भांगरभूंय | प्रतिनिधी
ॐकार पुष्प पयलें ह्या पुस्तकाचें हालींच प्रकाशन जालें. ताची ही प्रस्तावना.
ॐकार पुष्प हो सुश्री पुष्पा नायक हांचो पयलोच काव्य-संग्रह. ताका तांणी ‘पयलें पुष्प’ अशें बिरूद लायलां. खूब दुर्मीळ आनी भोवच नवलायेचें अशें हें ॐकार पुष्प तांणी आपल्या जिणेंतल्यान फुलयलां. कांय तेंप दोळ्यांत फूल पडून दोळ्यांची दिश्ट वचून पसून अंतचक्षूंच्या माध्यमांतल्यांन ह्या काव्यफुलाक तांणी रंगरूप दिलां हें महत्वाचें.
तशें पळोवंक गेल्यार निवृत्तीचे पिरायेर, जिणेच्या दुसर्या अर्दांत तांणी बरोवंक सुरवात केली. तांची ही बरपावळ म्हणल्यार आपपरगटावणी, आपउकतावणी, आत्मकथन. जायते दीस उदक सांचून उरिल्ल्या बांदाक खावटें पडटकच जशें उदक खळखळून भायर सरता, तसो भावनांचो ओतो पुष्पाबायच्या ह्या काव्यात्मक लिखाणाक आयला. साधारणपणान दिसा आड, सप्तकांत एक वा दोन, म्हयन्यांत आठ-धा अशे सरासरीन पुष्पाबायन काव्यफुलां फुलयल्यांत हाचे वयल्यान हाचें खरेपण जावं येता. गोंयची भूंय आनी कोंकणी भास हांचे विशींचो खर मोग आनी ताचे कडली खर निष्ठा आनी दीर्घकालीन संबंद हांकां लागून तांचे लागीं आत्म-प्रकटनाचो नेट आसा. खरें म्हणल्यार ललीत निबंदा सारको साहित्य प्रकार तांणी हाताळूं येतालो. तांच्या जायत्या कवितांचें मुखामळ “गद्यरुपी” आसा. तातूंत काव्यबिजां सांपडटात तीं प्रतिकां- प्रतिमांचीं आनी तांच्या खाशेल्या ‘क्रिया’ रुपांचीं. तांकां लागून हे बरपावळीक काव्यात्मकताय फावो जाल्या.
ह्या काव्य- झेल्यांतल्या कवितांचे तांच्या विशयाचे नदरेन तीन वांटे घालूं येतात. हे वांटे फकत अभ्यासपाचे नदरेन. हरशीं काव्यफुलांच तीं-विंगड रंगाचीं, विंगड रुपांचीं. पयल्या वाट्यांत सण- उत्सव- परबो हांचे विशीं कवयित्रीन काव्य -अणभव गुंथला. वर्सावळी प्रमाण येवपी दरेके सणापरबेक तांणी काव्यरूप दिलां. ह्या विभागांत तुळशीचें लग्न, दिवाळेच्या निमतान, श्रावणी आयतार, नरक चतुर्दस, कोजागिरी, दिवाळी आयली, शिगमो, वडाची पुनव, पाडवो, नागपंचम बी कवितांचो आसपाव जाता.
दुसऱ्या विभागांत थोर व्यक्तींचेर बरयिल्ल्या कविता-पुष्पांचो आसपाव करूं येता. म्हाका दिसता, तूंच तो (मनोहर पर्रीकार), बाकीबाब, त्रि. ब्रां कुन्याक, कोंकणीचो दास (शांताराम वर्दे वालावलीकार), पळय रे शणैबाब, एकतायेचें यादस्तीक (सरदार पटेल), बी कवितांच्यो देखी दिवं येतात.
तिसऱ्या देशभक्ती – गोंयभक्ती वाट्यांत भूंय गोंयची, 19 डिसेंबर 19 61, गणतंत्र दीस, मायभाशे खातीर , कोंकणी म्हजी चल्ली शेणत ह्यो कविता आसपावं येतात. आपल्या नात्यांतल्या वा वळखीपाळखीच्या कांय व्यक्तींचेर बरयिल्ल्यो कांय कविताय बी व्यक्तिचित्रणाचीं सुंदर काव्यात्मक यादस्तिकां थारल्यांत. देखीक भयेआका, हांव मडकयची नुस्तेकान्न बी.
