भांगरभूंय | प्रतिनिधी
दिपकावणेचें नुस्तें घरा हाडटकूच हाडिल्ल्या नुस्त्याचो एक वांटो गांवच्या वाड्या वयल्या दर एक घरांत दिताले. गांवांतल्या लोकां भितर खाणां जेवणां बाबतींत एकसुरेपण नाशिल्लें.
भोवसले बांद म्हणल्यार किदें हें कोणाक खबर आसचें ना, आनी गोंयकारांक तें खबर आसपाचो प्रस्नूय उप्रासना. साळावली धरण जंय बांदलां त्या वाठारांत जे शीव देवळाची वास्तू बांदल्या ती मुळांत भोवसले बांदा कडल्या देवळाची प्रतिकृती. भारतीय पुरातत्व खात्यान ह्या देवळाचो एकान एक फातर थंयच्यान काडून हाडून तो तश्याचाे तसो दवरून ह्या देवळाची पुनर्वसणूक केल्या. आर्विल्ल्या स्थापत्यशिल्पकारीक लागून हें शक्य जालें. हें शीव देवूळ गोंयांतल्या कदंब राजवटींत सातव्या शतमानांत बांदिल्लें अशें इतिहास सांगता. आमकां कुर्डीकारांक तें साळावली धरण बांदून त्या देवळाचें उत्थान केले उपरांत कळ्ळें. हरशीं आमचे खातीर तो वाठार म्हणल्यार भोवसले बांद. ताचो शीव छत्रपती शिवाजी वा संभाजी म्हाराज हांचे कडेन संबंद आशिल्लो काय ना हें आमी कित्याक म्हणून तपासून पळयतले. आमकां खबर आशिल्लें तें रामनाथ देवस्थानान हो बांद बांदिल्लो आनी ताचें उदक शेतां रोंवपा खातीर बद्द कुर्डी मेरेन पावयलें.
आंगडी ह्या वाठारांत हो बांद आशिल्लो, आनी थंय आमचे मुस्लीम लोक रावताले. कुर्डी गांवांत इतलो भावचार आनी धर्मीक एकचार आशिल्लो. हिंदू समाजांतलो कोणूय भायर पडल्यार ताचेर निमाणे संस्कार करपाक किरिस्तांव भाव न्हंयचे देगे वयलीं आमेलीचीं झाडां मारून सरण तयार करताले. आयज कोणाकूय हाचें अजाप दिसतलें. पूण ही खरी गजाल. साळावले धरणांत बुडिल्लो कुर्डी गांव आनी तेन्ना थंय रावपी भावचाराची देख दिवपी गजाल. साळावले धरणाचें उदक पियेवपी लोकांक तो भावचार ती एकजीण मतींत घेवपाचो प्रश्न उप्रासना.
भोवसले बांद शेताक उदकाची पुरवण करतालो. ताचो खारीज आमचे कुशावती न्हंये पसून वयर रावपी व्हडलें मळ, शीर, देवाबाग आनी हेर वाठारांतल्या लोकांची शेतां उदक पुरवणेचीं तान भागयतालो. पूण हो खारीज वेळ पडटा तेन्ना आमकां खडप्यो कुल्ल्यो आनी हेर काड्डुकां मेळोवन दिवपी खाशेली सुवात आशिल्ली. खारीज म्हणल्यार कुर्डी गांवांत खाजन शेतां आशिल्लीं काय कितें, असोय प्रश्न उप्रासपाक शकता. आमची कुशावती गोड्या उदकाची. खाजन शेतां खारें उदक आडावन करतात तीं. पेडणें, तिसवाडी म्हालांनी ती आसात. पूण आमचे कुशावतीचो न्हंयचो गोड्या उदकाचो सैमीक स्रोत. कुर्डी गांवात जो खारीज बांदलो ताचे फाटल्यान इतिहासीक न्हय जाल्यार धर्मीक कारण आसा. ते आतां कोणाकूय सांगल्यार तांकां ताचें अजाप दिसतलें. आमी आमचे पिळगे कडल्यान आयकल्ली खबर म्हणल्यार ‘आमचें गांव दैवत सोमेश्वर खंय रामनाथींच्या रामनाथाच्या सपनांत गेलां आनी ताणें सांगलें खंय म्हजी कुर्डेची सगली जमीन हांव तुका दान दितां’ म्हत्वाचें म्हणल्यार सोमेश्वराचे बामण म्हाजन तेच रामनाथाचे म्हाजन. सोमेश्वर प्रत्यक्ष रामनाथाच्या सपनांत गेलो काय ना हें कोणाक खबर ना. पूण ज्या म्हाजनाच्या सपनांत तो गेलो ताणें खंय रामनाथाक प्रसाद लायलो आनी ताणें ती खबर खरी अशें सागलें खंय. आनी कुर्डेच्या आमच्या सोमेश्वराची सगली जमीन फोडें म्हालांतल्या रामनाथीच्या रामनाथाची जाली. ही गजाल खरी काय हें कोणाकूच खबर ना. पूण कुर्डेची सगली पिकावळ दिवपी जमीन पुर्तुगेझ तेंपार त्या देवाच्या नांवार केली आनी ताचे शिंपणावळी खातीर खारीज वा आतांचे भाशेंत कानाल बांदले. पूण आमकां त्या खारजान उदक दिलें तशेंच दिपावणेक वचपाची आमकां सदांच खोशी दिली. दिपावणेक वचप ही तशी सादी गजाल पूण तशें न्हय. हो सामको व्हडलो आक्त.
