कोंकणी नाटक संगीत अकादमी : कोंकणीनादब्रह्म पंचमवेदाचो आविष्कार

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

कोंकणी नाटक संगीत अकादेमीचें 16 एप्रीलाक सांजेच्या 5 वरांचेर फोंडेंच्या राजीव गांधी कलामंदिरांत उक्तावण जाता, ते निमतान……

पुर्तुगेजांच्या शेका पोंदा आशिल्लें गोंय मुक्त जाल्यार आता 60 वर्सां परस चड वर्सां जाली. गोंय सुटके उपरांत गोंयची स्वतंत्र अस्मिताय राखून उरची, गोंय एक स्वतंत्र राज्य आसचें हे खातीर गोंयांत व्हड चळवळ जाली. गोंय स्वतंत्र राज्य राखून दवरपाक आमच्या म्हालगड्यांक येस मेळ्ळें. उपरांत गोंयाक घटक राज्याचो दर्जो मेळ्ळो. पुणून गोंयची राज्यभास जी कोंकणी जावपाक जाय आशिल्ली, ताका आडमेळे येताले. ताचे खातीर खर आंदोलन करचें पडले आनी तातूंत लेगीत गोंयकारांक येस मेळ्ळें. आयज मुक्त गोयांक, आमचें खेरीत राज्य, आमची कोंकणी भास हे हक्काचें स्थान घेवन आमी मिरयतात.
गोंय सुटके पयलीं लेगीत गोंयांक कोंकणीचो वावर चलतालो. कोंकणींतल्यान नेमाळी भायर सरतालीं. कोंकणी लेख, कविता बरोवपी लेखक, कवी तयार जाताले. ओपिनीयन पोलाचे चळवळी वेळार महाराष्ट्रांतल्यान आयिल्ल्या शाहीर अमर शेख हांच्यो कार्यावळी गोंयभर जाताल्यो. त्याच वेळार गोंय शाहीर उल्हास बुयांव हांणी कोंकणी गीतां रचून आनी चाली लावन गोंयभर व्हड आंदोलन उबें केल्लें. आमच्या म्हालगड्यांक हांगा जैत मेळ्ळें हो इतिहास कोणीच नाकारू शकनात.
गोंय सुटके उपरांत गोंयांत कला अकादमीची थापणूक जाली. जी फकत नाटकां, मराठी संगीत हाचें कडेनच लक्ष दिताली. उपरांत कांय प्रमाणांत कला अकादमीन तियात्र, लोक संगीत, लोक नृत्याच्या वावरा कडेन लक्ष दिलें हें न्हयकारपाक जायना. कोंकणी साहित्या कडेन दुर्लक्ष केलें. गोंयांत कोंकणी भाशा मंडळ आशिल्लें. पुणून ताचो वावर फकत दक्षीण गोंया पुरतोच मर्यादीत आशिल्लो. ताका कांय मर्यादा आशिल्ल्यो. पुणून भाशा मंडळान गोंयच्या गावगिऱ्या वाठारांनी लेगीत कार्यावळी, शिबिरां घडोवन हाडलीं. तातुंतल्यान नवीन लेखक, नवीन कवी तयार जाले. हे खूब व्हडलें काम कोंकणी भाशा मंडळान केलें. आयज समेस्त गोंयभर तरणाट्यांक उर्बा हाडपी, तांचे कलेक नवी माची जाल्लो ‘गोवा युवा महोत्सव’ ही भाशा मंडळाची निर्मणी. 25 वर्सां पयली कोंकणी भाशा मंडळांतल्या वावुरपी समितीन एक मोख पळयली. गोंय भर सभासदांचें जाळें तयार केलें. गोंयंच्या तरणाट्यांक एकठांय हाडटनाच, कला, नृत्य, साहित्य, संस्कृतीच्या मळार एक नवो अध्याय त्या निमतान सुरू जालो. भाशा मंडळाच्या वावुरपी समितीन गोंयच्या तरणाट्यांच्या फुडाराचो विचार करून सुरू केल्लो गोवा युवा महोत्सव हीं धूमशेणां न्हय, तो जागर न्हय, तर ती क्रांती म्हणपाक फावो.
गोंयाक घटक राज्याचो दर्जो मेळ्ळे उपरांत कोंकणी अकादेमीची थापणूक जाली. सरकारी अनुदानाचेर चलपी आनी पुराय तरेन सरकारच्या शेका पोंदा आशिल्ल्या अकादेमीचेर कोंकणी चळवळ आनी वावराक जांणी हातभार लायला तांणी आपले परीन काम करपाचें काम जरी केलें तरी लेगीत कोंकणी अकादेमीची जे खातीर थापणूक जाल्ली, तीं ध्येयां, उद्दिश्टां पुराय जाल्लीं आमकां दिसनात. अजून मेरेन गोंयांक अकादेमीची स्वतंत्र इमारत जावपाक पावली ना. गोंय कोंकणी अकादेमी, कोंकणी नाटक, लोक साहित्य, लोक संगीताचेर भर दिता. नव्या लेखकांक प्रोत्साहन दिता. दर वर्सा जी कोंकणी