भांगरभूंय | प्रतिनिधी
पळयतना दिसतालो रानवटी मनीस, राकट, राकेसा वरीच. काळखा कुडींत उबो आसल्यार ना कोणाचे नदरेक वचुये. देव काय देंवचार, म्हारु? जाणें तांणे आपली वेगळी व्याख्या केल्ली
वळेसर
त्या कचकचीत भरिल्या खडपां मदीं जियेतालो. हातां पांयाचीच कसरत. शक्तिशाली, घट दंड, भुजां वापरत रुखां रुखांनी, चडत, खेळत वाट चलत रावलो. जिवीत रानवटी जनावरांक ओपिल्लें. तांचे मदीं रावन वर्साची वर्साय सारलीं, पूण जिवीत केन्ना अळणी जालें ना. नवे तरेन मोनजातीक आपणावपाची, आपले मानुन मुखावेली वाट चलपाची नवी नवी गांवठी पद्धतींत तो बॉ फिशालकाय दाखयतालो. आदल्या जाणट्यानी घडये हें शिकप ताका दिल्लें आसुये.
तांचे विशींची कळकळ, तांची दुखणी काडपांतले ताचे सहनशिलतायेक कोणुच नांव दवरुंक शकनाशिल्लो. इतलें सगळें आसतनाय तो विचित्र अवतिकायेंत फटवलो. हेंच सत आसलें. बाबडो! सरळ मनाचो, भाबडो, मायेचो गुळो. ताची सुटका जाली काय कितें, कोडेंच……
” काळ्याक धरुंन, बांदुन हाडपाचें कारण?” तें व्हडलें पटलें ना. पूण अशें केलें कितें काळ्यान? एकच प्रस्न सगळ्याक पडिल्लो. आयकल्लें तें मनांक पटपा सारकें नाशिल्लें. जायत्यो तकल्यो चलल्यो. पूण पांजऱ्यात उबो करपा फाटलो हेत कोणाच्या मतींत येवन सिद्ध करपाक जमलें ना.
“पुरावो? कसलो, कित्याचो?
“मारपेट कित्याक केलो?!!” खरीच गरज आशिल्ली? काय कोणाच्या सांगण्या वेल्यान घडोवन हाडलें. कळपाक वाट नाशिल्ली. रानांतल्या एका आडदांड मनशाक अशे तरेन आमच्यात हाडुन सतावपाचें कारण कितें? मनीसपण आशिल्ले प्रस्न विचारताले. पूण हेर चुप रावन मजा पळयताले. कसलो शो चल्ला? तिकेटीचो काय फुकट.. कांयच समजनाशिल्लें. रानांतल्या जनावरांक सांबाळपी, ताचेर माया दाखोवपी म्हूण ताचेर अत्याचार काय कितें ..?
कोणे तरी कांसूल घेवन ताका सुप पिवोवपाचो यत्न केलो. पूण कोण कोण ताचें कास्त, वर्णाचेर बोट दवरुन मोट्यान आड्डले. कितें जालां ह्या लोकांक, हांकां जाय कितें? मनशाक सुखान जगपाकुय हांची कित्याक आडखळ ??!! काकळूट, काकळूट कसो सोसता पळय सगळें.
गुलामाक असलेच भोगचे पडिल्ले न्हय ,मागीर तोय तेंच सोसता. बेठेंच घोड्याचें कुकड आनी कुकडाचो घोडो करुं नाकात. झाडा, रुख, वेली, सुकणीं, व्हांवत्यो न्हंयो ताचेर माया ओतोवंक खंय तरी कमी पडल्यो, म्हूण हे दुश्ट ताका अशा कल्पनेच्या पावसांत न्हाणयतात. रानांतली सावजां ताचो स्वास ताच्या सांगातात विश्वासान जगलीं. हीं मनीस जातीचीं पात्रां मात पड्ड्या मुखार एक आनी फाटल्यान दुसरे मुखवटे चडोवन आसतात. रानांत ताची काळजी घेवपी जायते आशिल्ले, पूण हांगां वेगळेच चित्र रेखाटिल्लें. कशाचें कितें जाप मेळनाशिल्ली. हो कालखंड असोच जियेवपाचो. दोळ्यांवेली पट्टी सहज हालपाक कठीण. “हांगा भांगराचें तांतें कुड्यांपास्ट मोल. पूण बाजारांत खरेदीक चौपटीन मोल मेळटा. मनीसकुळयेक मोल नाका. मोनी जात आपले जातीक मात्शे शिकवणींन कितलो मान दिता. पूण मनशां … फकत कुसकें बिज पोसवत वतात.” दुसऱ्या उणाक लेखपांत म्हान डिग्री घेवन वस्तादपण दाखयत एकामेकाचे अंतरमनांत कुसांकिडीचें एक एक कुस लावन नकळत मेकळे”. वेल्यान संत, जणु आपुण त्या गांवचो न्हय असोच भाव. गुन्यांव कितें कोणाक मागमुस लागलो ना. जो तो ताका ख्यास्त दिवपाची कोश्टकां सोडयतालो.
