कोणाची कीर्त पातळटा?

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

चिंतन – 87

उत्तरे तें कळें कसी । विखरोनि सर्वदेशीं ॥

तुकाराम महाराजांची ही म्हण सामकी सादी दिसता, पूण ताचो खोल अर्थ आसा. ते म्हणटात — “खऱ्या माल देंवता तेन्ना ताची कीर्त सगले कडेन पातळटा.” म्हणल्यार खरो दर्जो, खरें मोल, खरें भांगर — आपोआप लोकां मेरेन पावता. ताका जायरात, दिखावो, बोवाळ करपाची गरज ना.

आमचे दिसपट्टे जिणेंतय हें आमकां दिसता. रुचीक मिसळ एका जाग्यार मेळ्ळ्या उपरांत ही खबर वाऱ्या परस चड नेटान पातळटा. कोण तरी म्हणटा, “आरे ते गल्लींतली मिसळ सामकी बेस्ट!” आनी कांय काळांत त्या ल्हान दुकाना मुखार रांको लागतात. कारण खरें आनी बरें आसता, तें लोकांक रोखडेंच वळखूंक कळटा.

खरेंच भांगर वळखुपाक तज्ञ जाय पडटात, पूण खरे काळीज वळखुपाक अणभव जाय पडटा. कोणाचेंय काळीज एकदां खरें थारलें जाल्यार मागीर ताची तेजस्वीताय सगळे कडेन पातळटा. जशें — साने नांवाचो एक शिक्षक एका ल्हान गांवांत शिकयतालो. ताचें शिकोवप इतलें प्रासंगीक, इतलें जिवें आशिल्लें की भुरग्यांक ताच्या वर्गांत शिकपाची उमेद येताली. ताची कसलीच जायरात नाशिल्ली तरी लोक ताचे विशीं उलयताले— “तो साने सर, ताचे कडल्यान शिकपाक मजा येता!” निमाणें ताचें नांव पुराय जिल्ह्यांत नामनेक पावलें.

खरी भावना, खरो हेत, खरी कामगिरी केन्नाच लिपून उरना. सत्य, सेवा आनी मोग — हीं तीन मुल्यां. तांकां प्रसिद्धीची गरज ना. गांधीजीन स्वातंत्र्यलढो चलयलो, पूण तांचो हेतू नामना न्हय; सत्य आनी अहिंसेचो मार्ग संवसाराक दाखोवपाचो आशिल्लो. ताकाच लागून ताच्या विचारांचो उजवाड संवसारभर पातळ्ळो.

केन्ना केन्ना आमीय आमचे ‘खरे गूण’ लिपोवन दवरतात — “म्हजें कितें जातलें?” अशें म्हणून. पूण याद दवरात, जेन्ना कितेंय खऱ्या अर्थान, बरें आनी काळजा थावन जाता तेन्ना संवसार आपोआप ताचे वटेन वळटा.

तुकाराम महाराज म्हणटात — “तुमी फकत खरे जायात, उरिल्लो संवसार स्वता जावन तुमचे कडेन येतलो.”

खरें भांगर तपासले बगर चमकना, पूण एकदां काय ताची वळख जाली काय मागीर तें तेज सगळे कडेन चकचकता. — “विखरोनी सर्वदेशीन.”

तुमकां तुमचें खरें स्वरूप संवसाराक दाखोवपाचें आसल्यार, अभिनय न्हय तर प्रामाणीकपण हो मार्ग. कारण खरे मोल, खरो मोग आनी खरे गिन्यान — हें केन्नाच लिपून उरना.

– हभप देवदत्त दिगंबर परुळेकर