पुस्तकां भायर पडटात ताचेंर नदर मारल्यार हें दिसता. कोंकणी साहित्य संमेलनां भरयता. नाट्यकला आनी संस्कृती ही दोनूय गोंयकारांच्या जीवनाची दोन सास्कृतिक दायजां. गोंयची नाट्यकला आयज उंचेंल्या पांवडयार पावल्या, हातूंत मातुय दुबाव ना. पुणून गोंयंच्या कोंकणी संगीताचें कितें? बऱ्याच वर्सां पयलीं ह्या सगळ्या क्षेत्रांक वावर करपी गोंयचें म्हालगडे एकठांय येवन तांणी अखिल भारतीय कोंकणी संगीत संमेलनाचें आयोजन केल्लें. मडगांव आनी पणजी अशीं दोन संमेलनां जालीं. उपरांत वावर मात्तूय फुडें गेलो ना. तातुंतल्यान गोंयच्या संगीतकारांक, गायक, गीतकारांक फावो तितलो लाव जालो ना अशें खेदान म्हणचें पडटा.
ह्या सगळ्या गजालींचो विचार करून गोंयच्या कला, संगीत, नाट्य, लोकवेदाच्या मळार वावुरपी कांय म्हालगडे वर्सभरा पयलीं एकठांय आयले. गोंयचें नाटक, संगीत, लोक संगीत, तियात्र ह्या सगळ्या गजालींचेर विचार केले उपरांत फुडले पिळगेचो विचार करतनाच, आमच्या पारंपरिक कलेक एक नवी उर्बा, नवो आयाम दिवपाचे दिकेन वावर सुरू जालो आनी तातुंतल्यान गोंयचें एक फामाद नाट्यकर्मी श्रीधर कामत बांबोळकार हांच्या फुडारपणा खाला कोंकणी नाटक संगीत अकादमीची थापणूक जाली….. आनी 16 एप्रील ह्या दिसा हे अकादेमीचो लोकार्पण सुवाळो फोडेंच्या राजीव कलामंदिरांत जाता, ही समेस्त गोंयकारांचे दृश्टीन खोशयेची गजाल. कोंकणी संगीत नाटक अकादेमीचो वावर सगळ्या थरां पर्यंत पावचो देखून अकादेमीच्या वांगड्यांचेर जापसालदारकी सोंपयतना सगळ्या आंगाचो विचार केला. गोंयच्या विंगड विंगड वाठारांत फाटल्या कितल्याशाच वर्सां सावन वावर करपी गोंयचे वावुरपी हे अकादेमीचे वांगडी आसात. ते खातीर समित्यांची थापणूक केल्या. लोक कला संस्कृती- डॉ. जयंती नायक, कमलाकर म्हाळशी, अजित पैंगीणकार, झिलू गांवकार, नाटक विभाग- वसंत सावंत, डॉ. प्रकाश वजरीकार, डॉ. प्रदीप बोरकार, हिरू नायक, राजदीप नायक, एकनाथ मराठे, डॉ. रूपा च्यारी, संगीत विभाग- शकुंतला भरणे, रामानंद रायकार, उल्हास पै रायकर, शिरीष लवंदे, साहित्य कला आविष्कार- शशिकांत पुनाजी, जॉन आगियार, शिरीष पै, प्रसाद पागी, नामदेव सुर्लकार, सूरज कोमरपंत, त्या भायर अर्थ समितीचेर विजयकांत नमशीकार, पंढरीनाथ परब, मनोज बांदोडकार, गीता बांबोळकार, आर. बी. एस कोमरपंत हांचो आसपाव आसा आनी हे वावुरपी खूब गंभीरतायेन वावर करतना दिसतात. अकादेमीचें उपाध्यक्ष डॉ. पूर्णानंद च्यारी, सचीव पंढरीनाथ परब आनी भांडारी म्हूण विवेक पिसुर्लेंकार हांणी जापसालदारकी सांबाळ्ळ्या.
16 एप्रीलाक सांजेच्या 5 वरांचेर फोंडेंच्या राजीव गांधी कलामंदिरांत जावपी उक्तावण सुवाळ्याक मुख्यमंत्री दो. प्रमोद सावंत, मराठी साहित्यीक, अभिनेते सौमित्र (किशोर कदम), कला आनी संस्कृती मंत्री गोविंद गावडे, जलस्रोत मंत्री सुभाष शिरोडकार, वीज मंत्री सुदीन ढवळीकार, ज्ञानपीठकार दामोदर मावजो, फिल्म दिग्दर्शक जयप्रद देसाय, ज्येश्ठ विचारवंत अॅड. उदय भेंब्रे, नाटकार पुंडलीक नायक हाजिर आसतले. ह्या वेळार लोकनाच, भजन, सुगम संगीत, संगीत नाट्य प्रवेश, एकपात्री प्रयोग अश्यो कार्यावळी जातल्यो. गोंयच्या संगीत, नाटक क्षेत्रांतलो हो एक भांगराळो खीण. गोंय सुटके उपरांत थापणूक जाल्ल्या, गोंयचे मातयेचो वास आशिल्ल्या कोंकणी नाटक संगीत अकादेमीक यश आंवडेता.

अजित पैंगीणकार
काणकोण