कोलो बु‌द्द शिकलो

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ल्हान आसतना आमी खुबश्यो कोल्याच्यो काणयो आयकल्यात आनी शिकल्यांतूय बी. कसो कोलो नाडेपेन्ना करून लोकांक फटयता, कशे लोक कपलार हात मारून घेतात, तेंय पळयलां- पूण कोल्याचे मावशेक केन्ना तुमी पळयल्या?
तर ही काणी आसा नव्याची. आमची धाकटुली मावशी. आजी म्हणल्यार चड बरी.
मम्मी, मम्मी जाणां मगे ? आयज टिचरीन आमकां तो कोंकणी धड़ो शिकयलो. कोल्याचो. मागीर एक कोल्याची काणीय सांगली.” घरा येत नव्यान किचनांत धांवत, काम करतना आवयक सांगलें. पूण एका वाक्क्यान हाचें केन्ना सोंपता? मुखार आनीक काणी आसा हें ती जाणा आसली. एक हांसो दिवन ती आपणालीं कामां करीत रावली.
“आगे आयक तरी. कितें तीं कोल्याची नाडपणां, कितें ती मस्ती? तो आमच्या सारकोच भुरगो न्ही गे? आमचो पपी कसो, तसो. पूण येद्याशा कारणाक लागून तेका मारप बी म्हणल्यार? एक उस खालो जाल्यार कसलें व्हड लुकसाण जालें शेतकाराचें? आनी चोरून खीर खाली म्हणजे? ते म्हातारेक कोणें सांगिल्लें चुलीर खीर ‘दवरून गांव हेडूंक वचच्याक?”
आवय सगळें आयकत मुमुरख्यांनी हांसताली. ही कांयच जाप दिना म्हूण तें भायर पापा लागसार गेलें.
“पापा, आतां तुमीच त्या कोल्याचो न्याय करपाचो. आमी फाल्यांच या तेका मेळूंक. म्हाका ताचे मम्मीक, डॅडीक, भावंडांक सगळ्यांक मेळूंक जाय. या न्ही? फाल्यां आयतार.”
“आ बरें. या फाल्यां तुज्या कोल्याक मेळूंक. पापान हयकारान जाप दिली आनी पेपर वाचूंक बसलो.
“कितें? तुमी आनी कितेंय ताका नाका आशिल्लें सांगू नाकात. कोलो कितें तुमचो मामा? बसला थंय तुमकां मेळूंक?”
“आगो, भुरगें तें. फाल्यां सकाळीं सगळें विसरतलें.” “हूं तुमचेंच चेडूं, कळटलें फाल्यां तुमकां सारकें कितें तें.
दुसऱ्या दिसा सकाळीं फुडें नव्या उठलें. शाळेच्या बेगांतलीं सगळी पुस्तकां टेबलार ओतली आनी तातूंत कणगां, कणसां, केळीं आनी जायतें भरलें. काणयेंत कोलो जें कितें खाता तें सगळे ह्या बेगांत टिचरीन सांगिल्लें तशेंच आसलें.
“पप्पा या न्हू रे? टायम जालो. कोलो सुद्दां बेगीन उठला आसतलो. मम्मी खंय? जाली ती रेडीं ?”
“हूं, आतां खंय तुमची दांतखळी आपटली? वयता न्हूं कोल्याक मेळपाक? कोलयेक विचारलें म्हण सांगात हांवेंन.”
“हांव किल्याक सांगू? तुमचे स‌द्दां उलोवप जातां न्ही गो फोनार ?’
“कितें? म्हजी आवय कोली? आनी…
“आगे मम्मा, टायम जाता. थंय वाटेक निकिताय रावलां आसतलें- हांवेंन ताका आठांक पावता सांगिल्लें.”
“आगो आयक, एक काम करया. तुका याद जाता? स्कुलांत आसतना आमकां बोडला पिकनीकेक व्हरतालें तें.. चल हेका आनी त्या निकिताकूय घेवन बोंडला या. पळोवनी तांकां कोलो जाय तितलो.”
