कोंकणी ध्यास

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

राजभास कायद्याक कोणूय नकलामी करपाचो यत्न करूं पूण सरकार राजभास कायद्याक कशेंच हात लावचें ना हाची म्हाका खात्री आसा.

दोन दिसां पयलीं कांय कामा खातीर बँकेंत वचचें पडलें. सद्याक गोंयांत बँक, पोस्ट ऑफीस खंयूय वच हिंदीची गरज पडटा. सगलें गोंयूच हिंदीमय जालां म्हणल्यार जाता. हालींच पोस्टांत लागिल्ले ‘मराठी माणूस’ लेगीत लोकां कडेन हिंदींतल्यान संवाद सादतना दिसतात. बँकांनी बी युपी, बिहारी लोक भरल्यात जे कितलींय वर्सां गोंयांत रावले तरी आपणाली हिंदी सोडिनात. आमकांय निरुपाय म्हणून मोडकी तोडकी जायना हिंदी उलोवचीच पडटा. आनी दक्षीणेच्यान जे येतात तांचीं तमीळ, मल्याळम आमकां कळना म्हणून तांचे कडेन हिंदी कातरचीच पडटा. निमाणें कितें तर गोंय हिंदीमय.
सद्याक उबाळ बरोच वाडला. उबाळांत जायत्या जाणांक त्रास जावंक लागतात. आनी ते दुसऱ्यांच्यो तकल्यो खावंक लागतात. गोंयांत राजभास कायदो येवन जायतीं वर्सां जालीं. आतां तो सारको बरो चालीक लायात म्हूण सांगपाची गरज आसली. पूण कांय जाणांक तो कायदोच बदलिल्लो जाय. तो कायदो बदलात म्हणपाची मागणी कांय जाण करूंक लागल्यात. हती गेलो पूण शेंपडी आडखळची तसली गत सद्याक जाल्ली दिसून येता. हो वाडिल्ल्या गरमेचो परिणाम आसूं येता. नासल्यार इतल्या वर्सां उपरांत सोंपिल्लो विशय परतून वयर कित्याक येवचो? तातूंत तर मुख्यमंत्री परत परत सांगता हो प्रस्न केन्नाच सोंपलो म्हणून. सत्ताधारी पक्षाच्या अध्यक्षानूय फाटीं हेंच सांगलां. तरी आसतना कांय लोक सरकाराक निवेदनां भेटयतात.
आतां हीं निवेदनां दिवन आनी राजभास कायदो बदलात म्हूण सांगून हे लोक कोणाचें हीत पळेतात काय? आपूण असल्या करण्यांनी आपल्याच भुरग्यांचो फुडार मारून उडयतात म्हणपाचें भान हांकां कशें उरना? सरकारी नोकऱ्यो तरी गोंयकार भुरग्यांक मेळच्यो म्हणून सरकारान कोंकणी सक्तीची केल्या. तशी सक्ती केलिना जाल्यार गोंयकार भुरग्यांक नोकऱ्यो मेळटल्यो? वेल्यान सरकारी कचेऱ्यांनीय बँक पोस्टा वरीच आमकां हिंदी कातरची पडटली. बँक आनी पोस्टाचें उदाहरण दिवपाचें कारण म्हणल्यार थंय कोंकणीची सक्ती ना, देखून गोंयकार भुरग्यांक काम मेळना. सगले हिंदी आनी मराठी नदरेक येतात.
खरें म्हणल्यार आमी गोंय सरकार आनी चड करून गोंयचे मुख्यमंत्री जे गोंयच्या भुरग्यांचो फुडार सुरक्षीत करूंक सोदतात, तांची तोखणाय आनी अभिनंदन करूंक जाय आसलें. सरकार गोंयच्या भुरग्यां खातीर जें कितें करता ताका पुराय तेंकों दिवंक जाय. पूण तें सोडून आमी कितें करतात तर बऱ्या कामांत आडखळ हाडटात. आनी हांचे आड उलयत जाल्यार आमी मराठीचे दुस्मान थारतात. म्हणात गा तुमी कितेंय पूण हांवें जितली मराठी वाचल्या वा म्हजे कडेन जितलो सांठो आसा ताचो धावो वांटो तरी तुमी चाळळा व्हय? कांय जाण म्हणटात, चड उलयतात ती न्हय जाल्यार चड वापरांत येता ती भास राजभास करची. आयज गोंयांत खंयची भास चड चलता? खंयचे भाशेचो चड उपेग जाता? मराठीचो? खंय जाता तो? फक्त आरती अभंगानीच मूं? सद्याक गोंयांत सगल्यांत चड वापरतात ती इंग्लीश. सगली कडेन इंग्लीशीचोच वापर जाता. उलोवपांत हिंदी आनी बरोवपांत इंग्लीश. मागीर खंयची भास राजभास करपाची? हिंदी काय इंग्लीश सांगात.