काळ्याचें मुखामळ चंद्रावरीच. फकत उमाशेक लागुन तें काळें. काळें बिण्ण काळखाचें प्रतिक. कांसाळें वाजयत नाचपाचो ताल धरपाक सादारणाक शक्य नासतली ती कुशलताय. वारस, वंश, कुळ, कोणाक खबर! धाडशी!! पराक्रमी? वृत्ती खंयची. काळजीवंत हेंच ताका नांव सोबतालें. पूण ताका खरेपणी वळखतालो त्या वाठारांचो नायक. जाणें ताका बरी पोसवण दिल्ली. दोगांचे नातें खास आशिल्लें. ताणें ताची बाजू सांबाळपाचे यत्न केले. पूण ताणें दाखयिल्ली सहानुभूती लोकांक मान्य नाशिल्ली. फकत नायकाक लागुन हो सगळो व्हडलो आटाप चलिल्लो.
“त्या मुखेलाच्या उतराक मान आशिल्लो”. पयस गांवांत भोंवडेर साकुन येतकच चवकशी करपाची व्हडली गरज पडली ना. सरळ न्याय जालो. खिणांत ताच्यो बेडयो सोडल्यो. ताका स्वातंत्र्य मेळ्ळें. लोकांनी प्रस्न विचारचे आदि मुखियान सगळो पट तांच्या मुखार मांडलो.
“काळजापाखळो” न्हय. तांतलो कोण न्हय मागीर असो कसो!!? कांसाळूं खावपी, माडी फोडी करुंन जेवणार खावपांत घोस्त. ते स्वताचे हांतांनी रांनातल्यान हाडपांतली ताजी उमेद, तोखणायेची. राती कितलोय कास्तिक पडल्यार सवंय सुटना. लांकडाचो धग उणो जायत गेलो, तेन्ना पेट्टालें पोन्ने कास्तिसाल. पूण हांतातलें काळाचें चिरपुट सुटनाशिल्लें. पळयतना दिसतालो रानवटी मनीस, राकट, राकेसा वरीच. काळखा कुडींत उबो आसल्यार ना कोणाचे नदरेक वचुये. देव काय देंवचार, म्हारु? जाणें तांणे आपली वेगळी व्याख्या केल्ली. रांनांतल्या जनांवराची काळजी घेवपी राक्षस.
घोडो चलोवंक शिकोवपी “कास्तार”. कितल्यो तरी डिग्री विद्यापीठात वचनासतना ताणें स्वताचेच कुशळतायेन मेळयिल्यो. ताचें आनी मुखेल्याचें नातें जणु जल्म जल्माचें. समजिकायेचे बळार चलत राविल्ले. “मनीसपणाची एकच जात आनी सहिष्णुता, गिन्यान सहज अणभविल्लें तांतलें कर्तव्य दोळे दिपकावन वडयताले. येदो व्हडले हिंड साबाळपी, शिंव, वाग, कोले, लांडगे, रानदुकर, हरणा, मोर, मानगी, पाणघोडे, साळ, चानयो, सोरोप, हार, चिपांन्झी, मेरुं, सुकणीं तरेकवार. सगळेच ताच्या कुटुंबांत आसपाविल्लें.
ख्यास्त कशी दिवची??!!! पांजऱ्याचें दार केन्नाच उगडे जाल्लें. सगळ्यांक मुखेल्यान म्हणटा ते उतराक व्हड मान दिलो.
“तुमी सांगता तेंच जातलें” सगळ्यांनी मोटो जल्लोश केलो.
काळ्याक धांवडावन घालचे बदला ताच्या गळ्यात पडल्यो व्हडल्यो रोजाच्यो माळो. वाजत गाजत ताच्या मना प्रमाण ताका परत रांनांतल्या सुवातेर पावोवपांत सगळ्यांक समाधान मेळ्ळें. काळ्याचो “काळराम ” म्हूण ताची नवी वळख जाली.
– विजया शेळडेकार
खिणाखिणाक ताज्यो घडणुको आनी तुमचे कडेन संबंदीत दरेक खबर मेळयात एका क्लिकाचेर! फेसबूक, ट्विटराचेर आमकां फॉलो करात आनी व्हाट्सएप सबस्क्रायब करपाक विसरूं नाकात.
