भांगरभूंय | प्रतिनिधी
(पूण ताणें जे प्रयोग केल्यात त्याफाटल्या ताच्या कश्टांची, धडाडेची, घेवपाक जाय आसली तितली दखल घेवप जालेंना…. आतां मुखार….)
हेमलकसाचो प्रकल्प प्रत्यक्षांत येवचो देखून जायते अनामिक कार्यकर्ते आनी कुश्ठरोगी हाणीं आपली सगळी ताकद वापरली. तांणीं हांगचे रस्ते करपा खातीर, घरां उबीं करपा खातीर, बांय खणपा खातीर अक्षरशा रगताचें उदक केलें. बाबांच्या वांगडा सुरवेक जे धा- पंदरा कुश्ठरोगी आयिल्ले ताणीं हो प्रकल्प उबो करपाक खूबच मजत केली. झाडां कातरून, फातर फोडून रस्तो तयार करप, ही सोंपी गजाल नासली, ती तांणीं केली. हांगांच विटो तयार केल्यो. जनेलां, दारां तयार करून रावपाक घरां आनी तपासणेघर बांदलें. शिमीट म्हारग म्हुणून चुन्याचो वापर केलो. न्हंयेचेर वचून उदक हाडप, शेतकाम करप, तपासणेघरांत मजत करप, प्राण्यांची जतनाय घेवप, सगळ्या सगळ्या कामांत तांची मजत आसली. बाकीच्यांची मजत आसली तरी कश्टांच्या बऱ्याचशा कामांचें वजें ह्या बऱ्या जाल्ल्या कुश्ठरोग्यांनी उबारलें आनी त्याखातीर ह्या प्रकल्पाक मूर्त रूप आयलें. एका उपेक्षित समाजघटकान माडिया गोंड सारक्या दुसऱ्या उपेक्षित लोकां खातीर इतलें काम करप, तांकां समाजाच्या व्हांवत्या धारेंत हाडपाक मजत करपाचें हें उदाहरण फकत एकच आसतलें.
अशे रितीन कार्यकरते, देणगीदार आनी इश्ट हांच्या सहकार्यान हो ‘ जगन्नाथाचो रथ ’ चलत आसा, चलत आसा…….
बाबांचे व्यक्तीमत्व
बाबा आमटे ह्या कर्तृत्ववान मनशाचे आमी भुरगे. बाबांचें व्यक्तीमत्व कोणाचेरय भूल घालतालें. तांचें सगळेच अफाट आनी अचाट आसतालें. तांकां सेगीत नव्यो नव्यो कल्पना येवजताल्यो. खरें पळयल्यार आनंदवनाचो प्रकल्प जातकच आनी कोणुय सुशेगाद बसता आसलो; पूण बाबा तातूंतले नासले. तांकां सोमनाथ दिसलें, हेमलकसान खुणायलें. तांचें काळीज कवीचें आसलें. म्हुणूनच एकादरें कुश्ठरोग्यांचें आनी आदिवासींचें दुख्ख तांकां दिसलें, तोपलें जातले. श्रमप्रतिश्ठा तांच्या खातीर खूब म्हत्वाची आसताली. ते स्वता सगळ्यां वांगडा काम करताले, रावताले, जेवताले. ‘ हे अपंग, कुश्ठरोगी आसुनूय काम करतात, मागीर तुमी फाटल्यान कित्याक सरतात ?’ असो तांचो तरनाट्यांक प्रस्न आसतालो. पयलीं उच्च, मध्यम वर्गीय लोकां मदीं श्रमांक प्रतिश्ठा नासताली. तुमी आमचे चाकर आसात, असो दिश्टीकोण तांच्या मदीं भरिल्लो आसतालो, आजुनय आसा. ‘ श्रम करपी काम करतात, ते घाम गळयतात म्हुणून तुमी सुशेग घेवंक शकतात. त्या खातीर श्रमांची प्रतिश्ठा, ताचें मोल वळखूंक शिकात, ’ अशें बाबांचें म्हणणें आसतालें. त्या खातीर ताणीं सोमनाथाक श्रमसंस्कार शिबीर सुरू केलें. स्वता श्रम केले बगर श्रम करतल्या लोकांचीं दुख्खां कळनात.
‘ वतांतले ’ आनी ‘ सावळेंतले ’ हो फरक लोकांक कळचो, हो हेतू त्या फाटल्यान आसलो. तातुंतल्यान खरेंच बरे तरनाटे कार्यकर्ते तयार जाले. प्रत्येक कार्यकर्त्याची काम करपाची पद्दत वेगळी आसली, तरी तांकां प्रेरणा बाबांन, सोमनाथ प्रकल्पान दिली.
हेमलकसाकय अशीं शिबीरां घेवचीं, अशें बाबांक दिसतालें. पूण तशें जांवक शकलें ना. एक तर म्हाका स्वता ताची व्हडलीशी आवड नासली. दुसरी गजाल, हांगां दरदिसाक शेकड्यांनी पेशंट्स येतात. त्या खातीर तांकां सोडून हांव शिबीरांत लक्ष दिवंक शकना आसलों. आनी तिसरी म्हत्वाची गजाल म्हणल्यार शिबीरा खातीर लागपी सगळ्यो वस्तू हांगां भायल्यान हाडच्यो पडटात. उदक लेगीत जाय तितलें मेळना. पयलीं एक फावट बाबान हांगां शिबीर घेतिल्लें. तेन्ना ताचो सगळ्यांकूच खूब त्रास जाल्लो. जाय आशिल्लें सगळें सामान ट्रॅक्टर भरभरून हांगां हाडचें पडिल्लें. ताका लागून तो अणभव गांठीक बांदून आमी हांगां शिबीरां नाकात अशें सामकें थारावनच दवरिल्लें. बाबांनय तें मानून घेतलें. बाबा खरें तर जिद्दी मनीस, पूण आपल्या भुरग्यांच्या निर्णयांचो तांणीं सदांच मान राखलो.
(मुखार चलता)
प्रकाशवाटा (मूळ लेखक : डॉ. प्रकाश आमटे)
देविदास गजानन नायक
98505 35051
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
