किडनी दानाचें म्हत्व

भांगरभूंय | प्रतिनिधी

मुत्रपींड म्हणल्यार किडनी प्रत्यारोपण शस्त्रक्रिया रोखडीच दीनदयाळ स्वास्थ्य सेवा येवजणे खाला (डीडीएसएसवाय) हाडपाचो बरो निर्णय सरकारान घेतला. तो जाता तितले बेगीन चालीक लावपाची गरज आसा. कारण कोरोना धामी उपरांतच्या काळांत एक वा दोनूय किडण्यो पेड्डेर जावपाचे प्रकार गोंयांत खूबच वाडल्यात. सद्दां एक नवो दुयेंती डायलेसिसचेर वचपाक लागला. म्हयन्याक 25 धरुया. हाचे वयल्यान हो प्रकार भिवपा सारकोच आसा, हें कळटा. आतां मेरेन फक्त जीएमसींत किडनी प्रत्यारोपण आॅपरेशनां जातालीं, तीं आतां हेर हाॅस्पिटलांनीय करपाचो हावेस सरकारान उक्तायला. फक्त किडनीच न्हय, तर काळीज आनी लिव्हराचींय आॅपरेशनां थंय करतले. ही फक्त घोशणा थारची न्हय, अशें किडनी दुयेंती आनी तांच्या घरच्यांक दिसता. गोंय भलायकी केंद्र करपाक हो निर्णय योगदान दितलो!
कांय वर्सां पयलीं काणकोणां किडनी दुयेंतींचो आंकडो प्रमाणा भायर वाडिल्लो. दुशीत उदक, तिसऱ्यो, खुबे खावपाचें प्रमाण वाडिल्ल्यान अशें जातालें, असो अदमास कांय जाणांनी उक्तायिल्लो. कारणां कितेंय आसूं, पूण आतां पुराय राज्यांत किडनीचे दुयेंती सांपडूंक लागल्यात. सध्या 46 दुयेंती किडनी मेळपाची वाट पळयतात. अवयव दान करप्यांचो आंकडो उणो आशिल्ल्यान ह्या आॅपरेशनांक उशीर जाला. ती मेळ्ळ्यार तांचे डायलेसीस करपाचे त्रास, मनस्ताप वांचतले. किडनी कित्याक पेड्डेर जाता, ताचेर व्हड प्रमाणांत जागृताय जावपाक जाय. हें यूग म्हायती तंत्रज्ञानाचें आसलें तरी सगल्यांक भलायकीची जतनाय कशी घेवप हें खबर नासता. कांय जाण आळस करतात, थोडे बेफिकीर रावतात. कांय जाणकारांच्या मतान, गोडेंमूत आनी उच्च रक्तदाबाक लागून 35 टक्के लोकांक किडनीचीं दुयेंसां जातात. तर 20 टक्के लोकांचे बाबतींत नाका जाल्लो आहार, चुकीची जिणेशैली जापसालदार आसा. तशें गोंयांत तेलकट, मसाल्याचें खावप प्रमाणा भायर वाडलां, हें कबूल करचेंच पडटलें. तशें भलायके विशीं जागृत आशिल्ले शेंकड्यांनी लोक आसात, फक्त दर्जेदार, चड करून म्हारग ब्रॅण्डेड खावपीय आसात, पूण जिबेचेर ताबो नाशिल्ले तांचे धा पटीन चड आसात. मध्यानरातीं पसून भकाभका मांसाहारी, तेलकट, मसाल्याचें जिनस खावपी आसात. तरणाटे आसतना तें पचता, पूण चाळिशी हुपली काय मागीर सगलें एकदम भायर सरता. तेन्ना प्रत्येकान खाणां बाबतींत पिरायेचे विशींतूच सादूर जावंक जाय. अन्न आनी वखदां प्रशासनाचेरुय हिसपा भायर जापसालदारकी आसा. तांणी चड जागृत रावल्यार बरें. कारण गुन्यांवकारी मानसिकताय आशिल्ले साबार वेवसायीक आहारा सयत सगल्या मळांचेर आसात!
किडनी प्रत्यारोपणांत सगल्यांत व्हडली आडमेळीं येता, तीं अवयव दानाची! दोळ्यांचेंच उदाहरण घेवया. देशांत 50 लाखां वयर दिश्टीहीन लोक आसात. तर 7 कोटी लोका मदीं दृश्टीदोश आसा. तातूंत भुरगीं आसात. हो आंकडो वाडत आसा. दोळ्यांचें बुब्बुळ मेळ्ळें जाल्यार वर्साक देड लाख शस्त्रक्रिया जावं येतात. तातूंतल्या भोवतेकांक दिसूं येता. 2021 त भारतांत अपघात जावन 1 लाख 53 हजार लोकांक मरण आयिल्लें. हाचे भायर हेर कारणांनी मरपी आसात. एकल्या मनशाचे दोळे दोगांक दिश्टी दिवपाक शकतात. हाचो अर्थ अवयव दानाचे बाबतींत भारतीयां मदीं जागृताय जायत आनी कुटुंबां बुब्बुळ दान करपाक मुखार येत जाल्यार कांय वर्सां भितर सगल्या दिश्टीहिनांक दिसूं येता. किडनी प्रत्यारोपणा वांगडा ही अवयव दानाची चळवळ हातांत हात घालून मुखार वचपाक जाय. खुद्द मुख्यमंत्र्यान बुब्बुळ, किडनी आनी लिव्हर दान करपाची घोशणा केल्या. पांच सरकारी अधिकाऱ्यांनीय ती केल्या. राष्ट्रीय अवयव आनी पेशी प्रत्यारोपण संस्थेच्या (नोटो) संकेतथळाचेर वचून कोणाकूय अवयव दान करूं येतात.
कांय वर्सां पयलीं ही चळवळ चलताली. त्या वेळारूय खूब समाजसेवी लोकांनी अवयव दानाची घोशणा केल्ली. अवयवूच न्हय, तर पुराय देहदानूय करपी आसात. देहदान केल्यार विद्यार्थी दोतोरांक कृत्रीम कुडीचेर प्रयोग करीत करीत शिकचें पडना. हालींच जीएमसींत मरण आयिल्ल्या तरणाट्याचे अवयव दान करपाचो निर्णय ताच्या पालकांनी घेतलो. देखून तीन दुयेंतींक जिवदान मेळ्ळें. रक्तदाना सारकें अवयव दानूय सर्वोच्च दान, समाजसेवा थारल्या, हातूंत दुबाव ना.