‘मेघनाथाक’ कवितेंतल्यान उदकाचीं विंगडविंगड रुपां सहजतायेन दाखयल्यांत.कवयित्रीच्या एकंदरीत कवितांचो सूर सवस्तकायेचो, मांगल्याचो आसा. भुरगेपणांत वा आदल्या तेंपार पळयिल्ल्या गोंयच्या सैमाचें वा कसलेय मनीसनिर्मीत वेवस्थेचें रूप कवयित्रीच्या मनांकाळजांत घटट रोमून बसलां. तें रूप तशेंच अबाधीत उरचें हो तिचो ध्यास. त्या रुपाक कसलीय नखलामी जाल्यार ती दुखावता . ‘भूंय गोंयची ‘ सारके कवितेंत हो भाव दिश्टी पडटा.
हेच तरेन ‘पावस दाटायेन पडटा तेन्ना’ कवितेंत भुरगेपणांतलीं, पावसाळ्यांतलीं खाणांजेवणांची कवयित्री याद करता.
चड करून मंगलाची होरावणी करपी कवयित्री चुकून केन्ना तरी उपहासात्मक, उपरोधक जाता आनी ‘आमीच ते ‘ (पक्षंतरण), वेंचणूक देवीची आरती अश्योय कविता रचता. तिचे कवी-कल्पनेंतलें गोंय 60-70 वर्सां आदलें आसा.
पुष्पाबायच्यो चडशो कविता उपदेशात्मक, शिटकावणी करपी, सुचोवण्यो दिवपी वा विनवण्यो करपी आसात.
पुष्पाबायच्या कांय कवितांनी मांडिल्ल्यो सुंदर कल्पना लक्ष वेधून घेतात. देखीक ‘काळोख उजवाडाची फाट सोडिना ‘, ‘नवो सूर्य, नवो चंद्र फाटकुळेर मारून नवें वर्स आयलां’ बी. केन्नाय हळडीच्या पानाक आवयच्या हातांचे
रुचीचो सुवाद कवयित्री दिता. गोंया विशींचो तिचो मोग उकतायतना, मळबाची सत्री आसाजसर गोंय पाचवें राखपाचो निश्चेव ती करता. गोंया भशेनूच आवयपण, बाळकाचो जल्म ह्या अणभवांक कवयित्री खूप जपता.
भाशेचें नकसूदपण पुष्पाबाय कडेन आसा. तांकां उतरां सहज येतात. देखीक ‘कणाकणांत कोरांतिल्लो ‘, पळांपळांत वशिल्लो ‘, ‘पिडे पोटले’ बी. कवयित्रीक यमक-अनुप्रासांचो सोस आसा. चालंत तोंडातले वाक्प्रचार ती सपसप वापरता, देखीक ‘मारून मुटकून’. कल्पक विचार सुंदर उतरांनी गुठलायतकच आनिकूय सुंदर जातात, देखीक ‘उतरांनी गुठलावन परबीं धाडप ‘ वा कवनांनी बांदून फुलां धाडप ‘ बी.
कांय किश्शे वा प्रसंग तातूंतल्या चिरंजिवी यादीं खातीर कवयित्रीन काव्यांत बांदपाचो यत्न केला. देखीक, भयेआका, चोरी स्त्रीधनाची, पेद्रू वाटावलो, यादींतलें पात्र जानकी बी. अशे तरेन साधरणपणान जिणेंतल्या दरेका बऱ्यावायट प्रसंगांचेर पुष्पाबायन कविता बरयल्यात. दरेका उत्सवा-सणा-परबेक घरांतल्या दादल्याकूच उंवाळणी कित्याक? घरांतले बायलेक कित्याक ना? असो रोखठोक प्रस्न ती विचारता.
कविता म्हणल्यार अणभव आनी अनुभुतींचे संचीत आसता. पुष्पाबायची कविता म्हणल्यार लेगीत तिचें जिणेंपुष्प. लोकवेद, रुतू, परंपरा हातूंत रमून लेगीत सती प्रथा, विधवा बायलेचेर जावपी अत्याचार हांकां कवयित्री खरपणान विरोध करता. मनशाच्या अती उपभोगी आनी बुडडून खावपाचे वृत्तीचेर बडी मारतना सगले परमळ आमकां सोडून चल्ल्यात अशी भन्नाट कल्पना कवयित्रीक सुचता.
जिणेंतले हे ‘वासाळे ‘ परमळ तिगोवन दवरपाचो ध्यास आशिल्ली पुष्पाबायची कविता अशीच परमळत रावूं हो उमाळो. पुष्पाबायन हाचे मुखारूय आपलें ॐकार पुष्प कोंकणी मायेच्या पांयार ओंपीत रावचें ही सदित्सा .
डाॅ. भूषण भावे
9673123355
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