उटांगाराच्या पावसांत सांजे मायत्याक विसव घेतकच लोक खोशी जाताले. कारण पडट्या पावसांत चढणेच्या नुसत्याची दिपकावणी करप खूब कुस्तार. जसो सांजे पावस आसरतालो तशे गांवंचें दर एक घरांतले दोग जणं रातचे चढणेचें नुस्तें मारपाक वचपाचे तयारेक लागताले, उजवाडा खातीर पेत्रोलमास, लाता कंदील, कापडाचो केरोसीनान भिजयिल्लो काकाडो, शेणयें जाळी, लोखंडी तरसाद, विळो, कोयती असली हत्यारां घेवन दिपकावणेक वचपाक घरांतल्यान भायर सरचें पयलीं घरांतल्या लोकांक व्हड आत्मविश्वासान सांगताले, रातचे सावे नुस्त्या जेवणा खातीर आळेन तयार करून दवरात. तुळसतडील्या शेताक, भगवती देवळाच्या आवांठातल्या शेंतोडीक आनी खारजा उदका धडयेर दिपकावणी करूंक वताले सगली शेंतोड पेत्रोलमास, लाता कंदीलाच्या उजवाडान लकलकताली. खाराजांतल्या व्हांवत्या उदकांत अखंड कुल्ली अचळय धरून बादलेंत उडोवप ही सोंपी गजाल न्हय. केन्ना कुल्ल्यो शेता कुशींतल्या आत्याच्या घोली भितर उरताल्यो. तरसाद घोली भितर अळंग धुमसून हात घालून भायर काडटना घांस मारून हाताची बोटां रक्तबंबाळ केल्ल्याची म्हाका याद जाता.
पावसा उदकाच्या लोटान खारजाक हुंवार येतालो तें उदक शेतांत येवन शेतां भरतालीं. ह्याच शेतांक हुंवारा उदका सरशी नुस्तें वयर चडून येतालें. दिपकावणी करतना पिट्टोळ, थिगूर, वाळयो, वायसोळी, सांगटां, चिकाले, माशे, फातरटाक घट घांस मारून राविल्ल्या मोळव्यांनी, घोलींत हात घालून काडिल्ल्या जित्या कुल्ल्यांनी बादली केन्ना भरताली तेच कळनाशिल्लें. दिपकावणेचें नुस्तें घरा हाडटकूच हाडिल्ल्या नुस्त्याचो एक वांटो गांवच्या वाड्या वयल्या दर एक घरांत दिताले. गांवांतल्या लोकां भितर खाणां जेवणां बाबतींत एकसुरेपण नाशिल्लें. जें कितें मेळटा तें वांटून खावचें, अश्या सभावाचे सगले लोक आशिल्ल्यान गांवां भितर भावकेची घट वीण तयार जाल्ली, म्हाका हांगा मुद्दाम दुसरी गजाल व्यक्त करची अशी दिसता. ती म्हळ्यार आमच्या गांवांत पुर्तुगेझ तेंपार हातान दारू भरपाची आर्मां आशिल्लीं. आमचें जाण्टे जण काळख्या रातीं लागसरच्या पेनणुटीच्या दोंगुल्लेर कासाक वताले, आनी अवघे दोन वरां भितर सावज मारून हाडटाले आनी मटणाचो वांटो गांवभर लोकांक पावयताले.
सुदिन वि. कुर्डीकार
8275425404
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