आमी मराठीचे दुस्मान केन्नाच नासले. तशे दक्षीणेचे लोकूय हिंदीचे दुस्मान न्हय. तरी ते हिंदीक विरोध करताच न्हय? कित्याक करतात ते विरोध? कारण हिंदी सगले कडेन दादागिरी करता. आनी हे लोक ते दादागिरीक विरोध करतात. खंयचोय मनीस कामाधंद्या निमतान दुसरे कडेन रावंक गेल्यार थंयची भास शिकून घेता. पूण हिंदी भाशीक खंयूय वचूं, कितलींय वर्सां रावूं दुसरे भाशेक किकोंत करता आनी आपलीच भास घेवन बसता. इतलेंच न्हय तर आपली भास दुसऱ्याच्या बोडार मारूंक सोदता. आतां गोंयचेंच उदाहरण घेवया. गोंयांत जे कोण येवन स्थायीक जाल्यात ते इल्ली तरी कोंकणी शिकल्यात. पूण हिंदी वा मराठी भाशीक केन्ना कोंकणी शिकला? तीस आनी चाळीस वर्सां गोंयांत राविल्ले हिंदी तशेंच मराठी भाशीक अजून आपणाली भास सोडिनात. स्वताक गोंयकार म्हणटात, गोंयचे सगले फायदे घेतात पूण कोंकणी शिकनात, कोंकणी उलयनात. आमचो कोंकणीक विरोध ना म्हणटनाच आमचीय भास तुमी वांगडा घेवंक जाय म्हणपाचो तांचो हट्ट आसता. ह्या तांच्या हट्टाक आमचे लोक तकली हालयतात हें दुर्दैव म्हणपाचें. आमचो विरोध हेच गजालीक आसता.
म्हाका सद्याक तरी कोंकणीचो हुस्को ना. कोणूय कसलेय भाशेची व्होट बँक करूं कोंकणीक हात लावपाचें धाडस कोणाच मदीं आसचें ना हाची म्हाका खात्री आसा. राजभास कायद्याक कोणूय नकलामी करपाचो यत्न करूं पूण सरकार राजभास कायद्याक कशेंच हात लावचें ना हाची म्हाका खात्री आसा. आनी म्हाका गोंयच्या तरणाट्यांचेर विस्वास आसा. ते कोंकणी आनी गोंय विरोधकांक सुके काश्टेन सोडचेनात. गोंयच्या तरणाट्यांचे विचार पळेत जाल्यार गोंयचो फुडार उज्वल आसा हातूंत दुबाव ना. असोच एक अणभव म्हाका पयर बँकेंत गेल्ले कडेन आयलो. हांव कावंटरार उबो. म्हजे मुखार दोग जाण आसले. कावंटरार आशिल्ले बायलेन हिंदीन कितें तरी विचारलें. तिका कोणेच जाप दिली ना. तिणें आवाज मोठो करून म्हणलें, ‘ईश्वर मै तुमसे बात कर रही हूं!’ आनी मुखार आशिल्ल्या तरणाट्यान म्हणलें, ‘मॅडम, कोंकणींत उलयात न्हय! म्हाका कोंकणी कळटा.’ ते बायलेन म्हणलें, पूण तुजें नांव ईश्वर न्हय?’ तिची चूक नाशिल्ली. ईश्वर हें नांव गोंयांत कशें आसुये? ताणें जाप दिली, ‘मॅडम हांव गोंयांत रावतां आनी कोंकणी शिकलां.’ मुखा वयलें संभाशण कोंकणींतूच जालें.
म्हजे कडेन कोंकणी उलय, म्हाका कोंकणी येता हें सांगपी तरणाटे जंय आसात थंय कोंकणीक कसलो भंय?

अभयकुमार वेलींगकार
9423884687