत. पूण त्या खराड्यांत घालयल्ल्यो यादी आयज मेरेन आणी मरासर अशेच काळजांत घर करून उरतलें.
अद्वैत साळगांवकार
7262095902
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
