कुडटरीचें केळ्यांचें फेस्त

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

ग्वादलूप सायबिणीचें फेस्त हाका केळ्यांचें फेस्त अशेंय म्हणटात. ह्या नांवां फाटल्यान खूब लोक-काणयो आसात. कांय जाण्टेल्यांच्या म्हणण्या प्रमाणें…

कुडटरी हो दक्षीण गोंयांतल्या साश्टी म्हालांतलो गांव. 11 व्या शेंकड्यांत कदंब राजवटी वेळार, हाका “कुडटरिका अग्रहरा” म्हणजे शिक्षणीक केंद्र अशें म्हणटाले. पुर्तुगेजांनी गोंय काबीज केल्या उपरांत, धर्मांतरण जालें आनी आयज ह्या गांवांत चडशे लोक क्रिस्ती धर्म पाळटात आनी ह्या गांवांत आशिल्ली इगर्ज सांत आलेस (St. Alex) हांकां समर्पीत केल्या. कुडटरी गांवांत 1597 वर्सा कुडटरी कोम्युनिदादीचे अर्थीक मजतीन आंगडी तळ्या देगेर हें कपेल बांदिल्लें आनी मागीर ह्या कपेलाचें इगर्जेच्या रुपान रुपांतरण जालें. आयच्या दिसाक इगर्जेची जी भव्य इमारत दिसता, ती 1647 वर्सा बांदिल्ली. ही इगर्ज सुरवातेक ग्वादलूप सायबिणीक भेटयिल्ली आनी काळांतरान 1815 वर्सा सावन सां आलेसाक समर्पीत केली आनी पुर्तुगेज भाशेंत Santo Aleixo Igreja em Curtorim अशें नांव दिलें. इगर्जेचें फेस्त 17 जुलयाक मनयताले, पूण वर्सान वर्स ही तारीख कामकाजाच्या दिसान आयिल्ल्यान, 17 तारखे उपरांत आयिल्ल्या आयताराक हें फेस्त मनयतात.
हे इगर्जेंत सात आल्तार आसात आनी तातूंतलोच एक ग्वादलूप सायबिणीक जाल्यार दुसरो अवर लेडी ऑफ होप – हांकां समर्पीत केल्यात. सांत आलेस हो गांवचो पात्रण अशें मानतात, पूण ह्या गांवचें मुखेल फेस्त हें ग्वादलूप सायबिणीचें, जें दर वर्सा 18 डिसेंबराक मनयतात. ह्या फेस्ताक S. Maria de la O, म्हणजे “O” सायबिणीचें फेस्त अशें मानताले. हाचे फाटलें कारण म्हणल्यार, पुर्तुगेज काळार, धर्मीक विधी आनी सेवा ह्यो लातीं भाशेंतल्यान जाताल्यो आनी 18-ते-25 डिसेंबर मजगतीं जावपी दरेकी प्रार्थना वा रजार हें लातीं भाशेंतल्यान “O” (ओ) ह्या उच्चारांतल्यान सुरू जातालें.
ग्वादलूप सायबिणीचें फेस्त हाका केळ्यांचें फेस्त अशेंय म्हणटात. ह्या नांवां फाटल्यान खूब लोक-काणयो आसात. कांय जाण्टेल्यांच्या म्हणण्या प्रमाणें, ह्या दिसा मोठ्या प्रमाणान विभिन्न तरांचीं आनी आकाराच्या केळ्यांचो वेवसाय जातालो. गोंय भरांतलीं केळीं हांगासर हाडप जातालीं, तातूंत उत्तर गोंयांतल्या बार्देश म्हालांतल्या मोयड्यां जाल्यार दक्षीण गोंयांतल्या शिरोड्यां गांवांतल्यान लेगीत केळीं हाडटाले.
त्या काळार पयसुल्ल्यान रस्त्या मार्गांतल्यान येवप शक्य नाशिल्ल्यान, लोक पनेळ घेवन दर्यांतल्यान प्रवास करताले. हो वेव्हार वाणयांचे चाळींत वा वाणयांचो बाजार असो भरतालो, जाचे कुशीक जुंवारी न्हंयेचो एक फांटो इगर्जे सामकार सावन व्हांवतालो, जाका आतां आंगडी तळें म्हूण वळखतात. साश्टीकार ह्या फेस्ताक खास करून केळ्यांची खरेदी करूंक येताले आनी ताका लागून धंदेकारांक बरें गिरायक जातालें. साश्टीकार हांगा सावन मोठ्या प्रमाणान केळीं विकतीं घेताले आनी आपल्या गांवांनी व्हरून विकताले. ह्या बाजाराक चडशीं केळीं आशिल्ल्यान, ह्या व्हड मेळाव्याक केळ्यां बाजार अशें नांव पडलें आनी काळांतरान केळ्यांचें फेस्त अशें म्हणप जालें.
दुसरी एक अशीच काणी म्हणल्यार, डिसेंबराच्या म्हयन्यांत क्रिस्त रायाच्या जल्मा निमतान, कुडटरी गांवचे लोक एका-मेकाक केळ्यांची भेट दिताले. त्या तेंपार, केळें हें सामकें सवाय आनी सोंपेपणान उपलब्ध अशें फळ आशिल्लें. कुडटरीचे लोक नातलां निमतान केळ्यांचे वडे करताले आनी 18 डिसेंबराक गांवांत फेस्त आशिल्ल्यान, ह्या दिसा केळ्यांची खरेदी करूंक बरो वेळ आशिल्लो अशी एक लोक-काणी आसा.
आदल्या काळार गांवकार, म्हणजे ग्वादलूप सायबिणीचे कोंफ्रादीचे वांगडी हें फेस्त आयोजीत करताले, पूण आतां पुराय गांवचो लोक हें फेस्त एकठांय येवन, देणगी काडून आयोजन करून व्हडा उमेदीन मनयतात.
आयज लेगीत, फेस्ता दिसा इगर्जे भोंवतणी फेरी भरता आनी दुकानदार मोठ्या प्रमाणान विक्री करूंक केळीं हाडटात. हे फेरयेंत केळ्यांचे फेणे पावणेर काडटात. अंदूं हें फेस्त, फुडलो बिरेस्तार म्हणजे 18 डिसेंबराक मनयतले.

दामोदर प्रभू
7218449305