सगळी बोंडला वचूंक भायर सरलीं. वाटेर खऱ्यांनीच निकिता आपणाल्या आवय आनी बापायवंगडा उबें आशिल्लें. तीं गाडयेंत बसलीं.
“आगे, तूंय बी भुरग्यांच्या पिशेपणांत सामील जाली? शी, हीं आतांची भुरगीं मगे.. “
आगे कितें सांगूं तुका? सामको हट्टीपणां मगे..”
गजाली करीत सगळीं हांसत बोंडला पावलीं.
पप्पान तिकेटी काडल्यो. नव्या निकिताचो हात घट धरून फुडें फुडें चलतालें, कोल्याक मेळपाची ताका उमळशीक लागिल्ली. बागेंतल्यान वाट काडीत, वाटेर मोर, सोरोप, माकड, चानयो, हरणां, साळ पळयत मुखार सरतालीं. पूण भुरग्यांक कोलो दिससर थारो नासलो.
निमाणें पप्पाक कोल्याची पाटी दिसली आनी तांणी थंय बोट दाखयलें.
थंय पावल्यार, कोलो भितर नासलो. पांजरो रिकामी आसलो. “आं, आयज आयतार न्हूं? तोय बी पिकनीकेक गेला जायत, घडये.” निकिताच्या पप्पान फकाणां मारली. सगळीं हांसली पूण भुरगीं तांकां दोळे मोठे करून पळयतालीं.
“हें पळयात पप्पा, हांव आयज कोल्याक मेळ्ळ्या बगर कशेंच घरां वच्चें ना. हांवेंन ताका कितलें खावपाक हाडलां तें जाणां तुमी?” नव्यान हट्ट केलो.
“आगो पूण ती पाटी वाच. थंय कोंकणींत बरयल्लें. हांगां जनावरांक कसलेंच जेवण-खाण घालचें न्हय’’ निकिताचे मम्मीन म्हणलें.
“ओ, म्हणजे ही कोल्याची जेल तर? हांवेंन एका मुवींत पळयल्लें एके बायलेचो घोव चोरयेच्या आरोपांत जेलीत वता. मागीर ताची बायल ताका मेळूंक येता. थंयचे पुलीस तिका आपल्या घोवाक जेवण दिवंक परवानगी दिना.” निकितान खुलासो केलो.
“कितें? म्हणजे एद्याशा उसावेल्यान आनी ते म्हातारेचे खिरीक लागून बाबड्याक येदी व्हड बंदखण? खंय ते पुलीस? आफयात तेंकां? जाय जाल्यार हांव सदांच एक उस कोल्याक दिता. खीर दिता. तुळशी लग्ना कडेन कितले उस मेळटा जाय तितले खा म्हण सांगपी तेका.”
“हें पळयात, खूब जालें तुमचें दोगांचें. आतां चला घरा. कुशीक लोक पसून हांसता. तुमचें आयकून आमकांय पिशांत काडटात तुमी. कोलो चुलीत मेलो. आतां चलात घरा.’’ नव्याचे आवयन धेंगसो घालो.
येदेशें तोंड करून दोगांय थंयच्यान परतलीं.
दुसऱ्या दिसां दोगांय निराश जावन स्कुलांत गेलीं-क्लासींत टिचरीक पळोवन भुरगीं परत काणी सांग म्हण बोवाळ घालपाक लागलीं.
“काल सांगिल्ली कोल्याची काणी तुमकां आवडली न्ही? आयज आनीक एक कोल्याची काणी सांगतां. पावसाचे दीस न्हू ? कोलो आनी कोली वयता भाटांत चुड्टा एकठांय करूंक, आपलें घर बांदपाक. टिचरीन सुरू केलां मात, दोगांय उलयलीं.
” टिचर, आसू आं. आमी जाणां- कोलो आसा जेलींत. आमी काल पळयला आनी आमची मम्मी तर म्हणटां, “कोलो चुलींत मेलो..” टिचर अजूनय विचारांत

स्वाती गौरीश गावस