भांगरभूंय | प्रतिनिधी
ज्यो घडणुको वा प्रसंग घडटात तो इतिहास. बरोवन दवरला वा हेर मार्गांनी पितारला तोच इतिहास अशें न्हय. हें खूब म्हत्वाचें. इतिहास कोणें बरोवचो? हो सृजनशील लेखक आनी अभ्यास नाशिल्ल्या बरोवप्याचो प्रांत न्हय. बरोवपी इतिहास संशोधक आसल्यार बरें. पूण खंयच्याय आंदोलनाचेर वा चळवळीचेर वा ताचे कडेन संबंदीत इतिहासीक काळाचेर नाटक-कादंबरी बरोवपय सोंपें न्हय. कारण इतिहास बरयतलो तर ताका एक वैचारीक आनी संशोधनात्मक बसका लागता. पद्दतशीर आनी तटस्थपणान सांगचें पडटा. इतिहासकार तशें करूंक शकतात. चळवळींत वांटो घेवपी फुडारी वा कार्यकर्ते आपल्याक जाय तसो इतिहास रचतात. मागीर तो एकसुरो जाता. हांवें केल्ल्या कामाचें अहंकार-प्रधान कथन तातूंत चड येता.
सांगपाचो मुद्दो म्हळ्यार तीस वर्सां उपरांत कोंकणी चळवळीचो इतिहास जायते जाण बरोवपाक लागल्यात ही एक बरी गजाल. अशीं कांय पुस्तकां हालीं उजवाडाक येवपाक लागल्यांत. गोंयचे आदले मुख्यमंत्री लुईझीन फालेरो हाचें ‘कोंकणी आनी गोंय घटकराज्या खातीर झूज’ (Battle for Konkani and Statehood of Goa) हें पुस्तक हालींच उजवाडाक आयलां. इंग्लीश भाशेंत. पुस्तकाच्यो जायत्यो जमेच्यो बाजू आसात. तांणी वर्सां, तारखां वांगडा हेर कालखंडांचो तपशील दिला. ताचो फायदो अभ्यासकांक नक्कीच जातलो.
ह्या पुस्तकाचें नांव पटपा सारकें ना. तीं झगडीं कोंकणी विशीं न्हय तर कोंकणी ही राजभास करपाची आशिल्ली
जाका गोंयांतल्या मराठीवाद्यांनी विरोध केल्लो. कोंकणी ही राजभास
जाल्ल्यान गोंयाक घटक राज्याचो दर्जो मेळ्ळो.
ह्या पुस्तकांत कोंकणी राजभास आनी गोंयची घटक राज्याची मागणी पुराय जायमेरेन 1980 ते 1987 ह्या काळांत घडिल्ल्या जायत्या नाटकीय घडणुकांचें वर्णन लेखकान केलां. दिसाळ्यांतल्यो बातम्यो, लेख आनी त्या वेळाचे विधानसभेंतल्या भासाभाशेचे वृत्तांत फैदासून ह्या पुस्तकाचे लेखक आपल्या पुस्तकांत चळवळीच्या वेग-वेगळ्या टप्प्यांचो तपशील दिता. ते उपरांत घडिल्ल्या कोंकणी प्रजेचो आवाज संघटणेचो इतिहास ते सांगतात. गोंयांत जायत्यो चळवळी जाल्यो. तातूंत 1967 वर्सा जाल्लो जनमत कौल ही गोंयच्याच न्हय तर भारताच्या इतिहासांत एक आगळी घडणूक म्हणून नोंद जाल्या. 1975 वर्सा कोंकणी भाशेक साहित्य अकादेमीन मान्यताय मेळ्ळ्या उपरांत ताका मराठीवाद्यांनी विरोध करप हें स्वाभावीक आशिल्लें. 1987 वर्सा राजभाशा चळवळ सुरू जाली. कोंकणीवाद्यांक विरोधी गटाचीं कारस्थानां पोल करपाक आपली सगळी शक्त वापरची पडली. पूण कोंकणीवाद्यांच्या एकवटा खातीर आनी बुदवंत फुडारपण तशेंच शिटूक नियोजन हाका लागून ही मोख सादप शक्य जालें.
राजभाशा चळवळ 1987 वर्सा 555 दीस चलली. राजभाशेचे हे चळवळींत लुईझीन फालेरो हांचें कार्य निखालूच व्हडलें आसा. चळवळीच्या काळांत तांचें मडगांवां आशिल्लें घर हें हे चळवळीचें मुखेल केंद्र जाल्लें. थंय बसका जाताल्यो. त्या वेळार कोंकणी लोकांच्या प्रजेच्या आवाजाक आपलें स्वताचें कार्यालय नाशिल्लें. कोंकणीचे म्हालगडे हांगा तांच्या घरांत सगळे डावपेंच आंखताले. गोंयच्या क्रिस्तांव समाजाक हे चळवळी वटेन हाडपाक लुईझिनबाबान केल्लो म्हत्वाचो वावर कोणूच न्हयकारूंक शकना. पूण ताचे बरपावळींत ‘हांव’ चड आयला. ह्या पुस्तकांत एक ठळक चूक जाल्या. भाशे प्रमाण राज्याची रचना 1965 वर्सा न्हय तर 1956 वर्सा तयार जाली. (पान 8-9)
कोंकणीक राजभाशेचो दर्जो मेळ्ळो, संविधानाचे आठवे वळेरींत तिचो आसपाव जालो, उपरांत क्रिस्तांव समाजाक कोंकणीची गरज कित्याक पडली ना? ह्या प्रस्नाची जाप आजून लेगीत मेळ्ळी ना. ह्या पुस्तकाच्या लेखकाचोय तातूंत आसपाव आसा हें मुखेल.
शेकीं ह्या पुस्तकाक कांय प्रमाणांत इतिहासीक म्हत्व आसा म्हळ्यार अतिताय जावची ना. कोंकणी राजभास चळवळीचो इतिहास जाणून घेवपी तरणाटे पिळगेक आनी विद्वानांकय ताचो फायदो जातलो जातलो हातूंत दुबाव ना. फुडाराक तटस्थ नदरेन खंयचोय विद्वान इतिहाससंशोधक कोंकणी चळवळीचो इतिहास बरयता जाल्यार ताका हें पुस्तक एक संदर्भ पुस्तक म्हण उपेगी पडटलेंच.
सखाराम शेणवी बोरकार
9923306751
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
