खगोलशास्त्र मोगीं खातीर आयची रात खास

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

गोरखपूर : खगोलशास्त्र मोगीं खातीर आयज 12 ऑगस्ट एक खाशेली रात आसतली. सांज जाताच उल्का पिंड म्हळ्यार पडतात ती नखेत्रां दिसपाक लागतलीं, पूण रातचीं 2 वरां सावन ते फांतोड मेरेन तीं चड दिसतलीं. ह्या वेळार आमकां मळबांत एका वरांत 60 ते 100 उल्का दिसतल्यो.
खगोलशास्त्रज्ञ अमरपाल सिंग हांच्या मतान, सौर मंडलांतल्या गिऱ्यां मदल्या जाग्यार ल्हान फातर आनी लोखणाचे कण खूब आसात. असो कण धर्तरेच्या गुरुत्वाकर्शणा खाला येता तेन्ना धर्तरेच्या वातावरणाच्या घर्शणाक लागून तो रातच्या वेळार खिणाक मळबांत चमकता. ताका उल्का वा तुटपी नखेत्र अशें म्हण्टात.
ह्या उल्कापाताक स्विफ्ट टटल धूमकेतू वा 109 पी अशेंय म्हणटात. ऑगस्ट म्हयन्यांत जावपी उल्कापाताक ‘पर्सीड उल्कापात’ अशें नांव दिलां. कारण तो मळबांतल्या रेडिएंट पॉयंट नांवाच्या बिंदू सावन येता, जो पर्सायड नखेत्रा सावन सुरू जाता.
उल्कापाताचो संबंद धुमकेतू कडेन आसा. धुमकेतू म्हळ्यार धुल्ल आनी बर्फ हांचे पसून तयार जाल्ले वायूचे पिंड. हे सूर्या भोंवतणी लांब अंडाकार कक्षेंत भोंवता. तातूंतल्यान भायर सरपी कण तांच्या कक्षेंत भोंवत रावतात. धर्तरी धुमकेतूच्या मार्गांतल्यान वता तेन्ना धर्तरेच्या वातावरणांतल्या घर्शणाक लागून कण जळटात, जे उल्का रुपांत आसतात आनी तेन्ना आमकां मळबांत उल्कापाताचे एक अदभूत दृश्य पळोवपाक मेळटा. तांकां खगोलीय नदरेन ‘उल्कावर्षाव’ किंवा ‘कोलॅप्सिंग स्टार्स’, अशें म्हण्टात.

धर्तरे वयल्यान जें आमकां मळबांत पडपी नखेत्रा सारके दिसता तें प्रत्यक्षांत उल्कापात, ताका लागून आमकां तुटपी नखेत्रांचो अणभव मेळटा. – अमरपाल सिंग, खगोलशास्त्रज्ञ, गोरखपूर तारांगण